• علایم میوکاردیت
• میوکاردیت در کودکان
• علل میوکاردیت
• عوارض میوکاردیت
• پیشگیری از میوکاردیت
• تشخیص میوکاردیت
• درمان میوکاردیت
مایوکاردایتیس [میوکاردیت] التهاب عضله قلب (میوکاردیوم) است. میوکاردیت می‌تواند به عضله قلب و سیستم الکتریکی آن آسیب زده، توانایی قلب برای پمپاژ خون را کاهش دهد و باعث آریتمی یا بی‌نظمی ضربان قلب شود.
عفونت ویروسی می‌تواند سبب میوکاردیت شود اما در عین حال این اختلال ممکن است بر اثر واکنش به یک دارو یا به عنوان بخشی از یک اختلال التهابی کلی‌تر بروز کند. نشانهها و علایم میوکاردیت شامل درد قفسه سینه، خستگی مفرط، تنگی نفس، و آریتمی است.
میوکاردیت شدید قلب را ضعیف می‌کند به طوری که به بقیه بدن خون کافی نمی‌رسد. امکان شکل‌گیری لخته خون در قلب مطرح است که به استروک یا حمله قلبی منجر می‌شود.
درمان میوکاردیت به علت ایجاد آن بستگی دارد.
علایم میوکاردیت
اگر کسی دچار یک مورد خفیف میوکاردیت شده یا در مراحل اولیه آن قرار داشته باشد، ممکن است فاقد علامت بوده یا علایم در او خفیف باشد، و به مواردی چون درد قفسه سینه یا تنگی نفس محدود شود.
در موارد جدی، نشانهها و علایم میوکاردیت بسته به علت بیماری متفاوت است. این نشانهها و علایم عبارتند از:
• درد قفسه سینه
• آریتمی
• تنگی نفس، در طول استراحت یا در کوران فعالیت جسمانی
• احتباس مایع به همراه ورم ساق پا، ورم قوزک پا، و ورم پا
• خستگی مفرط
• دیگر نشانهها و علایم عفونت ویروسی مثل سردرد، دردهای جسمانی، درد مفصل، تب، گلودرد یا اسهال
میوکاردیت در کودکان
وقتی کودکان دچار میوکاردیت شوند، نشانهها و علایم موارد زیر را شامل می‌شود:
• تب
• غش کردن
• مشکلات تنفسی
• تنفس سریع
• آریتمی
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت دچار شدن به علایم میوکاردیت به ویژه درد قفسه سینه و تنگی نفس مردم باید به پزشک مراجعه کنند. اگر شخص دچار عفونت شده باشد باید در مورد علایم میوکاردیت گوش به زنگ بوده و در صورت بروز علایم دکتر خبر کند. اگر شخص دچار علایم شدید باشد باید به اورژانس مراجعه نماید.
علل میوکاردیت
در اغلب موارد علت میوکاردیت قابل شناسایی نیست. علل بالقوه متعددند اما احتمال ایجاد میوکاردیت نادر است. علل بالقوه شامل موارد زیرند:
• ویروس. ویروس‌های متعددی شامل ویروس‌های مسبب سرماخوردگی (ادنوویروس)، هپاتیت B، هپاتیت C، پاراویروس (که سبب راش خفیف، معمولاً در کودکان، می‌شود - بیماری پنجم) و ویروس هرپس سیمپلکس، با میوکاردیت مرتبط شده‌اند.
عفونت‌های دستگاه گوارش (اکوویروس‌ها)، مونونوکلئوز (ویروس اپشتین - بار) و سرخک آلمانی (روبلا) نیز می‌توانند باعث میوکاردیت شوند. میوکاردیت همچنین در مردم مبتلاء به HIV شایع است.
• باکتری. باکتری‌های متعددی شامل استافیلوکوکوس، استرپتوکوکوس، باکتری مسبب دیفتری و باکتری قابل انتقال توسط کنه که مسؤول بیماری لایم هستند، می‌توانند سبب میوکاردیت شوند.
• انگل. در میان این گروه انگل‌هایی مثل تریپانوزوما کروزی و توکسوپلاسما، شامل برخی موادند که توسط حشرات منتقل می‌شوند و می‌توانند باعث ایجاد بیماری شاگاز [چاگس] شوند. این بیماری در آمریکای جنوبی و مرکزی به مراتب بیش از ایالات متحد آمریکا شایع است اما می‌تواند در مسافران و مهاجران دیگر نقاط جهان نیز بروز کند.
• قارچ. عفونت مخمری مثل کاندید، کپـکهایی مثل آسپرژیلوس، و دیگر انواع قارچ مثل هیستوپلاسما اغلب در فضولات پرندگان وجود دارند و گاهی اوقات می‌توانند باعث میوکاردیت شوند که این مورد مشخصاً در میان مردم دچار ضعف سیستم ایمنی دیده می‌شود.
میوکاردیت برخی از اوقات بر اثر قرار گرفتن در معرض موارد زیر ایجاد می‌شود:
• داروها یا مواد مخدری که باعث واکنش آلرژیک یا سمی می‌شوند. این مورد داروهای مخصوص درمان سرطان، آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل پنی‌سیلین و داروهای سولفانامید، برخی داروهای ضد تشنج و بعضی مواد مخدر مثل کوکائین را شامل می‌شود.
• مواد شیمیایی یا رادیواکتیو. قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی مثل مونوکسید کربن، و اشعه در برخی مواقع باعث میوکاردیت می‌شود.
• بیماری‌های دیگر. این شامل اختلالی مثل لوپوس، گرانولوماتوسیس وگنر، ارتریت سلول غول‌پیکر و ارتریت تاکایاسو می‌شود.
عوارض میوکاردیت
میوکاردیت شدید می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی دایمی عضله قلب شده امکان بروز موارد زیر بر اثر آن وجود دارد:
• نارسایی قلبی
• حمله قلبی یا استروک
• آریتمی
• مرگ ناگهانی کاردیاک. برخی آریتمی‌های جدی می‌توانند سبب قطع ضربان قلب (ایست قلبی ناگهانی) شوند. در صورت عدم درمان این اختلالات کشنده هستند.
پیشگیری از میوکاردیت
هیچ پیشگیری خاصی در مورد میوکاردیت وجود ندارد. به هر حال، برداشتن برخی قدم‌ها در این مورد کمک کننده خواهد بود:
• از مردمی که دچار ناخوشی ویروسی یا شبه آنفولانزا هستند تا زمان بهبود آنان، دوری کنید.
• بهداشت مناسب داشته باشید.
• از رفتارهای پرخطر بپرهیزید. برای کاهش خطر ابتلاء به عفونت میوکاردیال مرتبط به HIV، سکس ایمن داشته باشید و از مواد مخدر پرهیز نمایید.
• تماس با کنه و ساس را به حداقل برسانید.
• واکسن‌های لازم برای خود را دریافت کنید.
تشخیص میوکاردیت
برای پیشگیری از صدمات درازمدت قلب تشخیص زودهنگام نکته کلیدی است. پس از معاینه بالینی، پزشک ممکن است برخی تست‌ها شامل موارد زیر را برای تأیید ابتلاء شخص به میوکاردیت و تعیین شدت آن در دستور کار قرار دهد:
• الکتروکاردیوگرام (ECG)
• اشعه X قفسه سینه
• MRI
• اکوکاردیوگرام
• آزمایش خون
• کاتتریزاسیون قلبی و بیوپسی اندومیوکاردیال. یک لوله کوچک (کاتتر) در وریدی در ساق پا یا گردن وارد شده و از این طریق به سمت قلب روانه می‌شود. در برخی موارد پزشکان از یک ابزار مخصوص برای خارج کردن یک نمونه کوچک از عضله قلب (بیوپسی) استفاده می‌کند تا نمونه برای بررسی در مورد التهاب یا عفونت به آزمایشگاه ارسال شود.
درمان میوکاردیت
در برخی موارد میوکاردیت به خودی خود یا با درمان بهبود یافته به ریکاوری کامل منجر می‌شود. درمان میوکاردیت بر علت بروز آن و علایمی مثل نارسایی قلبی تمرکز می‌کند.
در موارد خفیف شخص باید دستکم به مدت 3 تا 6 ماه از پرداختن به ورزش‌های رقابتی خودداری کند. استراحت و دارودرمانی به بدن در مقابله با عفونت مسبب میوکاردیت کمک کرده و ممکن است همه آن درمانی باشند که بیمار نیاز دارد. اگرچه داروهای ضد ویروس در دسترسند این داروها اثربخشی خود را در درمان اغلب موارد میوکاردیت اثبات نکرده‌اند.
برخی انواع نادر میوکاردیت ویروسی مثل میوکاردیت سلول غول‌پیکر و میوکاردیت ائوزینوفیلیک به کورتیکوستروئیدها یا دیگر داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی پاسخ می‌دهند. در برخی موارد بیماری که بر اثر ناخوشی‌های مزمن بروز می‌کند، مواردی مثل لوپوس، درمان متوجه بیماری زیربنایی است.
داروهایی برای کمک به قلب
اگر میوکاردیت سبب نارسایی قلبی یا آریتمی شده باشد پزشک بیمار را در بیمارستان بستری کرده و دارو یا درمان‌های دیگری برای وی تجویز خواهد کرد. برای بعضی موارد ریتم قلبی غیر نرمال یا نارسایی قلبی شدید، به بیمار داروهایی برای کاهش خطر لخته شدن خون در قلب تجویز می‌گردد.
اگر قلب ضعیف باشد، پزشک داروهایی شامل فهرست زیر را برای کاهش بار قلب یا کمک به دفع مایعات اضافی تجویز می‌کند:
• مهار کننده‌های آنزیم تبدیل آنژیوتنسین (ACE). این داروها، شامل انالاپریل (وازوتک)، کاپتوپریل (کاپوتن)، لیسینوپریل (زستریل، پرینیویل) و رامیپریل (التاس)، رگ‌های خونی قلب را ریلکس (شل) کرده و به تسهیل جریان خون کمک می‌کنند.
• بلوک کننده‌های گیرنده II آنژیوتنسین (ARBs). این داروها، مثل لوسارتان (کوزار) و والسارتان (دیووان) عروق خونی قلب را ریلکس کرده و به تسهیل گردش خون کمک می‌کنند.
• بتا بلوکرها. داروهایی مثل متوپرولول (لاپرسور، توپرول-ایکس ال)، بیزوپرولول و کارودیلول (کوریک) به روش‌های مختلف در درمان نارسایی قلبی و کمک به کنترل آریتمی‌ها کاربرد دارند.
• دیورتیکها. داروهایی مثل فوروسماید (لازیکس)، مقدار سدیم و احتباس مایع را کاهش می‌دهند.
درمان موارد شدید
در برخی موارد شدید میوکاردیت درمان تهاجمی شامل موارد زیر استفاده می‌شود:
• داروهای داخل وریدی.
• دستگاه‌های کمک ونتریکولار
• پمپ بالون داخل آئورت
• اکسیژن‌رسانی غشاء اکستراکورپورئال (ECMO). در موارد شدید نارسایی قلبی این دستگاه برای اکسیژن رسانی به بدن استفاده می‌شود. وقتی خون از بدن خارج می‌شود، از داخل یک غشاء مخصوص در ماشین ECMO عبور می‌کند که در آن دیاکسید کربن گرفته شده و اکسیژن به خون اضافه می‌گردد. خون اکسیژن‌دار در مرحله بعد به بدن برگشت داده می‌شود.
ماشین ECMO کار قلب را انجام می‌دهد. این درمان ممکن است در زمان بهبود قلب یا انتظار برای درمانهایی مثل پیوند قلب صورت گیرد.
در اغلب موارد شدید پزشکان باید پیوند قلب عاجل را در دستور کار داشته باشند.
برخی مردم ممکن است دچار صدمات مزمن و غیر قابل برگشت به عضله قلب شده باشند که نیاز به دارودرمانی مادام‌العمر دارد، در حالی که دیگر مردم فقط برای چند ماه به دارو نیاز دارند و سپس بهبود کامل به دست می‌آید. در هر دو مورد پزشک پیگیری درمان شامل تست‌هایی برای ارزیابی وضعیت را در دستور کار قرار خواهد داد./
• مایو کلینیک
• ترجمه هامیک رادیان
