• آماندا بارِل، دکتر النا بیگرز
• ترجمه هستی فراست‌فر
سیستم گردش خون که به نام سیستم قلبی عروقی نیز شناخته می‌شود، شامل قلب و رگهای خونی است که در سراسر بدن امتداد دارند. این سیستم مواد مغذی و اکسیژن را به تمامی سلولهای بدن میرساند.
اکسیژنی که ما تنفس میکنیم با خون درون ریهها مخلوط می‌شود و قلب این خون را به تمامی بخشهای بدن پمپاژ می‌کند. هر ضربان قلب یک انقباض عضلۀ قلب است که خون را در اطراف بدن به گردش درمیآورد.
قلب چهار محفظه دارد: دهلیز چپ، دهلیز راست، بطن چپ و بطن راست. آنها همگی با دریچه‌های یک طرفه از هم جدا شدهاند که بدان معنی است که خون فقط در یک راستا جریان پیدا می‌کند. خون از طریق وریدها وارد قلب می‌شود، و آنگاه از طریق شریان‌ها از قلب خارج شده به مابقی قسمتهای بدن میرود.
انواع مختلفی از بیماریهای سیستم گردش خون وجود دارد که هر یک از آنها باعث بروز اختلالی در توزیع خون در اطراف بدن می‌شود.
مطالب این مقاله:
• 15 بیماری سیستم گردش خون
• آیا قابل پیشگیری هستند؟
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• دورنما
15 بیماری سیستم گردش خون
بیماریهایی که میتوانند بر سیستم گردش خون تأثیر منفی بگذاند عبارتند از:
1. اترواسکلروزیس
اترواسکلروزیس بیماری سفت و سخت شدن شریان‌ها است.
اترواسکلروزیس به طور معمول بر اثر استفاده از رژیم غذایی پر از چربی ایجاد می‌شود که باعث می‌گردد تا توده‌های چربی روی جدار داخلی رگهای خونی جمع شوند. این توده‌های چربی به یکدیگر میچسبند و باعث سفت شدن شریان‌ها و کاهش انعطاف‌پذیری آنها میشوند.
اترواسکلروزیس به ایجاد هیپرتانسیون منجر می‌شود، که به قلب و کلیهها صدمه زده و حتی می‌تواند به انواع استروک یا سکته مغزی منجر گردد.
2. حمله قلبی
انفارکتوس میوکارد اصطلاح تکنیکی مورد استفاده برای حمله قلبی است. حمله قلبی زمانی بروز می‌کند که جریان خون به قلب، عموماً بر اثر وجود لختههای خون، با مانع مواجه می‌شود. برخی از حملات قلبی خفیف هستند، اما مابقی میتوانند تهدید کنندۀ حیات انسان باشند.
3. پرولاپس دریچه میترال
پرولاپس دریچه میترال به این معنی است که دریچۀ میترال به دلیل بسته نشدن کامل به سمت جلو متمایل شده یا دچار افتادگی می‌شود. دریچۀ میترال خون تازۀ سرشار را اکسیژن را از قلب به مابقی بدن پمپاژ می‌کند.
4. برگشت خون از دریچۀ میترال
برگشت خون از دریچۀ میترال یا بیرون ریختن خون از آن هنگامی بروز می‌کند که این دریچه به طور مداوم بسته نمیشود و این وضعیت سبب نشت خون می‌گردد که باعث می‌شود تا خون اکسیژن‌دار به سمت عقب جریان یابد.
5. استنوزیس میترال
استنوزیس میترال به این معنی است که دریچۀ میترال به شکل غیر نرمالی باریک است که این مانع از آن می‌شود که خون به آسانی یا به سرعت درون آن جریان یابد.
6. آنژین پکتوریس
آنژین پکتوریس به معنی "درد قفسه سینه" است و در صورتی بروز می‌کند که میزان خون دریافتی از سوی قلب کافی نباشد. مردم اغلب این اختلال را به صورت حسی خرد کننده یا احساس در منگنه قرار گرفتن قفسه سینه توصیف میکنند.
مردم دچار آنژین پکتوریس در عین حال ممکن است به حالت بی‌نفسی، خستگی و تهوع شوند.
7. آریتمی و دیس‌آریتمی
اصطلاحات آریتمی و دیس‌آریتمی اغلب به جای هم استفاده میشوند و هر دو به دامنه و ضربآهنگ یا ریتم غیر نرمال قلب اشاره دارند. در کل، آریتمی به معنی "فقدان ریتم" و دیس‌آریتمی به معنی "ریتم غیر نرمال" است.
در مورد مشکلات گردش خون بیشتر بخوانیم:
ده علامت ضعف گردش خون و چگونگی برطرف کردن آنها
8. ایسکمی کاردیاک
ایسکمی کاردیاک به این معنی است که عضله قلب برای ارائه کارکرد کامل خود فاقد اکسیژن کافی است. فرد دچار ایسکمی کاردیاک به طور معمول دردی شبیه به درد آنژین را در خود احساس می‌کند و ممکن است دچار این گمان شود که حمله قلبی در مورد وی رخ داده است.
9. کلسترول بالا
افزایش کلسترول معمولاً نتیجۀ سبک زندگی فاقد تحرک و پیروی از رژیم غذایی ناسالم است. برخی از مردم نیز به صورت ژنتیکی در خطر ابتلاء به این اختلال قرار دارند.
انسان به کلسترول نیاز دارد اما وجود کلسترول بیش از حد می‌تواند باعث ایجاد یک لایۀ ضخیم در دیوارۀ داخلی رگها شده و سبب انسداد جریان خون گردد.
10. نارسایی قلبی
نارسایی قلبی به این معنی است که قلب قادر نیست تا خون را به میزان کافی در اطراف بدن به گردش درآورد. نارسایی قلبی به خستگی مفرط، تنگی نفس، و سرفه منجر می‌شود.
برخی از مردم دچار نارسایی قلبی متوجه میشوند که انجام اموری مثل راه رفتن، بالا رفتن از پلهها یا حمل خواربار برای آنها دشوار است.
11. هیپرتانسیون
فشار خون بالا یا هیپرتانسیون به این معنی است که فشار یا نیروی خونی که در رگهای آنان جریان دارد به شکل مداوم بسیار زیاد است. فشار خون بالا می‌تواند به استروک، کاهش بینایی یا از دست دادن آن، نارسایی قلبی، حمله قلبی، بیماری کلیوی، و کاهش توان و عملکرد جنسی یا اختلال نعوظ منجر شود.
12. استروک
استروک یا سکته مغزی هنگامی ایجاد می‌شود که رگهای خونی راهی مغز یا دچار انسداد شده یا پاره میشوند. این وضعیت باعث توقف جریان خون شده و مانع از آن می‌شود که اکسیژن به مغز برسد.
13. بیماری شریان محیطی
بیماری شریان محیطی (PAD) به باریک شدن شریانهایی اشاره دارد که به پاها، معده، دستها یا سر میروند. این باریک شدن شریان‌ها به کاهش جریان خون منجر شده و می‌تواند به سلولهای بافتهای اندامهای تحتانی، دستگاههای بدن و مغز آسیب برساند. PAD گرایشی به بروز بیشتر در مردم سالمند نشان میدهد.
14. ترومبوآمبولی وریدی (VTE)
ترومبوآمبولی وریدی نوعی لخته شدن خون است که در آن ورید دچار چسبندگی شده و جریان خون در آن مسدود می‌شود. VTE یک اختلال جدی است و نیاز به مراقبت اورژانسی پزشکی دارد.
15. آنوریسم آئورتیک
آنوریسم آئورتیک به شریان اصلی بدن آسیب میزند. این بدان معنی است که دیوارۀ شریان ضعیف شده، باعث متسع یا متورم شدن آن می‌شود. شریان بزرگ شده ممکن است بترکد و به یک موقعیت اورژانسی تبدیل گردد.
آیا بیماریهای سیستم گردش خون قابل پیشگیری هستند؟
اگرچه دانشمندان علت بروز تمامی اختلالات مورد اشاره را نمیدانند، راههایی وجود دارد که با استفاده از آنها مردم میتوانند ریسک ابتلاء به این بیماری‌ها را کاهش دهند.
بسیاری از بیماریهای سیستم گردش خون به یکدیگر مرتبطند. برای مثال، فشار خون بالا به رگهای خونی آسیب میرساند، که این به نوبۀ خود می‌تواند باعث ایجاد دیگر مشکلات سیستم گردش خون شود.
باریک شدن رگهای خونی بر اثر کلسترول بالا احتمال ابتلاء مردم به لختۀ خون را افزایش میدهد. چاق بودن یا اضافه وزن داشتن نیز احتمال توسعۀ بیماریهای گردش خون را افزایش میدهد. در هر حال، پیروی از رژیم غذایی سالم و داشتن تحرک جسمانی کافی خطرات مزبور را کاهش میدهد.
ورزش منظم از طریق کاهش ریسک فشار خون بالا، کلسترول بالا و اضافه وزن - که همگی ریسک فاکتورهای بیماریهای گردش خون محسوب میشوند - به سلامت قلب کمک می‌کند.
مردمی که در میان اعضاء خانوادۀ آنها فردی دچار مشکلات گردش خون وجود دارد خود در ریسک بالاتری برای ابتلاء به این بیماری‌ها قرار دارند. به هر حال ریسک مزبور را می‌توان با اتکاء به سبک زندگی سالم کاهش داد.
آیا مصرف دخانیات خطر بیماریهای گردش خون را افزایش میدهد؟
استعمال دخانیات یک ریسک فاکتور مهم ابتلاء به بیماریهای سیستم گردش خون است. مواد سمی موجود در تنباکو میتوانند باعث باریک شدن رگهای خونی و آسیب زدن به آنها شوند، که این ریسک ایجاد لختۀ خون را بالا برده و به تضعیف سیستم گردش خون منجر می‌شود.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
برخی از بیماریهای سیستم گردش خون همانند استروک، حملات قلبی، و پاره شدن آنوریسم، اختلالاتی بالقوه کشنده هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
به هر کسی که دچار درد در ناحیۀ قلب است توصیه می‌شود تا به پرشک مراجعه کند. مردمی که ظن ابتلاء به بیماری گردش خون در مورد آنان مطرح است باید با پزشک در مورد گزینههای سبک زندگی سالم مشورت کنند.
دورنما
دورنما در بیماریهای سیستم گردش خون به علت زیربنایی بستگی دارد. بدون مراقبت پزشکی فوری استروک، حملات قلبی، و آنوریسم میتوانند تبعات ویرانگری با خود داشته باشند.
دیگر بیماریهای این حیطه قابل مدیریتند. برای مثال پزشکان به طور معمول درد آنژین را با تجویز داروهایی که میزان جریان خون به قلب را افزایش میدهند، درمان میکنند.
خوردن غذاهای سالم، ورزش منظم، و عدم مصرف دخانیات می‌تواند به فروکش یا کاهش ریسک ابتلاء به بیماریهای فهرست شده در بالا کمک کند./
Source:
What diseases affect the circulatory system?
Last reviewed Tue 1 May 2018
By Amanda Barrell
Reviewed by Alana Biggers, MD, MPH
