آیا طب سوزنی برای دیابت کارآیی دارد؟

• لِنا بارهوم، دکتر دِبرا رُز ویلسون
• ترجمه هامیک رادیان

مطالعات نشان داده‎اند که طب سوزنی می‎تواند در تسکین علایم دیابت مفید باشد و در برخی موارد این فایده بیش از داروهای دیابت است.
بر مبنای اعلام "بنیاد انستیتو تحقیقات دیابت" در حدود 29 میلیون آمریکایی با دیابت زندگی می‎کنند. دیابت در سطح جهان مبتلابه 380 میلیون نفر است، و بر مبنای تخمین سازمان بهداشت جهانی (WHO) این تعداد تا سال 2030 میلادی دو برابر خواهد شد.
در چین مدرن امروز طب سوزنی به شکل شایع برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می‎گیرد. مطالعات جدید بر ساز و کار بیولوژیک دیابت متمرکز شده‎اند و عنوان می‎کنند که طب سوزنی می‎تواند درمان مؤثری برای علایم دیابت باشد.
مطالب این مقاله:
• دیابت چیست؟
• طب سوزنی چیست؟
• مطالعات چه می‎گویند؟
• تکنیک‎های طب سوزنی برای دیابت
• خطرات استفاده از طب سوزنی کدامند؟
• پیام همراه

دیابت چیست؟
وقتی مردم مبتلا به دیابت هستند این بدان معنی است که یا بدن آنها به مقدار کافی انسولین تولید نمی‎کند یا اینکه بدن قادر به استفاده از انسولین تولید شده به شکل کامل نیست. در نتیجه بدن نمی‎تواند قند را پردازش کند که برای تولید انرژی از غذا به آن نیاز دارد.
انواع شایع دیابت شامل دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 است.
هر دو نوع دیابت در صورت عدم درمان موفقیت‎آمیز می‎توانند به بروز عوارض جدی منجر شوند. عوارض در این مورد شامل موارد زیر است:
• کوری
• نارسایی کلیوی
• بیماری قلبی
• سکته مغزی
• قطع عضو به ویژه در پا
• نوروپاتی (درد عصب ناشی از آسیب دیدن عصب)
• مرگ
بر مبنای اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‎ها (CDC)، دیابت هفتمین علت پیشتاز در ایجاد مرگ و میر د ایالات متحد آمریکا است.

طب سوزنی چیست؟
در طول دهه‏‌های اخیر استفاده از طب سوزنی در ایالات متحد آمریکا و دیگر کشورهای غربی افزایش یافته است. یک نظرسنجی بزرگ در مورد بهداشت مکمل پی برده است که در حدود 3.14 میلیون نفر آمریکایی در سال 2007 از طب سوزنی استفاده کردند. به علاوه نظرسنجی مزبور پی برد که تعداد ویزیت‎ها برای طب سوزنی در فاصاۀ 1997 تا 2007 سه برابر شده است.
اغلب مردم بر این گمانند که سوزن‌های مورد استفاده در طب سوزنی مضر هستند. اما درمان‎های طب سوزنی نسبتاً بدون درد هستند و اغلب برای کاهش درد مزمن در سراسر بدن به کار رفته و طبیعتاً بدون عوارض جانبی ناخواسته‌اند.

مطالعات چه می‎گویند؟
یک مطالعه بر روی موش‌های صحرایی توسط محققان چینی که در پکن انجام شد به بررسی این موضوع پرداخته است که چگونه نقاط خاص مورد استفاده برای طب سوزنی باعث بهبود علایم دیابت می‎شود. محققان پی بردند که در طول سه هفته درمان، مدل‎های موش صحرایی کاهش گلوکز خون، افزایش سطح انسولین و بهبود تحمل گلوکز را نشان دادند.
یک مرور متون مربوط به سال 2016 در نشریۀ "طب سوزنی در پزشکی" به مرور مطالعات انجام شده در فاصلۀ سال‌های 2008 تا 2015 پرداخت تا تعیین کند که آیا طب سوزنی درمان معتبری برای مقاومت انسولین محسوب می‎شود و نیز ارزیابی کند که آیا امکان آن وجود دارد که بتوان طب سوزنی را به عنوان یک درمان آتی برای حساسیت انسولین قلمداد کرد.
نتایج مرور متون عنوان می‎کند که طب سوزنی با استفاده از سوزن‎های الکتریکی دارای فشار و فرکانس پایین می‎تواند به کاهش مقاومت انسولین و افزایش حساسیت انسولین کمک کند. از این نوع طب سوزنی می‎توان به صورت منفرد یا در ترکیب با دیگر درمان‎ها شامل درمان‎های جایگزین مثل رژیم غذایی و گیاهان دارویی چینی استفاده کرد.
در سال 2015، "طب سوزنی در پزشکی" گروهی از مطالعات را مرور کرد که در جستجوی راهی برای پاسخ‌های بهتر در کاهش گلوکز و افزایش حساسیت انسولین، در آنها طب سوزنی با استفاده از سوزن‎های الکتریکی در ترکیب با یک داروی ضد دیابت به نام متفورمین مورد بررسی قرار گرفته بود. محققان پی بردند که ترکیب مزبور نسبت به شرایط استفاده از متفورمین به تنهایی، اثرات بهتری در کاهش گلوکز و افزایش حساسیت انسولین به دنبال دارد.
به نظر می‎رسد که هیچ‎یک از مطالعات مزبور به فرآیندها و ساز و کارهایی که ممکن است توضیح دهندۀ چگونگی کارکرد دقیق طب سوزنی در بهبود علایم دیابت باشد، نپرداخته‎اند.

تکنیک‌های طب سوزنی برای دیابت
تکنیک‎های مورد استفاده در طب سوزنی برای مداوای دیابت با تکنیک‌های مورد استفاده در این روش برای درمان درد متفاوت است. روش‎ها و تکنیک‎های متعددی در طب سوزنی پزشکی کاربرد دارند، اما چنین به نظر می‎رسد که فقط سه مورد از آنها برای دیابت مورد پژوهش قرار گرفته است.

مچ دست
درمان مچ دست یکی از اشکال طب سوزنی است که شامل تحریک عمقی عصب‌های مچ دست و پا است.
یک مطالعۀ مربوط به 2006 در چین در "نشریۀ طب سنتی" چین پی برد که درمان‎های طب سوزنی مچ دست در درمان نوریتیس محیطی دیابتی (آسیب عصب بر اثر دیابت) مفید است.
محققان مطالعه به سه گزینۀ درمانی متفاوت برای نوریتیس پیرامونی (محیطی) دیابتی پرداختند: طب سوزنی مچ دست، طب سوزنی بدنی، و درمان پزشکی سنتی غربی، و به این نتیجه رسیدند که درمان مچ دست در مدیریت درد عصب در بیماران دیابتی بیشترین اثربخشی را دارد.
تحقیق گزارش شده در "طب مکمل و جایگزین مبتنی بر شواهد" پی برده است که درمان طب سوزنی مچ دست ایمن بوده و در عین حال اقدامی مؤثر برای درمان درد شامل نوریتیس پیرامونی دیابتی است.

طب سوزنی با استفاده از سوزن الکتریکی
الکترواکیوپنکچر یا طب سوزنی با استفاده از سوزن‎های الکتریکی شایع‎ترین شکل طب سوزنی برای درمان دیابت است. این روش شامل فرو بردن یک جفت سوزن در هر نقطۀ مورد نظر برای سوزن زدن و عبور دادن یک جریان الکتریکی از یک سوزن به دیگری است. تعداد قابل توجهی از مطالعات به اثربخشی این روش در درمان نوروپاتی دیابتی و کنترل سطح گلوکز خون اذعان داشته‎اند.

طب سوزنی گیاهان دارویی
طب سوزنی گیاهی شامل استفاده از یک تکنیک مدرن است که در آن گیاهان دارویی به نقاط مورد استفاده برای فرو بردن سوزن در طب سوزنی تزریق می‎شود. بر مبنای مروری در "نشریۀ طب تجربی و دارویی"، طب سوزنی گیاهان دارویی ممکن است فوایدی برای حفظ سطح گلوکز خون در مردم دچار دیابت نوع 2 داشته باشد.

خطرات استفاده از طب سوزنی کدامند؟
هر کسی که در صدد استفاده از طب سوزنی است باید از برخی اثرات جانبی کلی آگاهی داشته باشد که شامل موارد زیر است:
• زخم
• خونریزی
• کبودی
پیش از انجام طب سوزنی فرد باید موارد زیر را بررسی کند:
• سوزن‎ها استریل و یک بار مصرف باشند.
• انجام دهندۀ طب سوزنی دارای گواهینامۀ رسمی انجام این کار باشد.
• استفاده از طب سوزنی برای افراد ایمن است. برخی از اوقات ممکن است پزشکان افراد مصرف کنندۀ داروهای رقیق کنندۀ خون یا کسانی را که دچار بیماری لخته شدن خون هستند از انجام طب سوزنی منع کنند.

پیام همراه
طب سوزنی در صورتی که توسط متخصص خبره و دارای گواهی رسمی آن انجام شود درمانی ایمن و مؤثر است. این نوع روش درمان در طول 20 سال گذشته در پزشکی غربی مقبولیت بیشتری یافته است.
WHO طب سوزنی را برای طیفی از اختلالات و بیماری‎ها مؤثر می‎داند. به علاوه، این روش را می‎توان با درمان‎های مرسوم برای دیابت شامل انواع دارو، رژیم غذایی سالم، و ورزش منظم، ترکیب کرد.

Source:
Does acupuncture for diabetes work?
Last reviewed Thu 5 October 2017
By Lana Barhum
Reviewed by Debra Rose Wilson, PhD, MSN, RN, IBCLC, AHN-BC, CHT