سرطان تخمدان و افزایش وزن چه ارتباطی دارند؟

در این مقاله:
• چه چیزی باعث افزایش وزن در زنان دچار سرطان تخمدان می‌شود و آیا این وضعیت نرمال است؟
• علایم سرطان تخمدان
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• درمان سرطان تخمدان
• نکاتی در مورد مقابله با افزایش وزن در سرطان تخمدان
• خلاصه

علایم سرطان تخمدان شامل ورم شکم و نفخ شکم است که مردم ممکن است هر دوی آنها را به افزایش وزن مرتبط کنند. همچنین، برخی زنان دچار سرطان تخمدان ممکن است به علت درمان سرطان یا صرف زندگی با این بیماری دچار افزایش وزن شوند.
سرطان تخمدان زمانی شروع می‌شود که سلول‌های تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ (لوله‌های تخم‌بر) به شکلی خارج از کنترل شروع به رشد کرده و در نهایت به دیگر قسمت‌های بدن سرایت می‌کنند. بدبختانه مردم اغلب در مراحل پیشرفته بیماری متوجه آن می‌شوند یعنی زمانی که بیماری گسترش یافته و درمان آن دشوارتر است.
بر مبنای اعلام "انجمن آمریکایی سرطان"، پزشکان صرفاً 20 درصد موارد سرطان تخمدان را در مراحل اولیه بیماری تشخیص می‌دهند. به هر حال، در حدود 94 درصد زنان دچار این بیماری در صورتی که پزشکان آن را در مراحل اولیه تشخیص دهند بیش از 5 سال زنده می‌مانند.

چه چیزی باعث افزایش وزن در زنان دچار سرطان تخمدان می‌شود و آیا این وضعیت نرمال است؟
برخی زنان مبتلاء به سرطان تخمدان ممکن است به علت درمان سرطان دچار افزایش وزن شوند.
درمان‌های سرطان که می‌توانند باعث افزایش وزن شوند هورمون تراپی یا شیمی درمانی را شامل می‌شوند.
برخی داروهای سرطان باعث احتباس زیاد آب در بدن می‌شوند که این نیز ممکن است مسؤول افزایش وزن باشد.
زنان دچار سرطان تخمدان همچنین ممکن است بر اثر خوردن غذای بیشتر و کمتر ورزش کردن دچار افزایش وزن شوند.
برخی زنان ممکن است بر اثر اضطراب یا استرس به پرخوری روی بیاورند در حالی که دیگران این کار را بدین علت انجام می‌دهند که در شرایط مصرف داروهای مقابله با سرطان با پر بودن معده به میزان کمتری احساس تهوع می‌کنند.
افزایش وزن مرتبط به سرطان تخمدان منحصر به فقط این نوع سرطان نیست. افزایش وزن به دلایل مشابه نیز ممکن است به همراه دیگر اشکال بیماری مزبور مثل سرطان پستان یا سرطان پروستات بروز کند.

علایم سرطان تخمدان
زنان دچار سرطان تخمدان ممکن است در مراحل اولیه بیماری فاقد علامت باشند. علایم بیشتر زمانی بروز می‌کنند که سرطان وارد یک مرحله پیشرفته می‌شود. به هر حال، این علایم ممکن است غیر اختصاصی بوده و با علایم مربوط به اختلالات دیگر اشتباه گرفته شوند.
علایم و نشانه‌های متداول سرطان تخمدان موارد زیر را شامل می‌شود:
• ورم شکم یا نفخ
• احساس سیری زودرس در زمان غذا خوردن
• درد شکم یا ناراحتی و درد لگن
• نیاز مکرر و عاجل به ادرار کردن
دیگر نشانه‌ها و علایم سرطان تخمدان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• تغییرات عادات دفع مدفوع مثل یبوست و کاهش وزن
• خستگی مفرط غیر قابل توجیه
• آشوب معده
• تغییرات عادت ماهانه مثل پریود سنگین یا نامنظم

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورتی که زنی دچار نشانه‌ها و علایم مشابه موارد مربوط به سرطان تخمدان باشد که علت روشن دیگری برای آنها وجود ندارد باید به پزشک مراجعه کنند.
آنان در صورتی که یک خویشاوند نزدیک مبتلاء به سرطان تخمدان یا سرطان پستان داشته باشند نیز باید به پزشک مراجعه کنند زیرا این می‌تواند نشان دهنده ریسک بالاتر ابتلاء به این سرطان‌ها باشد. پزشک ممکن است برای بررسی جهش‌های ژنی افزایش دهنده ریسک این سرطان‌ها مشاوره ژنتیک را توصیه کند.

درمان سرطان تخمدان
بسته به نوع و میزان گسترش بیماری پزشکان از انواع مختلف درمان برای سرطان تخمدان استفاده می‌کنند. به طور معمول درمان‌های موضعی و سیستمیک دو رویکرد درمانی اصلی مورد استفاده پزشکان محسوب می‌شوند.

درمان‌های موضعی
درمان‌های موضعی تومور را در نقاط خاصی در بدن بدون تأثیرگذاری بر مابقی آن هدف قرار می‌دهند. جراحی و اشعه درمانی دو نوع اصلی درمان موضعی برای سرطان تخمدان محسوب می‌شوند.

جراحی
جراحی درمان اولیه برای اکثریت سرطان‌های تخمدان است. گستره عمل به میزان گسترش سرطان و سلامت کلی شخص بستگی دارد.
اگر سرطان در مراحل اولیه بوده و به وراء تخمدان سرایت نکرده باشد جراح تخمدان آسیب دیده و لوله فالوپ مرتبط به آن را از بدن خارج می‌کند.
اگر سرطان به هر دو تخمدان آسیب زده اما به وراء آنها گسترش نیافته باشد، جراح هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ مربوط به آنها را از بدن خارج خواهد کرد.
جراحی موضعی رحم را نگه می‌دارد بنابراین زن کماکان خواهد توانست تا با استفاده از تخمک منجمد یا جنین باردار شود.
اگر سرطان گسترش یافته یا احتمال آن وجود داشته باشد جراح ممکن است برای خارج کردن هر دو تخمدان، لوله‌های تخم‌بر، رحم و غدد لنفاوی مجاور هیسترکتومی شکمی توتال انجام دهد.
اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد دکتر ممکن است شیمی درمانی را پیش از عمل جراحی برای کاهش اندازه سرطان توصیه کند.

اشعه درمانی
این نوع درمان از اشعه X پرانرژی یا دیگر اشکال انرژی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
پزشکان معمولاً اشعه را با استفاده از دستگاهی که در خارج بدن قرار می‌گیرد و در فرآیندی به نام درمان اشعه پرتو خارجی به کار می‌برند.
آنان همچنین می‌توانند در اقدامی به نام براکی‌تراپی مواد رادیواکتیو را داخل بدن نزدیک به تومور قرار دهند.
اشعه درمانی می‌تواند نواحی دچار گسترش سرطان، نزدیک به تومور یا در ارگان‌های دیگر نقاط بدن را مداوا کند.

درمان سیستمیک
درمان‌های سیستمیک داروهایی هستند که می‌توانند از طریق جریان خون به تمام نقاطی که ممکن است سرطان در آنها وجود داشته باشند راه یابند. پزشکان می‌توانند این داروها را به شکل خوراکی در اختیار بیمار قرار دهند یا آنها را مستقیماً از طریق جریان خون وارد بدن بیمار کنند.
شیمی درمانی، هورمون دمانی، و درمان هدفمند درمان‌های سیستمیک هستند که معمولاً برای سرطان تخمدان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نکاتی در مورد مقابله با افزایش وزن در سرطان تخمدان
اگر افزایش وزن مایه نگرانی باشد زنان دچار سرطان تخمدان می‌توانند کارهایی را برای برگشت به عقب انجام دهند که عبارتند از:
• استفاده از رژیم غذایی کم-کالری
• محدود کردن مقدار مصرف نمک در غذا، زیرا نمک می‌تواند باعث احتباس آب شود
• محدود کردن مصرف غذاهای دارای قند زیاد
• آماده‌سازی غذاهای کم‌چربی، کم‌کالری با تکنیک‌های مرتبط مثل کباب کردن و بخارپز کردن
• محدود کردن مقدار غذای مصرفی
• استفاده از ماکیان یا ماهی به جای گوشت قرمز
• استفاده از لوبیا، غلات کامل و نخود در برنامه غذایی
• استفاده از نان، پاستا و سریال‌های تهیه شده با غلات کامل به جای غلات تصفیه شده
• استفاده از برنج قهوه‌ای به جای برنج سفید
• خوردن سبزیجات و میوه کامل
• اجتناب از چربی‌هایی مثل کره و مایونز و استفاده از فرآورده‌های کم‌چربی شیر
• مطالعه دقیق برچسب غذاها و توجه به کالری آنها
• راه رفتن و ورزش به شکل منظم و شامل فعالیت‌هایی که به کاهش استرس کمک می‌کنند

خلاصه
زنان دچار سرطان تخمدان می‌توانند از یک متخصص تغذیه کمک بگیرند. متخصصان تغذیه باید بتوانند پلن غذایی مفید شامل محدود کردن غذاهای پرکالری طراحی شده بر مبنای نیازهای شخص ارائه دهند.
اعضاء تیم مراقبت سرطان همچنین می‌توانند توصیه‌هایی را در مورد سطح بهینه ورزش توصیه کنند./

سرطان تخمدان و افزایش وزن چه ارتباطی دارند؟
کریستینا چان، جوانا کاواکو سیلوا
ترجمه پریسا شعله‌دوست

Source:
Medical News Today
Ovarian cancer and weight gain: What's the link?
Medically reviewed by Christina Chun, MPH —
Written by Joana Cavaco Silva
On November 11, 2020