متاستاز سرطان چیست، و چگونه و در کجا اتفاق می‎افتد؟

متاستاز، سلول‎های سرطانی، سرطان استخوان، سرطان متاستاتیک ریه، تومور بدخیم (سرطانی)، تومور خوش‎خیم (غیر سرطانی)، مواد شیمیایی چسبناک، جریان خون، سیستم لنفاوی، راه‎های هوایی، متاستاز ائروژنوز، ادنوکارسینوما، غدد فوق کلیوی، سرطان کولون، شکستگی پاتولوژیک ، اُلیگومتاستازها، متاستازکتومی

درک متاستاز یکی از بخش‌های حساس در تحقیقات سرطان است، زیرا بیماری متاستاتیک مسؤول تقریباً 90 درصد مرگ و میر ناشی از سرطان محسوب می‌شود

مقالات سرطان

تغییر اندازه و نوع قلم متن

پیش فرض
پیش فرض
تغییر اندازه صفحه

• دکتر لین الدریج
• ترجمۀ فرهنگ راد

متاستاز به گسترش سلول‎های سرطانی از محل شکل‎گیری اولیه در قسمت دیگری از بدن اشاره دارد. سلول‎های سرطانی ممکن است از طریق جریان خون، عروق لنفاوی، یا به صورت ناحیه‎ای گسترش یابند و این کار را به ایـن دلیل می‎توانند انجام دهند که مواد شیمایی که به طور معمول سلول‎ها را در جایی از بدن که به آن تعلق دارند نگه می‎دارند، غایب هستند. سرطان‎ها می‎توانند به هر ناحیۀ مجاور محل شکل‎گیری خود گسترش یابند، اما برخی نقاط شایع در این مورد استخوان‎ها، ریه‎ها، کبد، و مغز است. علایم اغلب مرتبط به وجود سلول‎های سرطانی در دستگاهی از بدن است که آنها در آنجا گسترش یافته‎اند. درمان متاستاز بر اساس نوع سرطان اولیه و ناحیه‌ای که متاستاز در آن رخ داده است، متفاوت است.
درک متاستاز یکی از بخش‌های حساس در تحقیقات سرطان است، زیرا بیماری متاستاتیک مسؤول تقریباً 90 درصد مرگ و میر ناشی از سرطان محسوب می‌شود.

[در این مقاله:]
• متاستاز: تعریف
• اهمیت متاستاز
• چرا سرطان گسترش پیدا می‌کند؟
• سرطان چگونه متاستاز می‎دهد؟
• سرطان‎ها به کجا گسترش پیدا می‌کنند؟
• علایم متاستاز
• درمان متاستاز

متاستاز: تعریف
همچنان که در بالا ذکر شد، "متاستاز" اصطلاحی است که برای تشریح خوشه‎ای از سلول‎های سرطانی در قسمتی از بدن به کار می‎رود که منشأ شکل‌گیری آنها ناحیه دیگری از بدن است. سرطانی که به این طریق گسترش یافته باشد سرطان متاستاتیک نامیده می‎شود. سرطان متاستاتیک بر مبنای محلی که در آن سرطان آغاز شده است نامگذاری می‎شود. برای مثال، اگر سرطان ریه به استخوان‎ها گسترش یافته باشد، آن را "سرطان استخوان" نمی‎نامند بلکه بیشتر "سرطان متاستاتیک ریه به استخوان‌ها" نامیده می‎شود. در این مورد، وقتی سلول‎های سرطانی زیر میکروسکپ مورد بررسی قرار می‎گیرند آنها سلول‎های سرطانی ریه هستند و نه سلول‎های استخوان.
برخی از سرطان‌ها در زمان تشخیص متاستاتیک هستند در حالی که در موارد دیگر آنها پس از گسترش یا برگشت سرطان متاستاتیک می‎شوند. وقتی سرطانی برطرف شده باشد (یا دستکم نتوان آن را توسط انواع اسکن کشف کرد) و سپس همین سرطان در نقطه‎ای دور از محل شکل‎گیری خود برگشت کند، در این حالت برای توصیف وضعیت از اصطلاح "برگشت با فاصله" استفاده می‎شود. در مرحله‌بندی سرطان، توموری که متاستاز داده باشد به طور معمول مرحله 4 سرطان تلقی می‎شود.

اهمیت متاستاز
توانایی متاستاز دادن یک وجه مشخصه اصلی برای تمایز قائل شدن میان تومورهای بدخیم (سرطانی) و تومورهای خوش‎خیم (غیر سرطانی) است. برخی تومورهای بدخیم می‎توانند بسیار بزرگ و باعث بروز مشکلات قابل توجهی شوند، به ویژه اگر در فضایی محصور مثل مغز شکل گرفته باشند. با وجود این تومورهای اینچنینی به دیگر قسمت‎های بدن گسترش پیدا نمی‎کنند.
متاستاز مسؤول 90 درصد مرگ و میر ناشی از سرطان است، و در نتیجه تحقیقات قابل توجهی در جستجوی راه‌هایی برای درمان متاستاز و نیز راه‎هایی برای پیشگیری از گسترش سرطان از مکان اولیه شکل‎گیری آن در دست انجام است.

چرا سرطان گسترش پیدا می‌کند؟
سلول‎های نرمال ورای ناحیه‎ای که به آن تعلق دارند گسترش پیدا نمی‎کنند. برای مثال، سلول‎های ریه علی‎رغم نزدیک بودن به قلب وارد فضای آن نمی‎شوند. دلیل این استقرار وجود "مواد شیمیایی چسبناک" در سلول‎های نرمال است که به نوعی نقش چسب را ایفاء می‎کنند، و سلول‎های مختلف را در محل اولیه شکل‎گیری آنها کنار هم نگه می‎دارند.
در شرایط فقدان این مواد شیمیایی چسبناک، سلول‎های سرطانی جدا شده از تومور "شناور" شده و به جرکت درمی‎آیند و اگر به عروق لنفاوی یا جریان گردش خون برسند آزادانه تغییر مکان می‎دهند. تغییر دیگر این است که سلول‎های نرمال با دیگر سلول‎های مجاور مجتمع می‎شوند. سلول‎های سرطانی راه‎هایی تدارک شده برای نادیده گرفتن این پیام‌های ارتباطی دارند، بنابراین درون ناحیه به راه خود ادامه می‎دهند و به درون بـافت‎های مجاور نفوذ می‎کنند. تفاوت‎های دیگری میان سلول‎های سرطانی و سلول‎های نرمال وجود دارد که به سلول‎های سرطانی امکان می‎دهد که بتوانند برای ورود به یک محدوده جدید به راه خود ادامه دهند.

سرطان چگونه متاستاز می‎دهد؟
راه‎های متعددی برای گسترش سلول‌های سرطانی وجود دارد:
ناحیه‎ای (منطقه‎ای). وقتی تومورهای بدخیم رشد می‌کنند این کار را به حالت یک تودۀ صلب انجام می‎دهد، چنان که گویی مرز روشنی آنها را در بر گرفته است. در مقابل، سلول‎های سرطانی به بافت‌های مجاور به گونه‌ای هجوم می‎برند که می‎توان آن را شبیه به نوعی دست‎درازی تصور کرد. در واقع گسترش پنجه مانند سرطان به داخل بافت‌ها از نام آن ریشه می‎گیرد؛ سرطان مشتق از کلمه یونانی پنجه یا خرچنگ است.
• از طریق جریان خون. سلول‎های سرطانی می‎توانند وارد جریان خون شوند و از این طریق خود را به دیگر نواحی بدن برسانند.
• از طریق سیستم لنفاوی. سیستم لنفاوی راه دیگری است که از طریق آن سلول‎های سرطانی نقل مکان می‎کنند.
• از طریق راه‎های هوایی (سرطان ریه). در کنار روش‌های بروز متاستاز که در بالا اشاره شد، مطالعات اخیر عنوان می‌کنند که سرطان ریه، احتمالاً از راه هوایی ریه‎ها (متاستاز ائروژنوز) نیز گسترش می‎یابد، و این مورد ممکن است برای مردم دچار ادنوکارسینوما مهم‌تر از متاستاز از طریق جریان خون باشد.
وقتی سرطانی گسترش یافته باشد، برای اطمـینان از اینکه سلول‎های سرطانی می‎توانند به رشد خود ادامه دهند مراحل دیگری نیز باید طی شود. یکی از این مراحل ضروری شکل‎گیری عروق خونی تازه برای تغذیه تومور تازه شکل گرفته است، فرآیندی که انژیوژنز نامیده می‎شود. داروهای موسوم به مهار کننده‌های انژیوژنز برای مختل کردن این فرآیند عمل می‎کنند، و باعث دشوار شدن استقرار تومورها در نواحی تازه می‌شوند.

سرطان‎ها به کجا گسترش پیدا می‌کنند؟
اغلب سرطان‎ها توانایی گسترش در هر قسمتی از بدن را دارند، اما متاستاز سرطان در برخی نقاط شایع‌تر از جاهای دیگر است.
• بیشترین متاستازها در کل شامل استخوان‎ها، کبد و ریه‎ها است.
• شایع‎ترین مکان‎ها برای متاستاز سرطان پستان، استخوان‎ها، مغز، کبد، و ریه‎ها است.
• سرطان ریه بیشتر در غدد فوق کلیوی، استخوان‎ها، مغز، کبد، و نواحی دیگری در ریه متاستاز می‎دهد.
• شایع‌ترین نقاط متاستاز سرطان کولون شامل کبد، ریه‌ها، و پریتونیوم (غشاهای جدار حفره شکمی) است.
• دورترین نقاط برای متاستاز سرطان پروستات غدد فوق کلیوی، استخوان، کبد، و ریه‌ها است.

علایم متاستاز
علایم متاستاز می‎تواند شامل علایم مربوط به وجود تومور در ناحیه مشخصی از بدن، که سرطان از آنجا گسترش یافته، و همچنین علایم غیر اختصاصی مثل کاهش وزن غیر ارادی و خستگی مفرط باشد. برخی علایم عبارتند از:
• متاستاز به ریه می‎تواند سبب بروز سرفه مداوم، تنگی نفس، یا درد قفسه سینه شود.
• متاستاز به مغز می‎تواند باعث ایجاد سردرد، تاری دید، تشنج، بی‎حسی یا ضعف دست یا پا و از دست دادن تعادل گرد.
• متاستاز به استخوان می‎تواند سبب ایجاد درد در ناحیه آسیب دیده و همچنین افزایش میزان کلسیم در خون شود (هیپرکلسیمی بدخیمی). وقتی سرطان در استخوان باشد، احتمال شکستن آن افزایش می‎یابد، و نخستین نشانه متاستاز به استخوان ممکن است بروز یک شکستگی پاتولوژیک باشد (شکستگی ناشی از آسیب دیدن استخوان بر اثر تومور).
• متاستاز به کبد می‎تواند سبب یرقان، نفخ، درد شکم، و کاهش وزن شود.
• متاستاز به غده ادرنال اغلب فاقد علامت اما با توجه به درمان مهم است.

درمان متاستاز
درمان متاستاز به محل شکل‎گیری تومور اولیه بستگی دارد. متاستاز اغلب اوقات قابل علاج نیست، اما مداواپذیر است. داروهای جدید مثل درمان‎های هدفمند و ایمنی درمانی در حال بهبود میزان بقاء در مورد برخی مردم دچار متاستاز هستند و چندین دارو در آزمون‎های بالینی مورد مطالعه قرار گرفته‎اند که باعث ایجاد امید در این مورد شده‌اند که بهبود در درمان متاستاز نزدیک است.
به هر حال درمان برخی نقاط دچار متاستاز از نقاط دیگر بدن مشکل‎تر است. به علت شبکه بغرنج درهم‎تنیدگی سلول‎ها که به آنها زیر عنوان حائل خون مغز گفته می‎شود، حائلی که برای پیشگیری از دسترسی مواد سمی به سیستم عصبی مرکزی طراحی شده است، بسیاری از داروهای شیمی درمانی و برخی داروهای درمان هدفمند از رسیدن به نواحی دچار متاستاز در مغز ناتوانند. مطالعات در جستجوی داروهایی که قادر به نفوذ بیشتری به دورن مغز باشند، و نیز دیگر روش‎های درمان این متاستازها ادامه دارد.
در مورد بیمارانی که متاستاز در یک نقطه از بدن آنها ایجاد شده یا مکان‎های محدودی به این مشکل دچار شده است (اُلیگومتاستازها)، خارج کردن متاستاز با عمل جراحی یا اشعه درمانی به بهبود میزان بقاء بیمار منجر می‎شود. اصطلاح متاستازکتومی برای تشریح خارج کردن متاستازها به کار می‎رود و می‎توان آن را برای برخی انواع سرطان که دارای متاستاز کوچکی به مغز، کبد یا ریه بوده‎اند، لحاظ کرد./

Source:
Verywellhealth
What is a Metastasis and Why, How, and Where Do They Happen
By Lynne Eldridge, MD
Updated August 29, 2018

بهداشت (خانواده، عمومی، مادر و کودک)

مطالب پیشنهادی ما برای مطالعه

بیماران تحت درمان توسط پزشکان زن کمتر می‌میرند

برخی مطالعات پیشین عنوان کرده‌اند که پزشکان زن ممکن است مراقبت‌های پزشکی باکیفیت‌تری ارائه دهند، اما فرجام بیماران هرگز مورد تحقیق قرار نگرفته است. هدف تحقیق تازه پر کردن این شکاف با بررسی این موضوع ا

نقش مطالعه در بهبود سلامت و تندرستی

برای بسیاری از انسان‌ها، هیچ چیز همانند گم شدن در صفحات یک کتاب خوب نیست؛ کتاب می‌تواند ما را به جهان دیگری ببرد، و دستکم به صورت موقت ما را از شر استرس‌های زندگی روزمره رها کند. اما به شکلی روزافزون،