ادنوکارسینوم - انواع، تشخیص، و درمان

• زاؤن ویلینز، کریستینا کیون
• ترجمه هستی فراست‎فر

ادنوکارسینوما [ادنوکارسینوم] نوعی سرطان است که در غدد بدن، سلول‎هایی که مواد را به درون و بیرون بدن ترشح می‎کنند، بروز می‎یابد.
دورنما، درمان و میزان بقاء در این نوع سرطان به محل شکل‎گیری تومور، اندازۀ آن، مرحلۀ سرطان و عوامل فردی سلامت عمومی شخص بستگی دارد.

مطالب این مقاله:
• انواع ادنوکارسینوم
• علایم
• تشخیص
• درمان ادنوکارسینوم
• پیشرفت‎ها و دورنما

انواع ادنوکارسینوم
ادنوکارسینوم در غدد شکل می‎گیرد اما می‎تواند به نواحی دیگر بدن گسترش پیدا کند. غدد انواع مختلف مایعاتی را به درون بافت‎ها ترشح می‎کنند که باعث ایجاد محافظت از بسیاری از دستگاه‎های بدن می‎شوند.
ادنوکارسینوم برای اکثریت سرطان‎های شکل گرفته در نواحی زیر در بدن لحاظ می‎شود:
• پستان
• ریه
• پروستات
• لوزالمعده
• روده بزرگ
نوع نادری از ادنوکارسینوم به نام کارسینومای ادنوئید کیستیک در غده‎های درون سر مثل غده‎های سینوس شروع می‌شود. این، نوع آهسته رشدی از سرطان است اما می‎تواند به جمجمه سرایت کند.
مغز نیز ممکن است دچار ادنوکارسینوم شود.

علایم
از آنجا که ادنوکارسینوم سرطانی است که می‎تواند در نقاط مختلفی از بدن بروز کند هیچ تست منفرد تشخیصی یا فهرست واحدی از علایم را نمی‎توان برای تأیید آن مورد استفاده قرار داد.
اغلب مردم پس از تجربۀ برخی علایم غیر معمول دنبال مراقبت‎های پزشکی می‎روند. در زیر فهرستی از انواع ادنوکارسینوم و علایمی که می‎توانند نشان دهندۀ وجود این نوع سرطان باشند آمده است:
• مغز یا جمجمه: سردرد، تهوع، استقراغ، تشنج، تاری دید، تغییرات شخصیتی، حس‎های عجیب در ساق پاها یا بازوها، یا تغییرات فکری.
• ریه: سرفه، خشونت صدا، مخاط خونی، کاهش وزن، ضعف، و خستگی.
• پستان: بروز توده یا برآمدگی‎های غیر معمول در پستان.
• پروستات: دردناک شدن ادرار کردن، مشکلات کنترل مثانه، تکرار نیاز به ادرار در اوقات شب، وجود خون در منی، و انزال دردناک
• لوزالمعده: کاهش وزن ناخواسته، درد پشت و معده، مدفوع روغنی یا دارای رنگ روشن، و خارش پوست.
• روده بزرگ: احساس پری روده، مدفوع خون‎آلود، خونریزی مقعدی، درد معده، و کاهش وزن غیر قابل توجیه.

تشخیص
تشخیص معمولاً با یک بررسی شروع می‎شود که شامل گرفتن شرح کامل بیمار از سوی دکتر است. دکتر در مورد علایم و ریسک فاکتورها از جمله کشیدن سیگار سؤال می‎کند.
برخی از تست‎ها می‎توانند وجود ادنوکارسینوم را تشخیص دهند. برای تأیید تشخیص ممکن است به انجام چند تست نیاز باشد.
تست‎های مورد استفاده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بیوپسی
بیوپسی شامل گرفتن نمونۀ بافت برای بررسی وضعیت سلول‌های سرطانی است. بیوپسی می‎تواند اطلاعاتی در مورد محل شکل‎گیری سرطان در بدن ارائه دهد. برخی از سرطان‌ها متاستاتیک هستند یعنی به نقاط دیگر بدن گسترش پیدا می‎کنند.

تست‌های تصویربرداری
تست‌های CT اسکن و اشعه ایکس تصاویر سه‎بعدی از توده‎های شکل گرفته در بدن به دست می‎دهند. دکترها از این تست‎ها برای اندازه‎گیری تغییرات سرطان و میزان کارآیی درمان استفاه می‎کنند.
MRI گزینۀ دیگری است که در این مورد استفاده می‎شود و با بهره‎گیری از امواج رادیویی تصاویری از نقاط مختلف داخل بدن ایجاد می‎کند.

تست‎های خون
تست‎های خون می‎توانند تغییرات سلول‎های خون را که بیانگر سرطان هستند اندازه‎گیری کنند. همچنین امکان دارد که مواد شیمیایی نیز با برخی انواع خاص سرطان در خون ایجاد شود.

درمان ادنوکارسینوم
درمان ادنوکارسینوم به محل سرطان در بدن، میزان بزرگی تومور، و نیز مسألۀ گسترش آن بستگی دارد. دکترها همچنین مسألۀ سلامت عمومی فرد را در هنگام آغاز درمان بررسی می‎کنند چون درمان سرطان می‎تواند با عوارض جانبی جدی همراه باشد.
گزینه‎های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

برداشتن تومور
برداشتن تومور توسط جراحی یک انتخاب شایع است. برداشتن تومور از طریق جراحی در برخی سرطان‎ها ایمن‎تر از موارد دیگر است. برای مثال لومپکتومی برداشتن تومور پستان است و اقدامی نسبتاً ایمن محسوب می‎شود، در حالی که جراحی مغز برای برداشتن تومور می‎تواند اقدامی کشنده باشد.
دکترها همچنین ممکن است برای ریشه‌کن کردن سرطان از بسامد رادیویی استفاده کنند، درمانی که برای تخریب یا کوچک کردن تومور از امواج پرانرژی استفاده می‎کند. در عین حال امکان برداشتن بافت گره‌های لنفی اطراف تومور در هنگام برداشتن خود تومور وجود دارد.

شیمی درمانی
شیمی درمانی نوعی درمان است که معمولاً از طریق تزریق داروهای شیمیایی انجام می‎شود.

درمان هدفمند
برخی داروها برای هدف گرفتن سلول‎های خاص سرطانی طراحی شده‎اند، و جایگزین ایمن‌تری برای شیمی درمانی محسوب می‎شوند. استفاده از این داروها به نوع سرطان و سلامت فرد بستگی دارد.

اشعه درمانی
اشعه درمانی از امواج پرانرژی برای کشتن سلول‎های سرطانی استفاده می‎کند. مشابه شیمی درمانی این نوع درمان نیز می‎تواند باعث آسیب دیدن سلول‎های سالم شود.

ایمنی درمانی
ایمنی درمانی از داروهایی استفاده می‎کند که به سیستم ایمنی در کشتن سلول‎های سرطانی کمک می‎کنند. اغلب موارد ایمنی درمانی فقط باعث طولانی‎تر شدن عمر بیمار می‎شوند و به طور کامل سرطان را مداوا نمی‎کنند. به هر جهت، از آنجا که این داروها سیستم ایمنی را تقویت می‎کنند، میزان عوارض جانبی آنها کمتر از شیمی درمانی یا اشعه درمانی است.
استفاده از ایمنی درمانی به نوع سرطان، مرحلۀ آن، و سلامت عمومی فرد دچار سرطان بستگی دارد.

پیشرفت و دورنما
مرحلۀ سرطان راهی برای اندازه‎گیری پیشرفت سرطان و از جمله ادنوکارسینوم است. دکترها از سیستم‎های مرحله‎بندی مختلفی در مورد سرطان استفاده می‎کنند.
برخی دکترها به سیستم مرحله‎بندی 4-0 اتکا می‎کنند. در این نوع تلقی از سرطان، مرحلۀ صفر نشان دهندۀ این است که سلول‎های غیر طبیعی در بدن وجود دارند اما آنها هنوز گسترش نیافته‎اند.
مراحل 3-1 نمایانگر گسترش سرطان هستند، و در این تقسیم‎بندی عدد بزرگ‎تر نشان دهندۀ تومورهای بزرگ‎تری است که به بافت‌های اطراف گسترش یافته‎اند.
مرحلۀ 4 نشان دهندۀ گسترش سرطان به دیگر قسمت‎های بدن است.
مورد پسندترین سیستم مرحله‎بندی سرطان به عنوان TNM شناخته می‎شود. حروف مزبور برای تعیین اندازه، تعداد گره‌های لنفی آسیب دیده، و متاستاز یا گسترش سرطان اولیه به دیگر قسمت‎های بدن مورد استفاده قرار می‎گیرد.
T تومور اصلی را اندازه‎گیری می‎کند. TX نشان می‎دهد که تومور قابل اندازه‎گیری نیست و T0 نشان می‎دهد که توموری دیده نمی‎شود. T0-T4 مشخص کنندۀ اندازۀ تومور هستند که عدد بزرگ‎تر نشانگر بزرگ‎ترین بودن اندازۀ تومور است.
N اثرات سرطان را بر روی گره‎های لنفی نزدیک به تومور اولیه اندازه‌گیری می‎کند. NX نشان می‎دهد که در این مورد توموری نمی‎توان یافت، و T0 نشان دهندۀ آن است که سرطان به گره‎های لنفی نرسیده است. N1-N3 نشانگر تعداد گره‎های لنفاوی آسیب دیده هستند، و هر قدر عدد بزرگ‏تر باشد به معنی بیشتر بودن میزان آسیب در گره‏های لنفاوی است.
M متاستاز یا گسترش سرطان را به دیگر نواحی بدن اندازه‎گیری می‎کند. MX بدین معنی است که هیچ متاستازی که قابل اندازه‎گیری باشد وجود ندارد، و M0 نشان دهندۀ عدم وجود متاستاز است. M1 نشان دهندۀ متاستاز دادن سرطان است.
برخی از سرطان‎ها نسبت به انواع دیگر سرطان گرایشی به داشتن سرعت بیشتر در گسترش نشان می‎دهند. برخی دیگر از انواع سرطان اغلب در مراحل اولیه کشف نمی‎شوند که نتیجۀ آن کشف سرطان در مراحل پیشرفته‎تر بیماری است. این نوع سرطان‎ها معمولاً کشنده‎تر از سرطان‌های دارای رشد و گسترش کند و نیز سرطان‎هایی هستند که در مراحل اولیه قابل تشخیص هستند.
هر قدر سرطان به مراحل گسترده‎تر رسیده باشد درمان آن دشوارتر و احتمال کشنده‎تر شدن آن بیشتر است.
میزان بقاء بیمار بسته به نوع ادنوکارسینوم بسیار متفاوت است. برای مثال میزان بقاء 5 ساله در زنان دچار سرطان پستان مرحلۀ 2 حدود 93 درصد است. میزان بقاء در مورد سرطان ریه مرحله 2 در حدود 30 درصد است.
به هر جهت، اندازه‎گیری میزان بقاء سرطان کل تصویر را نشان نمی‎دهد، زیرا کیفیت درمان و عوامل شخصی دیگر می‎توانند در مورد پیش‎آگهی بیماری تأثیرگذار باشند.

Source:
Medical News Today
Adenocarcinoma: Types, diagnosis, and treatment
Last reviewed Wed 2 August 2017
By Zawn Villines
Reviewed by Christina Chun, MPH