• چرا هورمون‌ها بر خلق تأثیر می‌گذارند
• اختلالات خلق مرتبط به عادت ماهانه
• چه باید کرد
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه
احساس افسردگی پیش از پریود عادت ماهانه و در طول آن شایع است. کارشناسان بر این باورند که این تغییرات عاطفی نتیجه نوسان در سطح هورمون‌ها است.
بسیاری از زنان دارای عادت ماهانه علایم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شامل نوسان خلق و سردرد را تجربه می‌کنند.
به هر حال برخی زنان ممکن است دچار علایم شدیدتری مثل افسردگی و خشم شوند. هورمون‌ها همچنین می‌توانند باعث شوند تا زنان در طول پریود به احساس تهوع دچار گردند.
علایم شدید سندرم پیش از قاعدگی ممکن است نشان دهنده اختلال دیگری باشند که اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) نامیده می‌شود. به علاوه اختلالات پیشتر ایجاد شده در سلامت می‌توانند به طور موقتی در طول پریود عادت ماهانه تشدید شوند.
چرا هورمون‌ها بر خلق تأثیر می‌گذارند
هورمون‌ها در طول نیمه دوم چرخه عادت ماهانه موسوم به مرحله لوتئال تغییر می‌کنند، و این تغییر می‌تواند در برخی زنان افت خلق و تحریک‌پذیری ایجاد کند.
پس از تخمک‌گذاری، که در میانه چرخه عادت ماهانه ایجاد می‌شود، سطوح هورمون‌های جنسی زنانه استروژن و پروژسترون شروع به افت می‌کند.
افت و خیز در میزان این هورمون‌ها می‌تواند بر مواد شیمیایی مغز به نام نوروترانسمیترها (پیام‌رسان‌های عصبی) تأثیر بگذارد.
مثال‌هایی از پیام‌رسان‌های عصبی شامل سروتونین و دوپامین است، که هر دو موادی شیمیایی هستند که بر خلق، خواب، و انگیزش تأثیر می‌گذارند.
پایین بودن میزان سروتونین و دوپامین می‌تواند باعث موارد زیر شود:
• غم
• اضطراب
• تحریک‌پذیری
• مشکلات خواب
• ولع غذا (ولع خوردن)
تمامی این موارد علایم شایع PMS و PMDD هستند.
وقتی چند روز پس از شروع پریود سطوح استروژن و پروژسترون دوباره رو به افزایش می‌رود علایم مزبور اغلب از بین می‌روند.
علی‌رغم ارتباط میان نوروترانسمیترها و هورمون‌های جنسی هنوز روشن نیست چرا برخی از زنان دچار سندرم پیش از قاعدگی یا اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی می‌شوند و دیگران نمی‌شوند.
تحقیق نشان می‌دهد که سطح پروژسترون و استروژن بین زنانی که دچار یک اختلال پیش از قاعدگی می‌شوند و آنهایی که به این اختلالات دچار نمی‌شوند مشابه است.
بنابراین، کارشناسان عنوان می‌کنند که تفاوت‌های ژنتیکی برخی زنان را در مقایسه با دیگران نسبت به تغییرات سطح هورمون و تأثیر این هورمون‌ها بر مغز آسیب‌پذیرتر می‌کند.
در این زمینه بیشتر بخوانیم:
سردرد پریود
اختلالات خلق مرتبط به عادت ماهانه
PMS و PMDD انواعی از اختلالات خلق مرتبط به عادت ماهانه هستند. پریود در عین حال می‌تواند باعث شود تا یک اختلال سلامت روانی از پیش موجود موقتاً بدتر گردد.
سندرم پیش از قاعدگی
PMS سبب ایجاد علایم فیزیکی و نیز عاطفی می‌شود. این علایم ممکن است در هر مرحله‌ای بین پایان تخمک‌گذاری و آغاز پریود قاعدگی شروع شوند.
کارشناسان تخمین می‌زنند که تا 75 درصد زنان دارای عادت ماهانه برخی از اشکال سندرم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند.
علایم PMS ممکن است بسیار متفاوت باشند. برخی از زنان ممکن است دچار علایم خفیف شوند حال آنکه دیگران علایمی را تجربه می‌کنند که ناتوان کننده‌اند. علایم مزبور می‌توانند باعث موارد زیر شوند:
• رنجوری و درد
• آکنه
• اضطراب
• نفخ
• طغیان‌های گریه
• حساسیت پستان
• تغییرات اشتها
• یبوست یا اسهال
• خلق افسرده
• خستگی مفرط
• سردرد
• تحریک‌پذیری و خشم
• فقدان تمرکز
• مشکلات خواب
اختلال اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی شکل شدیدتری از PMS است. این اختلال ممکن است مبتلابه 3 تا 8 درصد زنان دارای چرخه عادت ماهانه باشد.
علایم به قدری شدیدند که بر فعالیت روزانه زنان تأثیر منفی گذاشته و گاهی از اوقات روابط وی با دیگران را دچار مشکل می‌کنند.
علایم مورد اشاره عبارتند از:
• افسردگی، اضطراب و تحریک‌پذیری شدید
• حمله پانیک
• نوسان خلق شدید
• دوره‌های مکرر گریه
• از دست دادن علاقه به فعالیت و دیگر مردم
فکر خودکشی یا تلاش برای آن علایم محتمل PMDD هستند. بر مبنای اعلام "انجمن بین‌المللی اختلالات پیش از قاعدگی " (IAPMD)، تقریباً 15 درصد زنان دچار PMDD در طول عمر خود دست به خودکشی می‌زنند. در مورد مردم تراجنسیتی این ریسک حتی بیشتر از مقدار مزبور است.
PMDD همچنین دارای علایمی شبیه PMS شامل موارد زیر است:
• رنجوری و درد
• آکنه
• نفخ
• حساسیت پستان
• یبوست یا اسهال
• خستگی مفرط
• ولع غذایی
• سردرد
• فقدان تمرکز
• مشکلات خواب
تشدید پیشاقاعدگی
تغییرات هورمونی پیش از پریود می‌تواند باعث شود تا علایم یک اختلال سلامت روانی از پیش موجود تشدید شود. این تأثیر به نام تشدید پیشاقاعدگی شناخته می‌شود.
اختلالات شایعی که امکان بروز آنها با PMS وجود دارد عبارتند از:
• اختلال دوقطبی
• افسردگی
• اختلال افسردگی مداوم (اختلال دیستیمیک)
• اختلال اضطراب فراگیر
• اختلال پانیک
تحقیق عنوانگر آن است که افسردگی گرایشی به شیوع بیشتر در میان زنان دچار PMS در مقایسه با زنان فاقد این اختلال دارد.
چه باید کرد
زنانی که دچار افسردگی در کوران پریود هستند باید با پزشک مشورت کنند.
درمان‌های مختلفی برای افسردگی، PMS و PMDD در دست است. این گزینه‌ها طیفی از مداوای خانگی تا دارو را شامل می‌شوند.
ردگیری علایم پیش از پریود و در طول آن برای کمک به دکتر در تأیید تشخیص و ایجاد یک پلن درمانی می‌تواند مفید باشد.
زنان می‌توانند دفترچه یادداشتی از چرخه عادت ماهانه خود تهیه کنند یا از یک اپلیکیشن ردیابی استفاده نمایند.
مداوای خانگی
تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توانند در موارد خفیف سندرم پیش از قاعدگی مفید باشند.
در موارد شدیدتر یا در مورد اختلال دیسمورفیک پیش از قاعدگی، مداوای خانگی نامحتمل است که به تنهایی باعث ایجاد تفاوت قابل توجهی شود. به هر حال این رویکردها در صورت تلفیق با درمان‌های دیگر می‌توانند کمک کننده باشند.
مداواهای بالقوه عبارتند از:
• رژیم غذایی متعادل و محدود کردن مصرف قند، چربی، نمک، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و الکل
• ورزش منظم
• برخورداری از خواب کافی و برنامه‌ریزی منظم برای خواب
• کاهش استرس با حذف منابع استرس در حد امکان و اقدام به یوگا و تمرین ذهن‌آگاهی
مکمل‌ها ممکن است کمک کننده باشند. تحقیق عنوانگر آن است که مکمل کلسیم می‌تواند علایم مرتبط به سندرم پیش از قاعدگی شامل افسردگی، خستگی مفرط و تغییرات اشتها را کاهش دهد.
این موضوع مهم است که پیش از اقدام به مصرف مکمل برای مداوای سندرم پیش از قاعدگی مردم با پزشک مشورت کنند.
دارو
پزشک ممکن است برای مدیریت علایم PMS قرص‌های کنترل بارداری هورمونی را توصیه کند. گاهی از اوقات پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی تجویز کند. یافتن درمان صحیح نیاز به رویکرد آزمون و خطا دارد.
گزینه‌های کنترل بارداری هورمونی شامل قرص و پچ است. اینها ممکن است باعث تخفیف افسردگی و دیگر علایم عاطفی و فیزیکی شوند. به هر حال، در برخی موارد استفاده از این داروها ممکن است به تشدید افسردگی منجر شوند.
مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) خط مقدم درمان اختلال دیسمورفیک پیش از قاعدگی محسوب می‌شوند.
مردم ممکن است این داروها را در طول چرخه قاعدگی یا صرفاً در مرحله لوتئال مصرف کنند. این داروها همچنین ممکن است برای موارد شدیدتر PMS مفید باشند.
تحقیق نشان می‌دهد که 60 تا 70 درصد زنان دچار PMDD به SSRIs جواب می‌دهند. این میزان از اثربخشی شبیه به موارد مربوط به افسردگی اساسی است.
اگر داروهای مورد بحث کارآیی نداشته باشند یا سبب بروز عوارض جانبی ناخواسته شوند دکتر ممکن است نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی را تجویز کند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
زنانی که منظماً پیش از پریود یا در طول آن دچار افسردگی می‌شوند می‌توانند به پزشک مراجعه کنند. درمان برای اختلالات مورد بحث در دسترس است.
خلاصه
مواجهه با افت خلق، اضطراب، یا تحریک‌پذیری در طول پریود شایع است. این علایم باید در طول چند روز پس از آغاز پریود برطرف شوند. در موارد خفیف تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توانند مفید باشند.
اگر تغییرات خلقی مورد اشاره مکرراً بروز کنند، در طول ماه ادامه داشته باشند یا اثرات قابل توجهی بر زندگی یا روابط زنان بگذارند، آنگاه نیاز به درمان دارند.
در صورت درمان مناسب بسیاری از زنان دچار سندرم پیش از قاعدگی یا اختلال دیسمورفیک پیش از قاعدگی به آرامش می‌رسند./
• دکتر تیموتی جی. لگ، جین لئونارد
• ترجمه پریسا شعله‌دوست
Source:
Medical News Today
Depression during period: Everything you need to know
Medically reviewed by Timothy J. Legg, Ph.D., CRNP
On January 15, 2020
New —
Written by Jayne Leonard
