عفونت‎های شایع دوران بارداری - انواع عفونت، و تأثیر آنها بر جنین

• زاون ویلینز، هالی ارنست
• ترجمه هستی فراست‎فر

در طول بارداری میزان نگرانی زنان در مورد ابتلاء به انواع عفونت و احتمال سرایت این عفونت‎ها به جنین در حال رشد افزایش پیدا می‎کند.
عفونت‎های واژن شامل عفونت مخمری در طول بارداری شایعند و معمولاً دلیلی برای نگرانی محسوب نمی‎شوند. در هر حال، عفونت‎های رحم ممکن است باعث بروز عوارضی شوند.

 [مطالب این مقاله:]
• عفونت واژن
• عفونت رحم
• انواع دیگر عفونت
• عفونت‎های دوران بارداری بر جنین چه تأثیری دارند؟
• پیشگیری
• دورنما

عفونت‎های واژن در طول بارداری
زنان باردار ممکن است در برابر برخی عفونت‎ها آسیب‌پذیرتر باشند و در صورت عدم درمان احتمال دارد که به عوارض شدیدتری دچار شوند. هر زنی در صورت ابتلاء به عفونت‌های حتی خفیف در دورۀ بارداری باید به پزشک یا ماما مراجعه کند.
عفونت‎های متعارف واژن در طول بارداری شامل موارد فهرست زیر است:

عفونت‎های مخمری واژن
عفونت‌های مخمری واژن به علت وجود قارچی به نام کاندیدا ایجاد می‎شوند. این عفونت‎ها گرایشی به بروز بیشتر در دوران حاملگی از خود نشان می‏دهند که علت آن تغییرات سیستم ایمنی، افزایش میزان تولید گلیکوژن و میزان بالاتر استروژن در بدن است.
بر مبنای یک گزارش مربوط به سال 2015، در حدود 20 درصد زنان دچار کاندیدا هستند، که این رقم در طول دوره بارداری به 30 درصد افزایش می‎یابد. به نظر می‎رسد که میزان شیوع این عفونت در سه ماهه دوم بارداری بیشتر است.
شایع‎ترین علایم عفونت مخمری واژن شامل موارد زیر است:
• خارش در اطراف واژن و مادگی
• ترشح متراکم، سفید رنگ، شبیه به پنیر بیات از واژن
• انتشار بویی شبیه به نان یا آبجو از واژن
• احساس درد یا سوزش در اطراف واژن
• احساس درد یا سوزش در هنگام مقاربت جنسی
زنان می‎توانند برای درمان عفونت مخمری از داروهای تجویزی یا غیر نسخه‎ای استفاده کنند. در هر حال، زنان باردار نباید بدون مشورت قبلی با پزشک از هیچ دارویی استفاده نمایند.
این موضوع ضروری است که پیش از آغاز استفاده از دارو تشخیص لازم صورت گیرد زیرا امکان اشتباه گرفتن عفونت‎های دیگری مثل واژینوزیس باکتریایی و کلامیدیا با عفونت مخمری وجود دارد.

واژینوزیس باکتریایی
واژینوزیس باکتریایی نوعی عفونت باکتریایی در واژن است که به آسانی درمان می‎شود. علایم واژینوزیس باکتریایی عبارتند از:
• خارش، سوزش، یا درد در واژن و مادگی (فرج)
• متصاعد شدن بوی ماهی از واژن
• بوی بدی که پس از مقاربت جنسی تشدید می‎شود
• مقدار زیادی ترشح رقیق به رنگ خاکستری
در صورت عدم درمان واژینوزیس باکتریایی در طول بارداری این عفونت می‎تواند به زایمان زودرس، تولد نوزاد نارس و وزن کم بچه در هنگام تولد منجر شود.

گروه B استافیلوکوکوس (GBS)
GBS گروهی از باکتری‎ها را شامل می‎شود که وارد بدن شده و از آن خارج می‎شوند اما بیشترین شیوع آنها مربوط به ناحیه واژن و مقعد یا راست روده است. آنها به طور معمول سبب بروز علایم یا حتی عفونتت نمی‎شوند. به هر حال زنان دارای GBS در بدن خود ممکن است در هنگام زایمان آنها را به فرزند خود انتقال دهند.
مادران دچار GBS در 1 تا 2 درصد موارد آنها را به فرزند خود انتقال می‎دهند. اگرچه مورد شایعی نیست اما GBS در نوزاد می‎تواند کُشنده باشد.
انجام آزمایش در اواخر بارداری می‎تواند وجود یا عدم وجود GBS را تشخیص دهد، و این تست بخش استانداری از پنل مراقبت پیش از زایمان مادران باردار محسوب می‎شود.
درمان با آنتی‎بیوتیک از طریق تزریق داخل وریدی می‎تواند به شکل قابل ملاحظه‎ای ریسک انتقال عفونت GBS به جنین را کاهش دهد.

عفونت‎های رحم در طول بارداری
وجود عفونت در رحم به دلایل مختلف می‎تواند خطرناک باشد. عفونت مزبور می‎تواند بر جفت تأثیر منفی بگذارد، به جنین در حال رشد آسیب برساند، باعث زایمان زودرس شود یا به ناهنجاری‎های مادرزادی منجر گردد.
عفونت‎های رحم در عین حال می‎توانند وضع حمل را با دشواری و خطرات بیشتری مواجه کنند. برخی زنان دچار نارسایی ارگان و عوارض بالقوه کشنده می‎شوند.
عفونت‎های واژن اغلب اوقات زمانی بروز می‎کنند که عفونت‎های واژن به رحم منتقل می‎شوند، بنابراین عفونت واژن درمان نشده یک ریسک فاکتور عفونت‎های رحم محسوب می‎شود.
درمان شامل استفاده از آنتی‎بیوتیک است و ممکن است به بستری کردن بیمار در بیمارستان نیاز باشد. اگر در طول وضع حمل تب ایجاد شود، پزشک یا قابله وضعیت جنین را پایش خواهد کرد. اگر علایم شدید باشد، احتمال توصیه به انجام زایمان به روش سزارین مطرح خواهد بود.

دیگر عفونت‎های دوره بارداری
بارداری باعث ایجاد تغییرات زیادی در بدن زنان می‎شود و آنان را در برابر عوارض ناشی از بسیاری عفونت‎ها آسیب‌پذیرتر می‎کند.
برای مثال، تغییرات پوستی مرتبط به هورمون در طول بارداری می‎تواند سبب ایجاد اختلالاتی مثل اگزما یا خشکی شدید پوست شود. اگر پوست ترک برداشته و دچار خونریزی شود، عفونت‎های جدی پوست مثل سلولیت امکان بروز خواهند داشت. یک اختلال پوستی نادر به نام سندرم اسویت نیز در دوره بارداری بیش از دیگر دوره‎های زندگی زنان شایع است.
برخی از دیگر اختلالات که ممکن است در طول بارداری جدی‎تر باشند عبارتند از:
• آنفولانزا
• هپاتیت E، که به طور معمول شکل خفیفی از هپاتیت است
• هرپس یا تبخال شامل ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و ویروس واریسلا زوستر (VZV)
• لیستریا، که باعث مسمومیت خون می‎شود
• سرخجه
• ویروس HIV
افزایش ریسک این عفونت‎ها در دوره بارداری به خوبی بررسی نشده است اما ممکن است این افزایش به علت تغییرات هورمونی و دیگر تغییراتی باشد که باعث دگرگون شدن تعداد سلول‎های خون در بدن می‎شوند. برای مثال در طول بارداری تعداد سلول‎های T که با عفونت مقابله می‎کنند کاهش می‎یابد.
بارداری در عین حال سبب افزایش میزان خون در گردش و نیاز به کار بیشتر قلب می‎شود. این وابستگی بیشتر به قلب می‎تواند به تشدید عوارض منجر گردد. برای مثال اگر زن باردار بر اثر آنفولانزا دچار پنومونی شود ممکن است عمل تنفس برای وی دشوارتر گردد زیرا در این وضعیت میزان تقاضای جنین از قلب و ریه‎ها نیز افزایش می‎یابد.
برخی از داروها که ممکن است در درمان عفونت‎های شایع مؤثر باشند در دوره بارداری کمتر ایمن به نظر می‎رسند. بنابراین برای زنان باردار دچار عفونت این موضوع حیاتی است که در مورد فواید و مضرات گزینه‌های مختلف درمانی با پزشک یا ماما مشورت کنند.

عفونت مادر باردار چگونه به جنین آسیب می‎زند؟
عفونت‎های متعددی می‎توانند به جنین در حال رشد آسیب بزنند. در هر حال، برای پزشک دشوار است که بگوید آیا جنین دچار آسیب شده و اگر جواب مثبت است میزان این آسیب به چه میزان است.
عفونت‎ها می‎توانند به رشد جنین به یکی از سه طریق زیر تأثیر منفی بگذارند:
• عفونت ممکن است به مادر لطمه زده باعث کاهش توانایی بدن وی در تغذیه کودک شود یا عفونت نیاز به مصرف داروهایی برای مادر داشته باشد که به جنین آسیب می‎رسانند.
• عفونت‌ها می‎توانند به شکل مستقیم به جنین لطمه زده سبب ایجاد تغییراتی شوند که به ناهنجاری‎های مادرزادی منجر می‎گردند.
• عفونت می‎تواند محرک زایمان زودرس یا از دست دادن بارداری (سقط ناخواستۀ جنین شود)
• بر مبنای اعلام "انستیتوهای ملی بهداشت" (NIH)، عفونت‎هایی که برای رشد جنین مضر محسوب می‎شوند شامل موارد زیرند اما به آنها محدود نمی‎شوند:
• واژینوزیس باکتریایی که می‏تواند سبب زایمان زودرس شود
• بیماری‎های مُسری مثل هپاتیت، سیفلیس، هرپس، و HIV که می‎توانند به ایجاد عفونت در جنین منجر شوند
• کلامیدیا، که می‎تواند باعث بروز عفونت‎های چشم و پنومونی شود
• سوزاک، که می‎تواند به آلودگی مایع آمنیوتیک منجر شده سبب زایمان پیش از موعد گردد و به عفونت‎هایی بینجامد که احتمال کوری و عفونت چشم در آنها مطرح است
• بیماری پنجم، که می‎تواند محرک سقط جنین ناخواسته یا سبب آنمی جنینی شود
• گروه B استرپتوکوکوس که می‏توانند باعث ایجاد عوارض شدید در نوزاد شوند و در موارد نادر حتی کشنده باشند
• توکسوپلاسموز که می‎تواند باعث ایجاد ناهنجاری زمان تولد و ناتوانی‎های ذهنی گردد
• لیستریا، که می‎تواند سبب از دست دادن بارداری، مُرده‎زایی، و ناهنجاری‎های زمان تولد شود
• سیتومگالوویروس، که اغلب بی‌ضرر است اما در عین حال می‎تواند باعث ناهنجاری‎های زمان تولد و ناتوانی‎هایی ذهنی گردد
• ویروس زیکا، که عموماً عفونتی خفیف است اما می‎تواند سبب از دست دادن بارداری یا بروز ناهنجاری‎های زمان تولد در نوزاد شود
عفونت زیکا که نوعی بیماری قابل انتقال از طریق پشه‎ها است می‎تواند باعث ایجاد ناهنجاری‏های زمان تولد و افزایش ریسک مرده‎زایی و سقط جنین ناخواسته در افراد حامل این ویروس گردد. در هر حال، این موضوع هنوز مشخص نیست که چرا برخی جنین‎ها آلوده شده و برخی دیگر آلوده نمی‎شوند.
عفونت‎های دیگر نیز می‎توانند به بچه در حال رشد درون رحم آسیب برسانند که این به سلامت عمومی مادر باردار، زمان توسعۀ عفونت و نیز برخورداری یا عدم برخورداری مادر باردار از درمان بستگی دارد.

پیشگیری از عفونت
CDC برخی راهکارها را برای کاهش ریسک توسعۀ عفونت در طول بارداری ارائه داده است که عبارتند از:
• خودداری از مسافرت به مناطقی که زیکا در آنها شایع است، و استفاده از اسپری ضد حشره برای پیشگیری از نیش پشه
• استفاده از کاندوم و درخواست از شریک جنسی برای انجام آزمایش عفونت‎های واگیردار جنسی
• شستشوی کامل و دقیق دست‎ها به صورت منظم
• اجتناب از مراوده با مردم دچار عفونت‎های مسری
• استفاده از واکسن آنفولانزا
• اجتناب از مصرف غذاهای غیر پاستوریزه
• انجام امور مربوط به حیوانات خانگی توسط شخص دیگری غیر از مادر باردار
• آزمایش بیماری‎های واگیردار جنسی و گروه B استرپتوکوکوس

دورنما
اغلب مردم دچار عفونت در طول بارداری به عوارضی مبتلا نمی‎شوند. درمان کامل شانس برخورداری از زایمان سالم را افزایش می‎دهد.
هر زنی که در طول دوره بارداری دچار علایم غیر معمول شده باشد باید به پزشک یا ماما مراجعه کند. مراقبت دوران بارداری نیز امری حیاتی است زیرا این مراقبت می‎تواند به کشف برخی عفونت‌ها، حتی پیش از بروز علایم، منجر گردد./

Source:
Common infections during pregnancy
Last reviewed Wed 20 June 2018
By Zawn Villines
Reviewed by Holly Ernst, PA-C