• بتانی کدمن، دِبرا رُز ویلسون
• ترجمه هستی فراست‌فر
رحم قلبمانند (رحم دو شاخه یا رحم دو شاخ) هنگامی مطرح می‌شود که رحم زن دارای شکلی قلب مانند است. از این رو به این وضعیت برخی از اوقات زیر عنوان "زهدان قلب مانند" اشاره می‌شود. رحم در بدن زن دستگاهی است که در آن تخمک بارور شده رشد کرده و به بچه تبدیل میگردد.
شکل رحم زن زمانی اهمیت پیدا میکند که وی در صدد باردار شدن است و نیز این موضوع در طول بارداری وی دارای اهمیت است.
زنان دارای رحم قلب مانند ممکن است متوجه شوند که جنین در زهدان آنان در حالتی نامعمول قرار گرفته است که این موضوع عمل زایمان را با مشکل مواجه میکند.
[مطالب این مقاله:]
• باروری
• علایم
• علل
• تشخیص
• دیگر اختلالات
• درمان
• پیام همراه
آیا رحم قلب مانند بر باروری تأثیر منفی میگذارد
برخی گزارش‌ها بر آنند که این شکل رحم در زمان تلاش زنان برای باردار شدن تفاوتی در موضوع ایجاد نمیکند. اعتقاد بر آن است که قلب مانند بودن رحم به تشکیل نطفه آسیب نمیرساند.
به هر حال تحقیقات پیشین عنوان کرده‌اند که داشتن رحم غیر نرمال در میان زنانی که موفق به بچهدار شدن نشدهاند بیشتر عمومیت دارد.
قلب مانند بودن رحم در عین حال ریسک سقط ناخواستۀ جنین را در مراحل متأخر بارداری و نیز دچار شدن به زایمان زودرس افزایش میدهد.
این مشکلات گمان میرود که ناشی از بینظمی انقباضات رحمی یا کاهش قابلیت رحم بر اثر شکل نامنظم آن باشد.
آیا از دست دادن بارداری بیشتر محتمل است؟
مشخص کردن ویژگیهای دقیق افزایش ریسک از دست دادن بارداری و وضع حمل زودرس کار دشواری است. موارد متعددی در این مورد میتوانند امر تشخیص آنچه را که باعث سقط ناخواستۀ جنین می‌شود برای زنان دشوار کنند.
برای مثال یک گزارش عنوان میکند که سقط‌های مکرر در زنان دارای رحم مشکلدار ممکن است رقمی بین 1.8 تا 37.6 درصد را شامل شود.
در مقایسه با زنان دارای زهدان با شکل منظم، زنان دارای رحم قلب مانند در ریسک بالاتری برای زایمان بچۀ دچار نقایص هنگام تولد قرار دارند.
در یک مطالعه چنین گزارش شده است که ریسک ناهنجاریهای زمان تولد در بچههای متولد شده از مادران دارای رحم قلب مانند چهار بار بیشتر از زنانی است که دچار این وضعیت نیستند.
اگر یک زن دارای رحم قلبمانند باردار شود، وضعیت او ریسک بالا تلقی می‌شود. این بدان معنی است که بارداری باید به طور دقیق و مکرر برای بررسی وضعیت سلامت و پیشرفت رشد جنین و شناسایی زودهنگام مشکلات برای به حداقل رساندن ریسکهای مطرح مورد بررسی و پایش قرار داشته باشد.
اگر بچه پیش از تولد در وضعیت بریچ قرار گیرد، ممکن است اقدام به زایمان به روش سزارین ضروری باشد.
در این زمینه بیشتر بخوانیم:
تخمک‌گذاری چیست؟
علایم
در حدود 3 درصد زنان دارای رحم با اشکال نامنظم هستند. این بینظمی می‌تواند شامل اندازۀ رحم، ساختار آن یا شکل رحم باشد. داشتن رحم قلبمانند یکی از شایعترین انواع بینظمیهای رحمی است.
اغلب زن دچار مشکل مورد بحث با رحم قلبمانند متولد می‌شود اما ممکن است از این مشکل بیخبر باشد زیرا وی دچار هیچ علامت دیگری نیست یا اینکه علایم موجود غیر معمول احساس نمیشوند. بسیاری از زنان تنها هنگامی به ابتلاء خود به این وضعیت واقف میشوند که به دلیلی مورد تست اولتراسوند یا تصویربرداری رحم قرار میگیرند.
با وجود این احتمال ابتلاء زنان دارای رحم قلبمانند به علایم مرتبط زیر وجود دارد:
• دردناک بودن مقاربت جنسی
• احساس درد یا ناراحتی در شکم
• خونریزی نامنظم واژن
• درد پریود
• سقط جنین ناخواستۀ مکرر
علل ایجاد رحم قلبمانند
رحم زنان هنگامی توسعه مییابد که آنان خود در رحم مادر خویش قرار دارند. اگر رشد رحم به صورت نرمال انجام نشود احتمال بروز نقص رحم مطرح خواهد بود. این وضعیت زیر عنوان ناهنجاری مادرزادی شناخته می‌شود، که بدین معنی است که ناهنجاری مزبور از بدو تولد با زن همراه است. پییشگیری یا متوقف کردن این اختلال ناممکن است.
رحم قلب مانند به علت توسعۀ غیر نرمال مجاری پارامزونفریک ایجاد می‌شود.
وقتی مجاری مزبور قادر به اتصال درست به یکدیگر نباشند، رحم به دو شاخه تقسیم می‌شود که این موضوع باعث ایجاد نمای قلب مانند در آن میگردد.
تشخیص
به علت پنهان بودن علایم، زن دارای رحم قلبمانند ممکن است هرگز از این موضوع مطلع نشود تا اینکه به علت بارداری یا به دلیلی دیگر مورد تست اولتراسوند رحم قرار گیرد. گاهی از اوقات این احتمال هست که مشکل مزبور هرگز کشف نشود.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر زنی مداوماً دچار سقط جنین ناخواسته، خونریزی نامنظم، یا دردناک بودن غیر معمول پریودها باشد، مراجعه به دکتر رویکرد خوبی محسوب می‌شود.
برای تشخیص رحم قلبمانند احتمال استفاده از تستهای مندرج در فهرست زیر وجود دارد:
• معاینه لگن
• هیستروسالپینگوگرام یا عکسبرداری اشعه ایکس رحم و لولههای فالوپ (تخم‌بر) پس از تزریق یک رنگ مخصوص
• اولتراسوند برای تصویربرداری از رحم با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا
• MRIبرای تهیۀ تصاویر مشروح از رحم
دیگر ناهنجاریهای رحم
دیگر ناهنجاریهای رحم عبارتند از:
رحم دیواره‌دار
رحم دیواره‌دار هنگامی مطرح است که گروهی از عضلات یا بافتها به نام سپتوم، رحم را به دو قسمت تقسیم میکنند. این وضعیت میتوانند به سقط جنین مکرر در زن منجر شود. برای ترمیم وضعیت رحم اغلب اوقات عمل جراحی انجام می‌شود.
رحم تک‌شاخ (رحم تک‌شاخه)
رحم تک‌شاخه زیر عنوان رحم یکطرفه نیز شناخته می‌شود. رحم تک‌شاخه نوعی ناهنجاری رحمی است که در آن فقط نیمی از رحم شکل میگیرد.
درمان و جراحی
زن دچار رحم قلبمانند ممکن است هرگز مورد درمان قرار نگیرد. در صورت نیاز به درمان، جراحی انجام شده زیر عنوان متروپلاستی استراسمن شناخته می‌شود.
انجام این جراحی ممکن است زمانی توصیه شود که زن دچار سقط جنین مکرر بوده و علت بروز این سقط‌ها رحم قلبمانند تعیین شده باشد.
انجام عمل جراحی مزبور به عنوان راه حلی برای ناباروری محل مناقشه است، زیرا بیشتر مطالعات انجام شده عنوان کرده‌اند که داشتن رحم قلبمانند بر شانس بارداری در زنان تأثیر منفی نمیگذارد.
پیام همراه
برخی شواهد عنوانگر این موضوع هستند که مشکلاتی نظیر سقط جنین ناخواسته و زایمان زودرس در زنان دچار مشکل رحم قلبمانند بیشتر محتمل است، اگرچه وضعیت مزوبر احتمال بارداری موفق و زایمان طبیعی را به طور کامل از دور خارج نمیکند.
زنان دارای رحم قلبمانند در صورت باردار شدن باید به شکل دقیقتری در سراسر دورۀ بارداری مورد پایش قرار گیرند تا ریسکهای مطرح به حداقل برسند و مشکلات در اولین فرصت ممکن شناسایی شوند./
Source:
What is a bicornuate uterus?
Last reviewed Mon 5 February 2018
By Bethany Cadman
Reviewed by Debra Rose Wilson, PhD, MSN, RN, IBCLC, AHN-BC, CHT
