چطور و چه وقت باید تست بارداری انجام داد

• جین لئونارد، دکتر سوزان فالک
• ترجمة هستی فراست‌فر

تست‌های بارداری به آگاهی زنان در مورد باردار بودن آنها کمک می‌کند. این تست‌ها از طریق گزینش نشانه‌های موجود در ادرار یا خون که نشان‌دهندة بارداری هستند، عمل می‌کنند.
دانستن اینکه کدام نوع تست بارداری بیشتر از بقیه مفید است، و دانستن نحوة استفاده از آنها به اطمینان از صحت نتایج کمک می‌کند.
چه تست بارداری در خانه انجام شود و چه در مطب پزشک، اطلاع داشتن در مورد فرآیند تست بارداری فهم نتایج تست و کارهایی را که باید در مرحلة بعد انجام داد، آسان‌تر می‌کند.
مطالب این مقاله:
• انواع تست بارداری
• چه کسانی باید از تست بارداری استفاده کنند؟
• چگونگی کاربرد تست بارداری
• دقت
• نتایج به چه معنی هستند؟

انواع تست بارداری
دو نوع اصلی تست بارداری در دسترس است: تست‌های ادرار و تست‌های خون

تست‌های ادرار
تست‌های ادرار را می‌توان هم در خانه و هم در مطب دکتر انجام داد. این تست‌ها وجود هورمون بارداری یا گونادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG) را کشف می‌کنند.
هورمون hCG زمانی که تخمک بارور شده به دیوارة رحم می‌چسبد در چرخة گردش خون زنان وارد می‌شود. این اتفاق معمولاً 6 روز پس از باروری رخ می‌دهد.
بر مبنای اعلام انجمن آمریکایی بارداری / American Pregnancy Association، سطح hCG هر 2 تا 3 روز دو برابر می‌شود، و در هفتة 8 تا 11 بارداری به اوج میزان خود می‌رسد، و سپس شروع به تنظیم شدن می‌کند. hCG معمولاً 12 تا 14 روز پس از بارداری در ادرار قابل تشخیص است.

تست بارداری خانگی
تست‌های بارداری خانگی را می‌توان در داروخانه‌ها و دراگ‌استورها خریداری کرد. اگر از این تست‌ها به شکل درست استفاده شود، نتایج آنها فوق‌العاده درست و دقیق است.
نتایج تست معمولاً در فاصلة 3 تا 10 دقیقه یا گاهی اوقات زودتر قابل مشاهده است.
چندین نوع مختلف و برندهای گوناگون تست‌های حاملگی در دسترس هستند. اغلب آنها را می‌توان به عنوان تست‌های استاندارد یا دیجیتال طبقه‌بندی کرد:
• تست‌های استاندارد دارای نواری هستند که رنگ آنها در صورت مثبت بودن بارداری تغییر می‌کند، یا علامتی نظیر به علاوه (+) یا منها (ـ) نشان می‌دهند.
• تست‌های دیجیتال کلماتی نظیر "باردار" یا "غیر باردار" را نشان داده یا از سمبل‌های خاصی استفاده می‌کنند. برخی از آنها طول مدت بارداری را نیز نشان می‌دهند.

تست ادرار بالینی
تست‌های ادرار بالینی در مطب پزشک انجام می‌شوند. همانند تست‌های خانگی، این تست‌ها نیز دنبال نشانه‌های وجود hCG در ادرار هستند.
اگرچه این تست‌ها همان میزان دقت را دارا هستند، انجام تست در یک چیدمان کلینیکی معمولاً مانع بروز خطاهایی می‌شود که ممکن است در انجام تست‌های خانگی روی دهند.
میزان انتظار برای گرفتن نتایج بالینی یا کلینیکی متفاوت است. برخی تسهیلات می‌توانند باعث اعلام فوری نتایج شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است برای انجام این کار تا یک هفته زمان نیاز داشته باشند.

تست‌های خون
اگرچه شیوع کمتری دارند، تست‌های خون نیز برای کشف میزان hCG در دسترس هستند. این نوع تست‌ها همیشه در مطب پزشک انجام می‌شوند، و برای دادن جواب به زمان بیشتری نسبت به تست‌های ادرار نیاز دارند.
تست‌های خون به نسبت‌‌ تست‌های ادرار معمولاً گران‌تر تمام می‌شوند اما برای گرفتن نتیجه در مورد بارداری می‌توان پیش از تست‌های ادرار آنها را مورد استفاده قرار داد. دو نوع از تست‌های خون عبارتند از:
• تست خون کیفی hCG: این تست سطح hCG را بررسی کرده، جواب "بلی" (باردار) یا "خیر" (غیر باردار) ارائه می‌دهد. این تست می‌تواند میزان hCG را یازده روز پس از بارداری کشف کند.
• تست خون کمّی hCG: این تست می‌تواند سطح مقادیر خاص hCG را اندازه‌گیری کند، حتی اگر این مقادیر پایین باشند.
در صورتی که نتایج مطابق انتظار نباشند می‌توان تست‌های بیشتری انجام داد. برای مثال، اگر سطح hCG بیشتر یا کمتر از میزان مورد انتظار برای مرحلة تخمین زده شده برای بارداری باشد.
این فرآیند می‌تواند به نشان دادن بارداری خارج رحمی، از دست دادن بارداری یا سقط یا تعیین زمان دقیق‌تر برای بارداری کمک کند.

تست‌های آنلاین
چندین وبسایت و اپلیکیشن تلفنی تست‌هایی دارند که مدعی‌اند می‌توانند احتمال بارداری را محاسبه کنند. از این امکانات می‌توان به عنوان منابع اطلاعاتی استفاده کرد، اما آنها را نباید جایگزین تست‌های بارداری نمود.

چه کسانی باید از تست‌های بارداری استفاده کنند؟
هر خانمی در سنین بچه‌آوری که مشکوک به باردار بودن است باید از تست بارداری استفاده کند. به طور مشخص، زنانی که اخیراً بدون استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری ارتباط جنسی داشته‌اند باید کاربرد تست بارداری را مورد لحاظ قرار دهند.
برخی علایم زودهنگام بارداری که باید به همراه استفاده از تست مورد ملاحظه قرار داد عبارتند از:
• قطع عادت ماهانه
• افتادگی، بزرگ شدن یا تورم پستان‌ها
• خستگی مفرط
• افزایش ادرار
• تهوع
• استفراغ

چگونگی کاربرد تست بارداری
برای انجام تست ادرار بالینی، دکتر درخواست نمونة ادرار می‌کند. این تست را می‌توان به فوریت انجام داد یا برای تست در مرحلة بعدی به آزمایشگاه فرستاد.
تست‌های خون نیازمند نمونة خون و ارسال آن برای آزمایش هستند.
کاربرد تست‌های بارداری خانگی آسان است. برای رسیدن به نتایج دقیق، پیروی از دستورالعمل‌ها ضروری است.
اغلب برندها را می‌توان در اولین روز عدم وقوع عادت ماهانه استفاده کرد، اما امکان استفاده از تست‌های حساس‌تر پیش از این زمان نیز وجود دارد. برخی تست‌های بالینی حتی پیش از این زمان‌ها نیز قابلیت استفاده دارند.
در کل، تست‌های ادرار خانگی بارداری یکی از روش‌های زیر را مورد استفاده قرار می‌دهند:
• ادرار کردن به طور مستقیم روی تست استیک
• ادرار کردن درون یک ظرف کوچک و فرو کردن تست استیک درون آن
• ادرار کردن درون یک ظرف کوچک و استفاده از یک قطره‌چکان برای ریختن نمونة ادرار روی باکس تست
بسیاری از سازندگان تست‌ها گرفتن دو نمونه تست خانگی را برای اطمینان از نتایج و تأیید آنها توصیه می‌کنند. این موضوع به این دلیل است که ممکن است مقادیر hCG برای کشف شدن کم باشد. برای دستیابی به دقیق‌ترین نتایج، بهترین کار این است که میان انجام دو تست تا یک هفته فاصله باشد.

دقت
بسیاری از تست‌های خانگی بارداری مدعی‌اند که تا 99 درصد دقت دارند. تست‌های آزمایشگاهی از این مقدار نیز دقیق‌تر هستند.
در هر حال، استفادة درست از تست‌ها حیاتی است. چندین مطالعه عنوان کرده‌اند که استفادة نادرست از تست‌ها بسیاری از زنان را به اعلام نتایج نادرست واداشته است.
بیشتر تست‌ها را می‌توان در اولین روز به تعویق افتادن عادت ماهانه انجام داد اما برای دقت بیشتر تست‌ها توصیه می‌شود که این کار به یک هفته بعد از این زمان موکول شود.
این بدین دلیل است که 10 تا 20 درصد زنان نمی‌توانند باردار بودن خود را در نخستین روز بعد از تعویق عادت ماهانه کشف کنند. این می‌تواند ناشی از این موضوع باشد که بسیاری از زنان دارای عادت ماهانة نامنظم هستند، یا اینکه زمان وقوع عادت ماهانه را درست محاسبه نمی‌کنند.
به علاوه شماری از عامل از جمله موارد زیر می‌توانند در دقت نتایج حاصل نقش داشته باشند:
• روزی که تست انجام می‌شود
• مدت زمان سپری شده از لقاح
• زمان بروز تخمک‌گذاری
• سرعت تخمک باور شده در کشت
• میزان دقت پیروی از دستورالعمل‌ها
• میزان حساسیت تست

نتایج به چه معنی هستند؟
نتیجة تست بارداری یا مثبت است یا منفی. اگر تست در کلینیک انجام شود، پزشک معنی نتایج به دست آمده را تفسیر می‌کند. اگر تست خانگی مورد استفاده قرار گیرد، این موضوع مهم است که زنان برای اطمینان از فهم رنگ‌ها، سمبل‌ها یا لغات مورد استفاده در تست به دستورالعمل‌های انجام تست مراجعه کنند.

نتیجة مثبت
نتیجة مثبت نشان دهندة بارداری زن است، حتی اگر رنگ، سمبل یا کلمات روی پنجرة تست کم‌نور یا ضعیف باشند. این ایده که برای تأیید نتایج به دست آمده یک تست کلینیکی انجام شود ایدة خوبی است.
در موارد بسیار نادر یک نتیجة مثبت کاذب به دست می‌آید. این بدان معنی است که خانم انجام دهندة تست، باردار نیست، علی‌رغم آنکه تست خلاف این را نشان می‌دهد. نتیجة مثبت کاذب می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
• از دست دادن زودرس بارداری
• برخی داروها
• تومورهای تخمدان
• بیماری کبدی
• نارسایی کلیه
• تاریخ مصرف گذشته بودن کیت تست بارداری

نتیجة منفی
نتیجة منفی به معنی نامحتمل بودن بارداری است. به هر حال، نتایج منفی کاذب شایع هستند.
اینها مواردی از بارداری هستند که وقوع یافته‌اند حال آنکه هنوز در تست بارداری مشاهده نمی‌شوند. این موارد به دلایل شامل موارد زیر امکان وقوع دارند:
• استفادة نادرست از تست
• انجام تست پیش از زمان درست
• انجام تست با ادرار بیش از حد رقیق و آبکی
• عدم در نظرگیری فرصت کافی برای اعلام نتایج
• تست تاریخ مصرف گذشته یا اشتباه
انجام مجدد تست در طول یک هفته برای تمامی نتایج به دست آمده توصیه می‌شود. این موضوع مشخصاً اگر زنی برخی از علایم زودرس بارداری را تجربه می‌کند، یا در صورتی که نتیجة تست منفی باشد، دارای اهمیت است.
چه هنگامی باید به پزشک مراجعه کرد
زنان همیشه باید در صورت داشتن هر گونه تردید یا پرسش در مورد بارداری خود یا نتایج تست بارداری به پزشک مراجعه کنند. اگر نتیجة تست خانگی بارداری مثبت باشد، پزشک می‌تواند نتیجة به دست آمده را با انجام یک تست بالینی مورد تأیید قرار دهد و برنامة لازم برای مراقبت‌های دورة بارداری را مشخص کند.
اگر نتیجة تست بارداری خانگی زنی منفی باشد اما عادت ماهانه در وی به روال معمول صورت نگیرد، وی باید برای مشخص شدن علت تعویق عادت ماهانة خود به دکتر مراجعه کند. /