نارسایی تنفسی حاد: علل، انواع، علایم، عوارض و درمان

در این مقاله:
⇐ علل نارسایی تنفسی حاد
⇐ انواع نارسایی تنفسی حاد
⇐ تشخیص نارسایی تنفسی حاد
⇐ علایم نارسایی تنفسی حاد
⇐ پیامدهای بالقوه نارسایی تنفسی حاد
⇐ درمان نارسایی تنفسی حاد
⇐ پیشگیری از نارسایی تنفسی حاد
⇐ خلاصه

وقتی کسی دچار نارسایی تنفسی حاد باشد تبادل معمول بین اکسیژن و دی‌اکسید کربن در ریه‌های وی صورت نمی‌گیرد. در نتیجه اکسیژن کافی به قلب، مغز یا دیگر قسمت‌های بدن شخص نمی‌رسد.
این وضعیت می‌تواند باعث علایمی مثل تنگی نفسی، کبودی صورت یا لب، و گیجی شود.
نارسایی تنفسی حاد علل بسیار زیادی ممکن است داشته باشد. علت ممکن مثل مورد پنومونی حاد بوده یا مثل مورد اسکلروزیس جانبی امیوتروفیک (ALS) مزمن باشد.
نارسایی تنفسی حاد نوعی بیماری جدی است. اگر کسی در معرض ظن ابتلاء به آن قرار داشته باشد باید به فوریت مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد.
دکتر می‌تواند تنفس، مقدار اکسیژن و دی‌اکسید کربن در خون، و علایم کلی را برای درمان مناسب ارزیابی کند.

علل نارسایی تنفسی حاد
نارسایی تنفسی حاد معمولاً ریشه در دشواری رسیدن اکسیژن کافی به ریه‌ها، مشکلات خارج شدن دی‌اکسید کربن از ریه‌ها یا هر دو مورد، دارد.
در نتیجه، سیستم تنفسی نمی‌تواند عملکرد معمول خود را ارائه دهد.
علل بالقوه شامل موارد زیر است:
⇐ اختلالات ستون فقرات مثل اسکولیوز
⇐ صدمات استنشاقی، مثل استنشاق دود از مبدأ آتش یا عطرها
⇐ اختلالات مرتبط به ریه، مثل سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS)، فیبروز کیستیک، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، پنومونی، یا آمبولی پولمونری (آمبولی ریوی)
⇐ اختلالات عصب یا عضله که بر توانایی تنفسی تأثیر می‌گذارند، مثل ALS، دیستروفی عضلانی، صدمات طناب نخاعی، یا استروک
⇐ اوردوز ناشی از مواد مخدر، دارو یا الکل
⇐ تروما در قفسه سینه، مثل مورد پس از تصادف اتومبیل
تعیین علت نارسایی تنفسی حاد به پزشک در تعیین بهترین رویکرد درمانی کمک می‌کند.

انواع نارسایی تنفسی حاد
پزشکان به طور معمول نارسایی تنفسی حاد را به چهار نوع تقسیم می‌کنند:

نارسایی تنفسی حاد، نوع 1
پزشکان این نوع را نارسایی تنفسی هیپوکسمیک می‌نامند. این بدان معنی است که شخص از تبادل کافی اکسیژن در ریه‌ها برخوردار نیست. این اختلال ممکن است است بر اثر ورم یا صدمات ریه ایجاد شود.
در شخص دچار نوع 1 نارسایی تنفسی حاد میزان اکسیژن بسیار پایین است.

نارسایی تنفسی حاد، نوع 2
در شخص دچار نوع 2 نارسایی تنفسی حاد، ریه‌ها دی‌اکسید کربن را که نوعی گاز و یک فرآورده زائد است به خوبی خارج نمی‌کنند. ریه در حالت معمول دی‌اکسید کربن را برای گرفتن اکسیژن تازه خارج می‌کند.
این نوع نارسایی تنفسی حاد باعث می‌شود تا سطح دی‌اکسید کربن بالا باشد. این وضعیت ممکن است بر اثر اوردوز مواد مخدر که باعث کند شدن شدید تنفس فرد می‌شود یا بر اثر صدمات وارد شده به ریه بر اثر استعمال دخانیات که سبب COPD می‌شود، ایجاد گردد.

نارسایی تنفسی حاد، نوع 3
پزشکان این نوع را نارسایی تنفسی حاد پیش از عمل می‌نامند. این مورد زمانی بروز می‌کند که شخص عمل جراحی انجام داده و راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها به تعداد زیاد به هم متصل شده‌اند.
عواملی مثل درد یا جراحی معده، که فشار زیادی را بر ریه‌ها وارد می‌کنند نیز می‌توانند عامل تقویت کننده این نوع نارسایی تنفسی باشند.

نارسایی تنفسی حاد، نوع 4
نوع 4 نارسایی تنفسی حاد یک وضعیت شوک است. این بدان معنی است که بدن نمی‌تواند به شکل مناسب اکسیژن فراهم کرده و به شکل خود به خودی فشار خون را حفظ کند.
وضعیت مزبور ممکن است بر اثر بیماری یا آسیب جدی مثل زمانی که شخص خون زیادی از دست می‌دهد بروز کند.

تشخیص نارسایی تنفسی حاد
برای تشخیص علت نارسایی تنفسی حاد پزشک علایم مبتلابه شخص و نیز نتایج تست‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری را در مد نظر قرار می‌دهد.
پزشک ممکن است از تست گاز خون شریانی یا ABG استفاده کند. این تست شامل گرفتن خون از یک شریان و آزمایش میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن است.
پزشک می‌تواند نتایج تست ABG را برای تعیین ابتلاء شخص به نوع 1 یا 2 نارسایی تنفسی مورد استفاده قرار دهد.

علایم نارسایی تنفسی حاد
علایم می‌تواند شامل تغییرات ظاهر شخص، فروکش تنفس و چگونگی عملکرد باشد.
مثال‌هایی از علایم شامل موارد زیر است:
⇐ بسیار خواب‌آلود به نظر رسیدن شخص
⇐ بروز ته‌رنگ آبی در ناخن انگشتان، لب، یا پوست
⇐ گیجی
⇐ بی‌نظمی ضربان قلب
⇐ از حال رفتن
⇐ تند شدن تنفس
⇐ تنگی نفس
عموماً علایم نارسایی تنفسی حاد به علت زمینه‌ای بستگی دارد.

پیامدهای بالقوه نارسایی تنفسی حاد
نارسایی تنفسی حاد می‌تواند کشنده باشد.
بر مبنای اعلام "انجمن آمریکایی توراسیک" در حدود 360.000 نفر در هر سال در ایالات متحد آمریکا دچار نارسایی تنفسی حاد می‌شوند. تقریباً 36 درصد این افراد در طول بستری در بیمارستان جان خود را از دست می‌دهند.
این رقم بسته به علت زمینه‌ای می‌تواند بالاتر باشد. برای مثال، نویسندگان یک مطالعه در "مرور تنفسی اروپایی" تخمین می‌زنند که افراد بستری در بیمارستان در شرایط ابتلاء به شکل شدید ARDS با 42 درصد نرخ مرگ و میر مواجهند.
یک دور نارسایی تنفسی می‌تواند باعث آسیب دیدن ریه‌ها شود و نیاز است تا شخص تمام مدت با خود اکسیژن همراه داشته باشد. برخی افراد نیازمند تراکئوتومی هستند که در آن سوراخی در گردن و زیر طناب صوتی ایجاد می‌شود تا به تنفس در طولانی مدت کمک شود.

درمان نارسایی تنفسی حاد
درمان نارسایی تنفسی حاد به علت آن بستگی دارد.
برای مثال، نارسایی تنفسی ناشی از اسکولیوز ممکن است به عمل جراحی تصحیح ستون فقرات نیاز داشته باشد تا ریه‌ها و قلب به میزان کافی کار کنند.
شخص دچار نارسایی تنفسی حاد به طور معمول نیاز به اکسیژن اضافی دارد. این اکسیژن ممکن است از طریق تهویه مکانیکی تأمین شود که شامل داخل کردن یک لوله پلاستکی زیر نای است. این لوله زیر تارهای صوتی قرار گرفته و می‌تواند اکسیژن‌رسانی کرده و باعث انبساط مؤثرتر ریه‌ها شوند.
پزشکان عموماً این روش را برای تحویل اکسیژن تا زمان ایجاد امکان کُند، برطرف یا معکوس کردن علت زمینه‌ای نارسایی تنفسی به کار می‌برند.
دیگر راهکارهای درمانی نارسایی تنفسی حاد شامل موارد زیر است:
⇐ داروها، مثل آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت و دیورتیک برای کاهش مقدا مایع در ریه‌ها و بدن
⇐ نوسان یا لرزش قفسه سینه برای شل شدن مخاط موجود در ریه‌ها
⇐ تهویه در حالت دمر، که شامل قرار دادن شخص به روی معده و تهویه از طریق ونتیلاتور است.
⇐ اکسیژن‌دهی غشاء اکستراکورپورئال که شامل استفاده از یک دستگاه بای‌پس قلبی-ریوی برای گرفتن خون از بدن و تحویل اکسیژن برای کاهش بار تحمیل شده به قلب و ریه‌ها است.
پزشک همچنین ممکن است از داروهایی برای آرام‌بخشی بیمار و آسان‌تر کردن تحمل تنفس با استفاده از ونتیلاتور تجویز کند.
از آنجا که نارسایی تنفسی حاد مشکلی بسیار جدی است درمان ممکن است به زمان نیاز داشته و متمرکز باشد.

پیشگیری از نارسایی تنفسی حاد
تمامی موارد نارسایی تنفسی حاد مثل مورد آسم قابل پیشگیری نیستند.
به هر حال، در مورد پنومونی و دیگر ناخوشی‌های مرتبط به راه هوایی شخص می‌تواند برخی قدم‌ها را برای محافظت از ریه‌ها بردارد. این قدم‌ها شامل موارد زیرند:
⇐ اجتناب از دود کردن سیگارت (سیگار) که به ریه‌ها صدمه می‌زند.
⇐ مراجعه به پزشک به محض مشاهده نشانه‌های عفونت باکتریایی، مثل تب، سرفه، و تولید زیاد مخاط
⇐ مصرف تمامی داروهای تجویز شده دکتر برای سالم نگه داشتن قلب و ریه‌ها
⇐ در صورت لزوم استفاده از دستگاه‌های کمکی برای حفظ سطح اکسیژن، مثل ماسک‌های فشار راه هوایی مثبت مداوم که شخص می‌تواند آن را در محیط خانه همراه داشته باشد
⇐ اقدام به استفاده از سطح مناسب فعالیت فیزیکی برای تقویت عملکرد ریه
اگر شخص تاریخچه مشکلات ریه و بستری بیمارستانی داشته باشد باید با پزشک در مورد راهکارهای تقویت سلامت عمومی خود مشورت کند.

خلاصه
نارسایی تنفسی حاد یک اختلال پزشکی جدی است که علل زمینه‌ای محتمل متعددی دارد.
علایم شامل گیجی، تند شدن تنفس، و تنگی نفس است.
در صورت مواجه شدن با نخستین نشانه‌های نارسایی تنفسی برای پیشگیری از بدتر شدن بیماری شخص باید بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد./

نارسایی تنفسی حاد
دکتر النا بیگرز
ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
What to know about acute respiratory failure
Written by Alana Biggers, M.D., MPH
on February 22, 2019