نارسایی تنفسی مزمن - علایم، علل، درمان و عواقب

در این مقاله:
• نشانه‌های نارسایی تنفسی مزمن کدامند؟
• چه چیزی باعث نارسایی تنفسی مزمن می‌شود؟
• نارسایی تنفسی مزمن چگونه تشخیص داده می‌شود؟
• نارسایی تنفسی مزمن چگونه درمان می‌شود؟
• پیامدهای ممکن در نارسایی تنفسی مزمن کدامند؟

نارسایی تنفسی زمانی بروز می‌کند که سیستم تنفسی قادر نیست در حد لازم دی‌اکسید کربن را از خون خارج کند، که این وضعیت باعث انباشت گاز مزبور در بدن می‌شود. این اختلال در عین حال ممکن است بر اثر عدم توانایی بدن در گرفتن اکسیژن کافی بروز کند که منجر به کاهش اکسیژن خون در سطوح خطرناک می‌گردد.
نارسایی تنفسی ممکن است حاد یا مزمن باشد. نارسایی تنفسی حاد یک اختلال کوتاه مدت است. این بیماری به شکل ناگهانی ایجاد می‌شود و به عنوان یک موقعیت اورژانسی مورد درمان قرار می‌گیرد. در هر حال نارسایی تنفسی مزمن یک بیماری مزمن است. این بیماری به تدریج و در گذر زمان ایجاد می‌شود و به درمان طولانی مدت نیاز دارد.
نارسایی تنفسی مزمن معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که راه‌های هوایی حامل هوا به ریه‌ها باریک شده و صدمه می‌بینند. این وضعیت باعث محدود شدن حرکت هوا در بدن می‌شود که بدان معنی است که اکسیژن کمتری وارد بدن شده و دی‌اکسید کربن کمتری از آن خارج می‌شود.
نارسایی تنفسی مزمن همچنین ممکن است به عنوان نارسایی تنفسی هیپوکسمیک یا نارسایی تنفسی هپیرکاپنیک طبقه‌بندی شود. میزان پایین اکسیژن خون باعث نارسایی تنفسی هیپوکسمیک می‌شود. میزان بالای دی‌اکسید کربن نارسایی تنفسی هیپرکاپنیک ایجاد می‌کند.

نشانه‌های نارسایی تنفسی مزمن کدامند؟
علایم نارسایی تنفسی مزمن ممکن است در ابتدا محسوس نباشند. آنها به طور معمول به کندی و در طول یک دوره زمانی طولانی بروز می‌کنند. وقتی علایم ایجاد شوند می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
• دشواری تنفسی یا تنگی نفس، به ویژه در زمان فعالیت
• سرفه همراه بالا آوردن مخاط
• خس خس قفسه سینه
• ته‌رنگ آبی پیدا کردن پوست، لب‌ها یا ناخن انگشتان
• تند شدن تنفس
• خستگی مفرط
• اضطراب
• گیجی
• سردرد روزمره
نارسایی تنفسی مزمن یک بیماری جدی است که به مرور زمان بدتر می‌شود. وقتی این اختلال از نظر شدت بیشتر می‌شود، شخص ممکن است دچار ریتم قلبی غیر نرمال، توقف تنفسی یا کما گردد.

چه چیزی باعث نارسایی تنفسی مزمن می‌شود؟
برخی بیماری‌های ریه می‌توانند باعث نارسایی تنفسی مزمن شوند. اختلالات تأثیرگذار بر راه‌هایی که مغز، عضلات، استخوان‌ها یا بافت‌های پیرامون تنفس را تقویت می‌کنند نیز می‌توانند باعث نارسایی تنفسی مزمن شوند.
بیماری‌ها و اختلالات منجر به نارسایی تنفسی مزمن عبارتند از:
• COPD
• پنومونی بغرنج
• فیبروز سیستیک
• صدمات طناب نخاعی
• استروک
• دیستروفی عضلانی
• ALS (بیماری لو گهریک)
• صدمات قفسه سینه
• سوءمصرف دارو یا الکل
• دخانیات

نارسایی تنفسی مزمن چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک می‌تواند نارسایی تنفسی مزمن را با معاینه بالینی و سؤال در مورد علایم و تاریخچه پزشکی تشخیص دهد. پزشک همچنین ممکن است برخی تست‌ها را برای تعیین تشخیص درخواست کند. اغلب اوقات یک بیماری مزمن یا صدمه قابل ملاحظه پیش از ایجاد این بیماری بروز کرده است.

شرح حال پزشکی
پزشک در مورد بیماری‌های ریه یا اختلالات مرتبط که شخص دچار آنها است یا در گذشته بدان‌ها مبتلاء بوده سؤال خواهد کرد تا آگاهی بیشتری در مورد تاریخچه پزشکی بیمار به دست بیاورد.

معاینه بالینی
در طول معاینه فیزیکی پزشک از یک دستگاه پزشکی به نام استتوسکپ برای گوش دادن به صداهای غیر نرمال ریه و قلب استفاده می‌کند.

تست پالس اکسی‌متری
تست پالس اکسی‌متری یک تست ساده و فاقد درد است که چگونگی رسیدن اکسیژن به قسمت‌های مختلف بدن را ارزیابی می‌کند. پزشک یک سنسور کوچک را روی نوک انگشت دست یا نرمه گوش قرار می‌دهد تا میزان رسیدن اکسیژن را بررسی کند. در افراد سالم دامنه اشباع اکسیژن بین 96 تا 100 درصد است. هر درصد کمتر از 90 نشان دهنده وجود کمبود در میزان اکسیژن خواهد بود.

تست گاز خون شریانی
تست گاز خون شریانی راهی ساده و ایمن است که مقدار اکسیژن و دی‌اکسید کربن را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این تست همچنین برای اندازه‌گیری pH یا محتوی اسید خون به کار می‌رود. پزشک برای این تست از یک شریان در مچ دست خون می‌گیرد. این خون برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال می‌شود. نتایج میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن در خون و نیز شیمی کلی خون را نشان می‌دهد.

تست‌های تصویربرداری
پزشک ممکن است از اشعه X یا CT اسکن برای به دست آوردن تصویری بهتر از ریه‌ها استفاده کند. این تست‌ها می‌توانند علل محتمل ایجاد نارسایی تنفسی مزمن را آشکار کنند.

برونکوسکپی
برونکوسکپ یک ابزار باریک منعطف مجهز به نور است که می‌توان آن را به داخل راه‌های هوایی و ریه‌ها داخل کرد. پزشکان از این وسیله برای رسیدن به نمایی بهتر از معبرهای ریه و همچنین گرفتن نمونه از راه هوایی و بافت ریه استفاده می‌کنند.

نارسایی تنفسی مزمن چگونه درمان می‌شود؟
اگرچه نارسایی تنفسی حاد یک فوریت پزشکی است که باید در بیمارستان درمان گردد، نارسایی تنفسی مزمن را ممکن است بتوان در محیط خانه مدیریت کرد، و این مورد به علت آن بستگی دارد. در موارد شدید پزشکان می‌توانند به بیمار در مدیریت این بیماری به صورت طولانی مدت در یک مرکز پزشکی کمک کنند.
گزینه‌های درمانی به طور معمول شامل موارد زیر است:
• درمان علت زمینه‌ای نارسایی تنفسی
• خارج کردن دی‌اکسید کربن اضافی از خون
• افزایش میزان اکسیژن در خون

اکسیژن درمانی
در صورت عدم کفایت اکسیژن در خون ممکن است بیماری مورد اکسیژن درمانی قرار گیرد. این نوع درمان با افزایش مقدار اکسیژن استنشاق شده باعث افزایش میزان اکسیژن خون می‌گردد. اکسیژن از طریق یک مخزن حامل آن توسط یک لوله تحویل می‌شود. گاز مزبور از طریق ماسک صورت، لوله بینی یا لوله بلندی که وارد نای می‌شود به بدن تحویل می‌گردد. دستگاه‌های کوچک و قابل حمل اکسیژن وجود دارد که می‌توان آن را در یک کوله‌پشتی با خود حمل کرد.

تراکئوستومی
در موارد شدید نارسایی تنفسی مزمن، ممکن است به تراکئوستومی نیاز باشد. در طول این اقدام، پزشک یک لوله را در نای قرار می‌دهد به طوری که بیمار بتواند به سهولت تنفس کند. این لوله از طریق یک برش در جلو گردن در محل قرارگیری نای داخل می‌شود. لوله مزبور ممکن است موقتی یا دایمی باشد.

تهویه مکانیکی
اگر نارسایی تنفسی مزمن توسط دیگر درمان‌ها بهبود نیابد پزشک ممکن است بیمار را زیر ونتیلاتور یا دستگاه تنفس قرار دهد. این دستگاه اکسیژن را از طریق یک لوله وارد شده به دهان یا بینی پمپاژ کرده و آن را وارد نای می‌کند. از آنجا که ونتیلاتور هوا را مستقیماً وارد ریه می‌کند، بیمار نیازی به کار سخت برای تنفس اکسیژن ندارد. بسته به شدت اختلال مورد بحث ونتیلاتور ممکن است صرفاً برای کمک به تنفس مورد نیاز بوده یا کل فرآیند تنفس را برای بیمار انجام دهد.
دیگر اشکال کمک تنفسی موسوم به تنفس غیر تهاجمی (NIV) شامل BiPAP و CPAP است. اینها ممکن است گزینه‌های مناسبی برای برخی اختلالات باشند.

پیامدهای ممکن در نارسایی تنفسی مزمن کدامند؟
اغلب موارد نارسایی تنفسی مزمن قابل علاج نیست اما علایم را می‌توان مدیریت و درمان کرد. اگر کسی دچار یک بیماری مزمن مثل بیماری انسدادی مزمن ریه یا آمفیزم باشد، نیاز به کمک تنفسی مداوم خواهد داشت. دورنمای خاص هر بیمار به علت دقیق نارسایی تنفسی، وضعیت عمومی سلامت، و سرعت دسترسی به درمان بستگی دارد. بیماران برای یافتن درک دقیق‌تری در مورد دورنمای بیماری خود می‌توانند با پزشک خود مشورت کنند./

نارسایی تنفسی مزمن - علایم، علل، درمان و عواقب
دکتر جودیت مرسین، اپریل کان
ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Healthline
Chronic Respiratory Failure
Medically reviewed by Judith Marcin, M.D. —
Written by April Kahn —
Updated on March 30, 2018