برونکوسکپی: کاربردها، آمادگی، انواع، خطرات

در این مقاله:
• چرا پزشکان برونکوسکپی درخواست می‌کنند؟
• آمادگی برای برونکوسکپی
• روند انجام برونکوسکپی
• انواع تصویربرداری مورد استفاده در برونکوسکپی
• ریسک‌های برونکوسکپی
• ریکاوری از برونکوسکپی

برونکوسکپی تستی است که به پزشک امکان معاینه راه‌های هوایی را می‌دهد. پزشک ابزاری به نام برونکوسکپ را از راه بینی یا دهان وارد بدن کرده و در ادامه مسیر آن را به ریه‌ها می‌رساند. برونکوسکپ از مواد فیبر اپتیک منعطف ساخته شده و به یک منبع نور و دوربین در انتهای خود مجهز است. اکثر برونکوسکپ‌ها به ویدیوی رنگی مجهزند که به پزشک در مستند کردن یافته‌های خود کمک می‌کند.

چرا پزشکان برونکوسکپی درخواست می‌کنند؟
با استفاده از برونکوسکپ، پزشک می‌تواند تمامی ساختارهای تشکیل دهنده سیستم تنفسی را مشاهده کند. این ساختارها شامل لارنکس (حنجره)، تراکئا (نای)، و راه‌های هوایی کوچک ریه‌ها می‌شود که برونش و برونکیول‌ها را شامل می‌شوند.
برونکوسکپی را می‌توان برای تشخیص موارد زیر به کار برد:
• بیماری ریه
• تومور
• سرفه مزمن
• عفونت
در صورتی که اشعه X قفسه سینه یا CT اسکن دارای نتایجی باشند که شواهد مربوط به یک عفونت، تومور یا کلاپس ریه را نشان دهند پزشک می‌تواند برونکوسکپی را در دستور کار قرار دهد.
این تست همچنین در برخی مواقع به عنوان یک ابزار درمانی استفاده می‌شود. برای مثال، برونکوسکپی می‌تواند امکان تحویل دارو به ریه‌ها یا خارج کردن شیء گیر کرده در راه‌های هوایی - مثل یک تکه غذا - را ایجاد کند.

آمادگی برای برونکوسکپی
در طول مدت انجام برونکوسکپی از یک اسپری بی‌حسی موضعی برای بینی و گلو استفاده می‌شود. برای ایجاد حالت ریلکس در بیمار ممکن است از داروی آرام‌بخش استفاده شود. این بدان معنی است که شخص در طول تست بیدار اما خواب‌آلود خواهد بود. در طول برونکوسکپی معمولاً به بیمار اکسیژن داده می‌شود. در موارد نادر برای انجام برونکوسکپی به بیهوشی عمومی نیاز است.
نیاز است تا شخص از 6 تا 12 ساعت قبل از انجام برونکوسکپی از خوردن یا نوشیدن هر چیزی خودداری کند. پیش از انجام برونکوسکپی باید در مورد توقف مصرف موارد زیر با پزشک مشورت شود:
• آسپیرین
• ایبوپروفن (ادویل)
• وارفارین
• دیگر رقیق کننده‌های خون
بیمار باید برای انجام برونکوسکپی یک همراه با خود داشته باشد.

روند انجام برونکوسکپی
در زمانی که شخص در حالت آرام‌بخشی قرار گرفته باشد پزشک برونکوسکپ را از راه بینی وارد بدن می‌کند. برونکوسکپ از راه بینی وارد گلو می‌شود و در ادامه به برونکی می‌رسد. برونش‌ها راه‌های هوایی ریه‌ها هستند.
این امکان وجود دارد که برای جمع‌آوری نمونه بافت از ریه‌ها قلم‌ها یا سوزن‌های مخصوص به برونکوسکپ متصل شود. این نمونه‌ها می‌توانند به پزشک در تشخیص اختلالات مبتلابه بیمار کمک کنند.
پزشک همچنین ممکن است از یک فرآیند موسوم به شستشوی برونکیال برای جمع‌آوری سلول‌ها استفاده کند. این شامل اسپری کردن یک محلول سالین روی سطح راه‌های هوایی است. سلول‌ها از سطح مزبور شسته و جدا می‌شوند و سپس جمع‌آوری شده و زیر میکروسکپ بررسی می‌گردند.
بسته به اختلال خاص مورد بررسی، پزشک ممکن است با یک مورد یا بیشتر از موارد زیر مواجه شود:
• خون
• مخاط
• عفونت
• ورم
• انسداد
• تومور
اگر راه‌های هوایی مسدود شده باشند شخص ممکن است برای باز نگه داشتن آنها به استنت نیاز داشته باشد. استنت لوله کوچکی است که می‌توان آن را با استفاده از برونکوسکپ در برونش قرار داد.
پس از پایان بررسی ریه‌ها پزشک برونکوسکپ را خارج می‌کند.

انواع تصویربرداری مورد استفاده در برونکوسکپی
اشکال پیشرفته تصوربرداری گاهی از اوقات در انجام برونکوسکپی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تکنیک‌های پیشرفته می‌توانند تصاویر دقیقی از داخل ریه‌ها ارائه دهند:
• در طول برونکوسکپی مجازی، پزشک از CT اسکن برای دیدن راه‌های هوایی با جزئیات دقیق‌تر استفاده می‌کند.
• در طول سونوگرافی اندوبرونکیال، پزشک از کاوشگرهای سونوگرافی متصل به برونکوسکپ برای مشاهده راه‌های هوایی استفاده می‌کند.
• در برونکوسکپی فلورسنس، پزشک از نور فلورسنت متصل به برونکوسکپ برای دیدن داخل ریه‌ها استفاده می‌کند.

ریسک‌های برونکوسکپی
برونکوسکپی برای اغلب مردم ایمن است. به هر حال، همانند تمامی اقدامات پزشکی برخی ریسک‌ها در مورد برونکوسکپی نیز مطرحند. این ریسک‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• خونریزی، به ویژه اگر بیوپسی صورت گیرد
• عفونت
• مشکلات تنفسی
• افت سطح اکسیژن خون در طول انجام برونکوسکپی
با پزشک خود تماس بگیرید اگر:
• دچار تب شده باشید
• دچار سرفه خونی شوید
• مشکلات تنفسی داشته باشید
این علایم می‌توانند نشان دهنده مشکلی مثل عفونت باشند که نیاز به توجه پزشکی دارد.
ریسک‌های بسیار نادر اما بالقوه کشنده برونکوسکپی شامل حمله قلبی و کلاپس ریه است. کلاپس ریه ممکن است بر اثر پنوموتوراکس یا افزایش فشار روی ریه به علت فرار هوا به داخل جدار داخلی ریه اتفاق بیفتد. این وضعیت بر اثر سوراخ شدن ریه در طول برونکوسکپی بروز می‌کند و بیشتر در استفاده از برونکوسکپ ریجید مشاهده می‌شود تا اسکپ فیبر اپتیک انعطاف‌پذیر. اگر در طول برونکوسکپی هوا در اطراف ریه‌ها جمع شود پزشک می‌تواند از یک چست تیوب برای خارج کردن هوای جمع شده استفاده کند.

ریکاوری از برونکوسکپی
برونکوسکپی اقدامی نسبتاً سریع است و حدود 30 دقیقه طول می‌کشد. از آنجا که بیمار تحت شرایط آرام‌بخشی قرار دارد، پس از پایان اقدام چند ساعتی در بیمارستان می‌ماند تا از حالت خواب‌آلودگی خارج شود و بی‌حسی ایجاد شده در گلو از بین برود. در طول ریکاوری تنفس و فشار خون پایش خواهد شد.
تا زمان پایان بی‌حسی گلو شخص نمی‌تواند چیزی بخورد یا بنوشد. این وضعیت ممکن است یکی دو ساعت ادامه یابد. گلو ممکن است تا چند روز دچار زخم یا خراش احساس شود و شخص دچار خشونت صدا باشد. این وضعیت نرمال است. این شرایط معمولاً مدت زیادی طول نمی‌کشد و بدون دارو یا درمان برطرف خواهد شد./

برونکوسکپی: کاربردها، آمادگی، انواع، خطرات
دکتر دنیل مورل، اریکا راث
ترجمه محمدقاسم رافعی

Source:
Healthline
Bronchoscopy
Medically reviewed by Daniel Murrell, M.D. —
Written by Erica Roth —
Updated on August 29, 2018