• در مورد هیپرپنه
• علل هیپرپنه
• هیپرپنه و ورزش
• آیا هیپرپنه خطرناک است؟
• درمان هیپرپنه
• هیپرپنه و هیپرونتیلاسیون
• هیپرپنه و تاکی‌پنه
• هیپرپنه و هیپوپنه
• انواع تنفس در یک نگاه
• پیام همراه
"هَیپرپ‌نیا" [هیپرپنیا، هایپرپنه، هیپرپنه] اصلاحی برای تنفس هوای بیشتر از میزان نرمال است. هیپرپنه پاسخ بدن به نیاز برای اکسیژن بیشتر محسوب می‌شود.
شخص ممکن است به دلایل زیر نیاز به اکسیژن بیشتری داشته باشد:
• ورزش
• ناخوشی
• حضور در ارتفاعات
در مورد هیپرپنه
در شرایط هیپرپنه، مردم عمیق‌تر تنفس می‌کند. گاهی از اوقات امکان سریع‌تر نفس کشیدن نیز وجود دارد.
هیپرپنه پاسخ بدن به پیام‌های رسیده از مغز، عروق خونی، و مفاصل برای تنظیم تنفس است. تنفس عمیق‌تر باعث افزایش میزان اکسیژن دریافتی بدن می‌شود.
هیپرپنه همچنین ممکن است از روی تعمد به عنوان یک تکنیک آرام‌بخش یا کمک به بهبود تنفس در صورت ابتلاء به یک بیماری مرتبط به ریه مورد استفاده قرار گیرد.
علل هیپرپنه
هیپرپنه ممکن است به عنوان یک پاسخ نرمال به فعالیت جسمانی یا شرایط محیطی بروز کند یا با بیماری همراه باشد.
در اینجا چند موقعیت مرتبط به هیپرپنه تشریح می‌شود:
• ورزش. ورزش یا فعالیت فیزیکی مکررترین موقعیت برای ایجاد هیپرپنه است. بدن به شکل خودکار هیپرپنه را آغاز می‌کند.
• مناطق مرتفع. هیپرپنه ممکن است پاسخ نرمال به نیاز بیشتر به دریافت اکسیژن در زمان حضور در ارتفاعات است. اگر کسی در حال صعود از ارتفاعات، اسکی کردن یا درگیر فعالیت‌های دیگری در مناطق مرتفع باشد، شخص ممکن است حتی به اکسیژنی بیشتر از زمان حضور در مناطق کم-ارتفاع نیاز داشته باشد.
• آنمی. آنمی ممکن است به هیپرپنه مرتبط باشد زیرا در آنمی خون با کاهش توانایی انتقال اکسیژن مواجه است.
• قرار گرفتن در معرض هوای سرد. قرار گرفتن در معرض هوای سرد فضای خارجی یا دستگاه‌های خنک کننده فضای داخلی می‌تواند به هیپرپنه منجر گردد.
• آسم. آسم ممکن است با هیپرپنه به عنوان راهی برای دریافت اکسیژن بیشتر در زمان تنگی نفس مرتبط باشد. یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که تمرین ورزشی شامل هیپرپنه عمدی ممکن است به بهبود مشکلات ریه و راه هوایی در آسم کمک کند.
• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD). این بیماری ممکن است شامل هیپرپنه مرتبط باشد. یک مطالعه در مورد هیپرپنه کنترل شده در سال 2015 عنوان می‌کند که این روش می‌تواند به بهبود عضلات سیستم تنفسی مردم مبتلاء به COPD منجر شود.
• اسیدوز متابولیک. اسیدوزیس (اسیدوز) شامل انباشت بیش از حد اسید در مایعات بدن است. هیپرپنه یک علامت اسیدوز محسوب می‌شود.
• اختلالات پانیک. حملات پانیک ممکن است با هیپرپنه همراه باشند.
هیپرپنه و ورزش
مردم در طول ورزش یا فعالیت سنگین جسمانی به شکل خودکار عمیق‌تر نفس می‌کشند. به هر حال، ساز و کار دقیق هیپرپنه در طول ورزش سوژه تحقیقات بسیاری بوده است.
در مورد نوع ارتباط بین هیپرپنه و ورزش کماکان مناقشه جریان دارد.
مناقشه مزبور در اطراف این موضوع دور می‌زند که وقتی هیچ تغییری در ترکیب‌بندی گازهای خون ایجاد نمی‌گردد چگونه بدن شخص نیاز بیشتر برای اکسیژن را در طول هیپرپنه و ورزش تنظیم می‌کند.
آیا این نتیجه پیامی از خون به مغز است یا پیامی از سنسورهای مغز پیش از پیام‌های قابل انتقال از راه خون؟ برای جواب این سؤال به تحقیق بیشتری نیاز است.
ورزش در ارتفاعات
کاهش فشار هوا در ارتفاعات می‌تواند به کاهش اشباع اکسیژن خون منجر شود. میزان اشباع نرمال 95 تا 100 درصد است. زیر 90 درصد غیر نرمال محسوب می‌شود.
به همین دلیل، این موضوع مهم است که برای اجتناب از ابتلاء به ناخوشی ارتفاع (کسالت کوه) مردم خود را به تدریج با شرایط مناطق مرتفع وقف دهند.
آیا هیپرپنه خطرناک است؟
هیپرپنه در طول ورزش یا کاربرد ارادی آن برای بهبود وضعیت ریه‌ها یا آرام کردن خود خطرناک نیست.
اما برخی از مردم که به ورزش سنگین می‌پردازند، به ویژه در زمان طولانی یا در سرما، ممکن است دچار برونکوکانستریکشن شوند. این اختلال باعث باریک شدن راه‌های هوایی می‌شود.
به طور معمول در صورت توقف ورزش برونکوکانستریکشن برطرف می‌شود. در صورت مزمن شدن این وضعیت مردم باید به دکتر مراجعه کنند.
مردم دچار یک اختلال ریوی، مثل آسم، باید مراقب باشند که ورزش محرک برونکوکانستریکشن نشود.
درمان هیپرپنه
هیپرپنه به طور معمول نرمال است و نیاز به درمان ندارد.
هر درمانی برای هیپرپنه به اختلال زیربنایی مسبب آن بستگی دارد. اگر کسی دچار اختلال قلبی، اسیدوز، یا عفونتی باشد که باعث ایجاد محدودیت میزان اکسیژن دریافتی شخص می‌شود، پزشک نسبت به درمان اختلال مورد اشاره اقدام خواهد کرد.
هیپرپنه و هیپرونتیلاسیون
هیپرپنه به معنی تنفس عمیق‌تر است و نه لزوماً سریع‌تر. هیپرپنه در زمان انجام ورزش یا در زمانی که شخص کار سنگینی انجام می‌دهد بروز می‌کند.
هیپرونتیلاسیون (بیش‌تهویه) به معنی تنفس بسیار سریع و عمیق است، و نیز خروج مقدار هوایی بیش از آنچه با عمل دم وارد ریه‌ها می‌شود. این فرآیند باعث کاهش سطح نرمال دی‌اکسید کربن در بدن شده باعث ایجاد سبکی سر و علایم دیگر می‌شود.
هیپرپنه ممکن است در بسیاری شرایط شامل موارد زیر بروز کند:
• استرس
• اضطراب یا پانیک
• اوردوز دارو یا مواد مخدر
• بیماری ریوی
• درد شدید
اگر کسی با هیپرونتیلاسیون مواجه شود باید به پزشک مراجعه کند.
هیپرپنه و تاکی‌پنه
هیپرپنه به معنی تنفس عمیق‌تر و گاه تندتر از حالت نرمال است. این وضعیت در طول ورزش یا تقلای جسمانی نرمال محسوب می‌شود.
تاکی‌پنه به مفهوم تنفس سریع و سطحی است که در آن شخص در هر دقیقه بیش از میزان نرمال تنفس می‌کند.
تاکی‌پنه اتفاقی نرمال محسوب نمی‌شود. اگر کسی دچار تاکی‌پنه شود باید به پزشک مراجعه کند، به ویژه اگر شخص دچار علایم دیگری مثل درد قفسه سینه یا سبکی سر باشد.
هیپرپنه و هیپوپنه
هیپرپنه به معنی تنفس عمیق بوده یک پاسخ نرمال به تلاش جسمانی نیازمند اکسیژن بیشتر است.
هیپوپنه انسداد جزئی هوا در زمان خواب است. هیپوپنه اغلب با آپنه رخ می‌دهد، که انسداد کامل هوا در زمان خواب است.
در هیپوپنه جریان هوا در زمان تنفس دستکم به مدت 10 ثانیه کاهش می‌یابد، که این باعث کاهش میزان اکسیژن رسیده به خون می‌شود.
در صورت دچار شدن به علایم هیپوپنه مردم باید به پزشک مراجعه کنند.
انواع تنفس در یک نگاه
| نوع تنفس |
مشخصات |
| آپنه |
آپنه تنفسی است که مختصراً در کوران خواب متوقف می‌شود. در آپنه میزان اکسیژن دریافتی توسط مغز کاهش می‌یابد. آپنه نیاز به درمان دارد. |
| برادی‌پنه |
برادی‌پنه تنفس کندتر از نرمال است. برادی‌پنه ممکن است بر اثر دارو، مسمومیت، صدمات، یا اختلالات پزشکی ایجاد شود و نیاز به درمان دارد. |
| دیس‌پنه |
دیس‌پنه تنفس با مشقت است و به صورت تنگی نفس احساس می‌شود. دیس‌پنه ممکن است نرمال باشد اما اگر به صورت ناگهانی بروز کند شخص مبتلاء به آن باید به اورژانس انتقال یابد. |
| یوپنه |
یوپنه به معنی تنفس نرمال است. |
| هیپرپنه |
هیپرپنه به معنی تنفس عمقی است. هیپرپنه به صورت خودکار در طول ورزش بروز می‌کند اما ممکن است نتیجه یک اختلال پزشکی نیز باشد. |
| هیپرونتیلاسیون |
هیپرونتیلاسیون به معنی تنفس عمیق و تند است که در آن هوایی که از بدن خارج می‌شود بیش از هوای وارد شده به آن است. هیپرونتیلاسیون به علل متعددی بروز می‌کند و در برخی موارد نیازمند بررسی پزشکی است. |
| هیپوپنه |
هیپوپنه انسداد جزئی هوا است که معمولاً در زمان خواب بروز می‌کند. هیپوپنه وضعیتی نیازمند بررسی پزشکی است. |
| تاکی‌پنه |
تاکی‌پنه تنفس سریع و سطحی است. تاکی‌پنه نشان دهنده نیاز شخص به اکسیژن بیشتر است. این اختلال به علل مختلف ایجاد می‌شود و نیاز به درمان پزشکی دارد. |
پیام همراه
هیپرپنه به معنی تنفس عمیق‌تر و نه لزوماً سریع‌تر است.
هیپرپنه پاسخی نرمال به ورزش یا تقلای فیزیکی در فعالیت‌های دیگر غیر از ورزش است، اگرچه مکانیسم آن به طور کامل درک نشده است.
هیپرپنه همچنین ممکن است نتیجه یک اختلال زیربنایی باشد که باعث محدودیت توانایی بدن در گرفتن اکسیژن می‌شود. هیپرپنه در عین حال ممکن است در زمان حضور شخص در ارتفاعات بروز کند.
درمان هیپرپنه به علت زیربنایی این وضعیت بستگی دارد. در صورت وجود نگرانی در مورد هیپرپنه مردم باید با پزشک مشورت کنند./
• دکتر کوین مارتینز، مارجوری هکت
• ترجمه هامیک رادیان
Source:
Healthline
What Is Hyperpnea?
Medically reviewed by Kevin Martinez, MD
On February 20, 2020
New —
Written by Marjorie Hecht
