• تام سیمور، دکتر ادیتیا کاتامانچی
• ترجمه هامیک رادیان
وجود جراحت یا زخم در ریه باعث ضخیم شدن آن و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی یا انعطاف‌پذیری موجود در ریه‌های سالم می‌شود. چندین اختلال می‌توانند باعث ایجاد زخم در ریه شوند.
همانند زخم‌ها یا جراحات پوستی، زخم‌های ریه نیز پایدار هستند. زخم‌های کوچک ممکن است باعث بروز علایم قابل توجهی نشوند، اما جراحات شدید کار انتقال اکسیژن به درون جریان خون را برای ریه‌ها دشوار می‌سازد.
در این مقاله به درمان و پیشگیری زخم ریه و همچنین برخی علل و علایم آن خواهیم پرداخت.
مطالب این مقاله:
• چه چیز سبب زخم یا جراحت ریه می‌شود؟
• علایم
• برداشتن و درمان زخم ریه
• تسکین علایم
• دورنما
چه چیز سبب زخم ریه می‌شود؟
چندین اختلال می‌توانند باعث ایجاد زخم در ریه شوند.
بیماری بینابینی ریه (ILD) با التهاب کیسه‌های هوا یا شبکۀ بافت پیرامون کیسه‌های هوای ریه‌ها مشخص می‌شود. این التهاب گاهی از اوقات می‌تواند به تشکیل بافت زخمی در ریه‌ها منجر شود که به فیبروز ریه خواهد انجامید.
ILD اغلب اوقات بدون علت مشخص بروز می‌کند که به این معنی است که علت دقیق آن شناخته نیست. فیبروز ریوی بدون علت مشخص (IPF) شایع‌ترین شکل آن است. این بیماری به طور معمول افراد 70 تا 75 ساله را مبتلا می‌کند و در میان افراد سنین زیر 50 سال بسیار نادر است.
در حدود 1 نفر از هر 20 نفر مبتلا به این بیماری دارای یک خویشاوند نزدیک مبتلا به همین بیماری هستند. ریسک فاکتورهای IPF عبارتند از:
• عفونت ویروسی
• ریفلاکس اسید از معده به درون ریه
• سیگار
• جنس، زیرا در مردان شایع‌تر از زنان است
عفونت‌های پیشین نیز می‌توانند سبب بروز زخم در ریه‌ها شوند. این عفونت‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:
• پنومونی (باکتریایی، قارچی یا ویروسی)
• سل
دیگر اختلالات مرتبط به ایجاد زخم ریه در گذر زمان شامل موارد زیر است:
• سارکوئیدوز
• فیبروز کیستیک
زخم ریه در عین حال ممکن است به عنوان عارضۀ جانبی برخی انواع درمان سرطان نیز بروز کند. داروهای شیمی درمانی ممکن است به ریه‌ها آسیب برسانند، در حالی که امکان بروز این عارضه در صورت استفاده از اشعه درمانی بیشتر خواهد بود اگر اشعه درمانی روی حفرۀ قفسۀ سینه متمرکز بوده باشد.
انواع سرطان که درمان آنها با اشعه درمانی نیاز به تمرکز بر قفسۀ سینه دارد شامل سرطان پستان، سرطان ریه و لنفوم هاجکین است. ممکن است بروز علایم جراحت ریه بر اثر انجام این درمان به دو تا سه ماه زمان نیاز داشته باشد.
زخم ریه در عین حال امکان دارد به عنوان عارضۀ جانبی برخی از داروها بروز کند.
داروهایی که می‌توانند سبب فیبروز ریه شوند شامل موارد زیرند:
• عامل‌های سیتوتوکسیک (بلئومایسین، متوتریکسات)
• داروهای ضد آریتمی (آمیودارون)
• آنتیبیوتیکها (نیتروفورانتین، سولفانامیدها)
علایم زخم ریه
جراحت ریه بافت آن را ضخیم و خشک می‌کند. وقتی بافت ریه ضخیم می‌شود، عمل انتقال اکسیژن از ریه‌ها به درون جریان خون به مراتب دشوارتر می‌شود. در نتیجه مغز و دیگر دستگاه‌های بدن اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند.
علایم زخم ریه به میزان گسترش زخم و طول مدت آسیب دیدگی ریه بستگی دارد.
علایم عبارتند از:
• تنگی نفس به ویژه در طول فعالیت جسمانی و پس از آن
• سرفۀ خشک ادامهدار
• خستگی
• کاهش وزن و از دست دادن اشتها
• گرد و متورم شدن انگشتان و ناخن‌های دست
• تب
• لرز
• تعریق شبانه
در موارد IPF، زخم معمولاً در کناره‌های ریه آغاز می‌شود و به تدریج راهش را به مرکز ریه باز می‌کند.
علایم IPF معمولاً به تدریج گسترش می‌یابد و به مرور زمان رو به وخامت می‌گذارد. اغلب اوقات مردم متوجه هیچ نشانه‌ای در خود نمی‌شوند تا اینکه بیماری به میزان کافی در بدن مستقر شده باشد.
از آنجا که IPF در افراد مسن بیشتر شایع است، ممکن است شناسایی علت بروز علایم دشوارتر باشد. در هر حال اگر فعالیت ملایم باعث از نفس افتادن فرد و دشواری تنفس در او می‌شود وی باید در اسرع وقت به دکتر مراجعه کند.
برداشتن و درمان زخم ریه
همانند مورد زخم‌های روی پوست، زخم‌های ریه نیز دایمی هستند و معمولاً برداشتن یا رفع آنها ممکن نیست. به هر جهت ریه‌ها حالت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری دارند و اغلب اوقات می‌توانند بدون دچار شدن به عوارض جانبی با زخم‌های کوچک مدارا کنند.
تشخیص کامل و پایش زخم‌های ریه در درمان آن نقش کلیدی دارد. اگر زخم‌ها به مدت دو سال و بیشتر بدون تغییر باقی بمانند، عموماً این بدان معنی خواهد بود که آنها توسط عفونتی قدیمی ایجاد شده‌اند و بی‌ضرر هستند.
به هر جهت، اگر زخم‌های ریه گسترش پیدا کرده باشند این می‌تواند نشانه‌ای از اختلالی جدی‌تر مثل فیبروز ریوی باشد.
در حال حاضر درمان فیبروز ریوی ممکن نیست، اما گزینه‌های درمانی متعددی برای کاهش علایم و کند کردن روند پیشرفت بیماری در دسترس است. این درمان‌ها شامل موارد زیر است:
• ترک سیگار
• استفاده از رژیم غذایی سالم و متنوع
• انجام ورزش‌های با شدت متوسط
• استفاده از دارو برای متوقف کردن وخامت بیشتر زخم‌ها
• تنفس اکسیژن با استفاده از ماسک
• انجام تمرینات توان‌یابی ریه
• انجام پیوند ریه در موارد شدید/
Source:
Symptoms and causes of lung scarring
Last reviewed Wed 25 October 2017
By Tom Seymour
Reviewed by Adithya Cattamanchi, MD
