زخم ریه یا جراحت ریه - علایم و علل

• تام سیمور، دکتر ادیتیا کاتامانچی
• ترجمه هامیک رادیان

وجود جراحت یا زخم در ریه باعث ضخیم شدن آن و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی یا انعطاف‌پذیری موجود در ریه‌های سالم می‎شود. چندین اختلال می‎توانند باعث ایجاد زخم در ریه شوند.
همانند زخم‎ها یا جراحات پوستی، زخم‌های ریه نیز پایدار هستند. زخم‎های کوچک ممکن است باعث بروز علایم قابل توجهی نشوند، اما جراحات شدید کار انتقال اکسیژن به درون جریان خون را برای ریه‌ها دشوار می‎سازد.
در این مقاله به درمان و پیشگیری زخم ریه و همچنین برخی علل و علایم آن خواهیم پرداخت.
مطالب این مقاله:
• چه چیز سبب زخم یا جراحت ریه می‎شود؟
• علایم
• برداشتن و درمان زخم ریه
• تسکین علایم
• دورنما

چه چیز سبب زخم ریه می‎شود؟
چندین اختلال می‎توانند باعث ایجاد زخم در ریه شوند.
بیماری بینابینی ریه (ILD) با التهاب کیسه‎های هوا یا شبکۀ بافت پیرامون کیسه‎های هوای ریه‎ها مشخص می‎شود. این التهاب گاهی از اوقات می‎تواند به تشکیل بافت زخمی در ریه‎ها منجر شود که به فیبروز ریه خواهد انجامید.
ILD اغلب اوقات بدون علت مشخص بروز می‎کند که به این معنی است که علت دقیق آن شناخته نیست. فیبروز ریوی بدون علت مشخص (IPF) شایع‎ترین شکل آن است. این بیماری به طور معمول افراد 70 تا 75 ساله را مبتلا می‎کند و در میان افراد سنین زیر 50 سال بسیار نادر است.
در حدود 1 نفر از هر 20 نفر مبتلا به این بیماری دارای یک خویشاوند نزدیک مبتلا به همین بیماری هستند. ریسک فاکتورهای IPF عبارتند از:
• عفونت ویروسی
• ریفلاکس اسید از معده به درون ریه
• سیگار
• جنس، زیرا در مردان شایع‎تر از زنان است
عفونت‎های پیشین نیز می‏‌توانند سبب بروز زخم در ریه‎ها شوند. این عفونت‎ها موارد زیر را شامل می‎شوند:
• پنومونی (باکتریایی، قارچی یا ویروسی)
• سل
دیگر اختلالات مرتبط به ایجاد زخم ریه در گذر زمان شامل موارد زیر است:
• سارکوئیدوز
• فیبروز کیستیک
زخم ریه در عین حال ممکن است به عنوان عارضۀ جانبی برخی انواع درمان سرطان نیز بروز کند. داروهای شیمی درمانی ممکن است به ریه‎ها آسیب برسانند، در حالی که امکان بروز این عارضه در صورت استفاده از اشعه درمانی بیشتر خواهد بود اگر اشعه درمانی روی حفرۀ قفسۀ سینه متمرکز بوده باشد.
انواع سرطان که درمان آنها با اشعه درمانی نیاز به تمرکز بر قفسۀ سینه دارد شامل سرطان پستان، سرطان ریه و لنفوم هاجکین است. ممکن است بروز علایم جراحت ریه بر اثر انجام این درمان به دو تا سه ماه زمان نیاز داشته باشد.
زخم ریه در عین حال امکان دارد به عنوان عارضۀ جانبی برخی از داروها بروز کند.
داروهایی که می‎توانند سبب فیبروز ریه شوند شامل موارد زیرند:
• عامل‌های سیتوتوکسیک (بلئومایسین، متوتریکسات)
• داروهای ضد آریتمی (آمیودارون)
• آنتی‎بیوتیک‏‌ها (نیتروفورانتین، سولفانامیدها)

علایم
جراحت ریه بافت آن را ضخیم و خشک می‌کند. وقتی بافت ریه ضخیم می‎شود، عمل انتقال اکسیژن از ریه‎ها به درون جریان خون به مراتب دشوارتر می‎شود. در نتیجه مغز و دیگر دستگاه‌های بدن اکسیژن کافی دریافت نمی‎کنند.
علایم زخم ریه به میزان گسترش زخم و طول مدت آسیب دیدگی ریه بستگی دارد.
علایم عبارتند از:
• تنگی نفس به ویژه در طول فعالیت جسمانی و پس از آن
• سرفۀ خشک ادامه‏‌دار
• خستگی
• کاهش وزن و از دست دادن اشتها
• گرد و متورم شدن انگشتان و ناخن‎های دست
• تب
• لرز
• تعریق شبانه
در موارد IPF، زخم معمولاً در کناره‎های ریه آغاز می‎شود و به تدریج راهش را به مرکز ریه باز می‎کند.
علایم IPF معمولاً به تدریج گسترش می‎یابد و به مرور زمان رو به وخامت می‎گذارد. اغلب اوقات مردم متوجه هیچ نشانه‎ای در خود نمی‎شوند تا اینکه بیماری به میزان کافی در بدن مستقر شده باشد.
از آنجا که IPF در افراد مسن بیشتر شایع است، ممکن است شناسایی علت بروز علایم دشوارتر باشد. در هر حال اگر فعالیت ملایم باعث از نفس افتادن فرد و دشواری تنفس در او می‎شود وی باید در اسرع وقت به دکتر مراجعه کند.

برداشتن و درمان زخم ریه
همانند مورد زخم‌های روی پوست، زخم‌های ریه نیز دایمی هستند و معمولاً برداشتن یا رفع آنها ممکن نیست. به هر جهت ریه‎ها حالت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری دارند و اغلب اوقات می‎توانند بدون دچار شدن به عوارض جانبی با زخم‎های کوچک مدارا کنند.
تشخیص کامل و پایش زخم‌های ریه در درمان آن نقش کلیدی دارد. اگر زخم‎ها به مدت دو سال و بیشتر بدون تغییر باقی بمانند، عموماً این بدان معنی خواهد بود که آنها توسط عفونتی قدیمی ایجاد شده‎اند و بی‌ضرر هستند.
به هر جهت، اگر زخم‌های ریه گسترش پیدا کرده باشند این می‎تواند نشانه‎ای از اختلالی جدی‎تر مثل فیبروز ریوی باشد.
در حال حاضر درمان فیبروز ریوی ممکن نیست، اما گزینه‎های درمانی متعددی برای کاهش علایم و کند کردن روند پیشرفت بیماری در دسترس است. این درمان‎ها شامل موارد زیر است:
• ترک سیگار
• استفاده از رژیم غذایی سالم و متنوع
• انجام ورزش‌های با شدت متوسط
• استفاده از دارو برای متوقف کردن وخامت بیشتر زخم‎ها
• تنفس اکسیژن با استفاده از ماسک
• انجام تمرینات توان‎یابی ریه
• انجام پیوند ریه در موارد شدید/

Source:
Symptoms and causes of lung scarring
Last reviewed Wed 25 October 2017
By Tom Seymour
Reviewed by Adithya Cattamanchi, MD