اتوکانیبالیسم یا خودتنخواری در انسان

اتوکانیبالیسم یا خودتنخواری در انسان
• دکتر تیموتی جی. لگ، الیشا لوکت
• ترجمۀ فرهنگ راد

♦ اتوکانیبالیسم چیست؟
♦ آیا انواع مختلفی از اتوکانیبالیسم وجود دارد؟
♦ نشانه‌ها و علایم اتوکانیبالیسم کدامند؟
♦ آیا عللی زمینه‌ای برای اتوکانیبالیسم وجود دارد؟
♦ اتوکانیبالیسم چطور درمان می‌شود؟
♦ خلاصه

بیشتر مردم یا از روی ملال یا برای تخفیف حسی منفی یک تار موی خاکستری خود را کنده‌اند، اثر زخمی را خراشیده‌اند یا حتی ناخنی را به دندان گرفته‌اند.
در موارد نادر این عمل می‌تواند با اتوکانیبالیسم [خودتنخواری^*] همراه شود که در آن شخص ممکن است مو، ناخن یا زائده‌های زخم خود را بخورد.
اتوکانیبالیسم یک اختلال سلامت روانی است که متقدماً با ناگزیری برای خوردن خود مشخص می‌گردد.
به هر حال این نکته را باید به خاطر بسپریم که در تازه‌ترین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (FSM-5)، اتوکانیبالیسم به عنوان یک اختلال قابل تشخیص سلامت روانی شناسایی نشده است.

اتوکانیبالیسم چیست؟
اتوکانیبالیسم که به عنوان خودتنخواری یا اتوسارکوفاژی نیز شناخته می‌شود یکی از اشکال آدمخواری است که در آن خورده شدن متوجه خود شخص می‌شود.

اغلب اشکال اتوکانیبالیسم افراطی نیستند
بیشتر کسانی که درگیر اتوکانیبالیسم هستند این کار را به شکل افراطی انجام نمی‌دهند. در عوض اشکال بیشتر شایع شامل اقدام به خوردن چیزهایی مثل اقلام زیر است:
• جرب‌
• ناخن
• پوست
• مو
• مخاط خشک شده بینی

بسیاری از موارد به عنوان رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن طبقه‌بندی می‌شوند
بسیاری از انواع اتوکانیبالیسم به عنوان رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن (BFRBs) طبقه‌بندی می‌شوند.
برای مثال BFRBs شدیدتر از عادت منفعلانه گاز گرفتن ناخن در زمان عصبانیت است. آنها رفتارهای تکرار شونده معطوف به خودپیراستگی هستند که می‌توانند در عمل به آسیب دیدن بدن منجر گردند.

برخی از این رفتارها ممکن است به اضطراب یا افسردگی مرتبط باشند.
اتوکانیبالیسم و BFRBs اختلالاتی پیچیده هستند که اغلب به مشکلات زمینه‌ای سلامت روانی مثل اضطراب و افسردگی مرتبطند.
آنها در عین حال ممکن است با اختلالات دیگری که شامل کنترل رفتار تکانشی هستند، مواردی مثل اختلال وسواس ناگزیر (OCD) یا پیکا (ناخوراک‌خواری) مرتبط باشند.

برای مطالعه پیکا (ناخوراک‌خواری) روی همین سطر کلیک کنید

آیا انواع مختلفی از اتوکانیبالیسم وجود دارد؟
جدی‌ترین شکل اتوکانیبالیسم خوردن کل قسمت‌های بدن است. در هر حال این نوع اتوکانیبالیسم به قدری نادر است که تحقیق اندکی در مورد آن وجود دارد.
دیگر اختلالات سلامت روانی که می‌توان به عنوان اتوکانیبالیسم طبقه‌بندی کرد شامل موارد زیرند:
• الوتریوفاژیا / Allotriophagia که به نام پیکا نیز شناخته می‌شود، زمانی بروز می‌کند که شخص به خوردن اقلام فاقد هر گونه ارزش غذایی اقدام می‌نماید. این می‌تواند شامل اقلام غیر غذایی نسبتاً بی‌ضرر مثل یخ یا اقلام مضر مثل تراشه‌های رنگ باشد.
• انیکوفاژیا / Onychophagia با نیاز غیر قابل کنترل به خوردن ناخن مشخص می‌گردد. خلاف مورد عادت اضطرابی ناخن‌خواری، انیکوفاژیا باعث ایجاد صدمه قابل توجهی به ناخن انگشتان می‌شود.
• درماتوفاژیا / Dermatophagia با خوردن پوست ناخن‌ها یا دست‌ها مشخص می‌شود. این اختلال چیزی جدی‌تر از مورد ساده کندن ناخن انگشت است و اغلب به صدمات پوستی و خونریزی منجر می‌شود.
• تریکوفاژیا / Trichophagia یا سندرم راپونزل / Rapunzel syndrome زمانی بروز می‌کند که شخص خود را ناگزیر می‌بیند تا موهایش را بخورد. از آنجا که مو قابل هضم نیست، این کار می‌تواند به بروز انسداد یا عفونت در سیستم گوارش منجر شود.
در صورت عدم درمان اتوکانیبالیسم می‌تواند به جراحت، عفونت و در موارد جدی به پیامدهای شدید که می‌توانند باعث مرگ شوند، منجر گردد.

نشانه‌ها و علایم اتوکانیبالیسم کدامند؟
اتوکانیبالیسم ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی برخی اختلالات سلامت روانی یا به عنوان یک عادت ثانویه به یک مورد مدیریت نشده رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن بروز کند.
نشانه‌های اتوکانیبالیسم ممکن است بسته به نوع و شدت این اختلال متفاوت باشد. این نشانه‌ها عبارتند از:

آسیب زدن به بدن
تمامی انواع اتوکانیبالیسم می‌توانند باعث آسیب زدن به بدن شامل موارد زیر شوند:
• کبودی
• خونریزی
• جای زخم
• تغییر رنگ
• آسیب عصب
• عفونت

مشکلات دستگاه گوارش
اتوکانیبالیسم همچنین می‌تواند باعث علایم مشکلات گوارشی همراه شامل موارد زیر شود:
• تهوع
• درد
• اولسر معده
• خون در مدفوع
• انسداد یا آسیب‌دیدگی دستگاه گوارش

اضطراب یا دیسترس
اتوکانیبالیسم ممکن است پیش از، در طول، و پس از حالت اضطرار با احساس اضطراب یا دیسترس همراه شود.
شخص ممکن است دچار احساس اضطراب یا تنشی گردد که فقط می‌توان آن را به اضطرار کاهش داد. شخص در عین حال ممکن است پس از رفع حالت اضطرار دچار احساس لذت شود و همچنین این امکان وجود دارد که اختلال مورد بحث وی را دچار خجلت یا یأس کند.

آیا عللی زمینه‌ای برای اتوکانیبالیسم وجود دارد؟
اگرچه مطالعات اندکی در مورد علل دقیق اتوکانیبالیسم در دست است، علل زمینه‌ای BFRBs شامل موارد زیر ممکن است به علل مسبب اتوکانیبالیسم مرتبط باشند:
• ژنتیک. تحقیق عنوانگر وجود یک جزء ژنتیکی برای ایجاد BFRBs است. گفته می‌شود که داشتن یک عضو خانواده مبتلاء به BFRB می‌تواند ریسک ایجاد اختلال مشابه را در شخص افزایش دهد.
• سن. برخی وضعیت‌های مسبب اتوکانیبالیسم بیشتر محتمل است که در دوره کودکی ظاهر شوند. برای مثال، یک مطالعه موردی اختلالی به نام سندرم لش-نیهان را توصیف می‌کند، که در حدود یک سالگی بروز می‌کند و علایم اتوکانیبالیسم را دارد.
• عواطف. طیفی از عواطف به عنوان محرک‌های زمینه‌ای BFRBs مطرحند. در یک مطالعه در مقیاس کوچک محققان پی بردند که کسالت، یأس و بی‌حوصلگی نقشی مهم در تحریک BFRBs در گروه مطالعه ایفاء کرده است.
• ناخوشی روانی. تعداد معدودی مطالعه موردی در این زمینه در دست است. برای مثال، یک مطالعه موردی خبر از بروز اتوکانیبالیسم در یک شخص 29 ساله دارای سابقه سایکوز و سوء مصرف مواد مخدر می‌دهد.
در حالی که ارتباطی بین BFRBs و اتوکانیبالیسم وجود دارد، در مورد علل زمینه‌ای این اختلال به تحقیق بیشتری نیاز است.

اتوکانیبالیسم چطور درمان می‌شود؟
با عنایت به اندک بودن تحقیق در مورد اتوکانیبالیسم، گزینه‌های درمانی این وضعیت مقدمتاً به مواردی که برای BFRBs. مؤثر دانسته شده‌اند متکی است.
این گزینه‌های درمانی شامل روان‌درمانی، دارودرمانی و درمان‌های جایگزین است.

روان‌درمانی
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی روان‌درمانی است که برای اختلالات سلامت روانی مثل اضطراب، افسردگی و BFRBs مؤثر دانسته شده است.
این نوع درمان بر این موضوع متمرکز می‌شود که چگونه افکار شخص بر رفتارها و حالت وی تأثیر می‌گذارد و چگونه می‌توان افکار و باورها را در مسیری مثبت سازمان داد.
آموزش معکوس کردن عادت که یک زیرمجموعه CBT است، می‌تواند برای اختلالات خاصی مثل اتوکانیبالیسم مفید باشد.
در این درمان تمرکز بر کاوش عمیق در تغییر عاداتی است که ممکن است آزار دهنده یا خطرناک باشند. در یک مطالعه محققان پی بردند که آموزش معکوس کردن عادت گزینه درمانی مناسبی برای تریکوتیلومانیا است.

دارودرمانی
وقتی اتوکانیبالیسم با یک اختلال زمینه‌ای روان‌پزشکی مثل اضطراب یا OCD همراه باشد می‌توان از دارو در کنار درمان‌های دیگر استفاده کرد.
رایج‌ترین داروها برای این نوع اختلالات سلامت روانی مهار کننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین یا داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای شامل موارد زیر هستند.
• فلوکستین (پروزاک)
• سیتالوپرام (سلکسا)
• اسیتالوپرام (لکساپرو)
• آمی‌تریپ‌تیلین
امکان دارد که یافتن داروی درست و دوز صحیح برای یک اختلال نیازمند زمان باشد، بنابراین مراجعه منظم در ویزیت‌های پیگیری توسط پزشک اهمیت دارد.

درمان‌های جایگزین
در حالی که درمان شناختی رفتاری مؤثرترین درمان برای اختلالاتی مثل اتوکانیبالیسم به شمار می‌رود، برخی از افراد به درمان‌های جایگزین روی می‌آورند.
تحقیق عنوانگر آن است که مراقبه ذهنی می‌تواند احساسات مربوط به استرس و اضطراب را از طریق بازگرداندن ذهن به زمان حال تخفیف دهد.
برای برخی افراد دچار اتوکانیبالیسم استفاده از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی ممکن است در کاهش تکانش‌های روانی مفید باشد.
دیگر رویکردهای جایگزین مثل ماساژ درمانی یا طب سوزنی می‌توانند در مورد برخی از علایم اتوکانیبالیسم و BFRBs تسکین جسمانی ایجاد کنند.
گمان می‌رود که این نوع مداواها دارای فواید درمانی زیادی نیز باشند اما در این مورد کماکان به تحقیق بیشتری نیاز است.

خلاصه
اتوکانیبالیسم یک اختلال سلامت روانی است که با اقدام به خوردن قسمت‌هایی از بدن خود مثل پوست، ناخن و مو مشخص می‌شود.
اکثریت افراد دچار اتوکانیبالیسم به دیگر مشکلات سلامت روانی مثل اختلال وسواس ناگزیر یا اضطراب مبتلاء هستند.
در صورت عدم درمان، به ویژه در اختلالاتی مثل الوتریوفوبیا و تریکوفاژیا، اتوکانیبالیسم می‌تواند به شکل منفی بر سلامت روانی شخص تأثیر بگذارد
خط مقدم درمان اتوکانیبالیسم و BFEBs درمان شناختی رفتاری و در صورت لزوم دارودرمانی است.
در صورت برخورداری از کمک و برنامه درمانی صحیح دورنما در مورد این وضعیت مثبت است./

^*توضیح مهرین – اخبار سلامت: اتوتکانیبالیسم. در مورد این اصطلاح در متن‌های فارسی تعریف‌هایی داده شده است که به مفهوم اتوفاژی نزدیک‌ترند. این اصطلاح از دو جزء اتو (خود) و کانیبالیسم (آدمخواری) شکل گرفته است و لاجرم می‌توان آن را "خودآدمخواری" نیز ترجمه کرد اما به دلیل دور از ذهن و نامأنوس بودن این ترکیب ما برای اصطلاح مورد بحث واژه خودتنخواری را به عنوان معادل انتخاب کردیم.

Source:
Healthline
All About Autocannibalism
Medically reviewed by Timothy J. Legg, Ph.D., CRNP
On May 18, 2020
New —
Written by Eleesha Lockett, MS