مشکلات دندان و اقدامات دندانپزشکی در زنان باردار

در این مقاله:
• چرا مراقب منظم دندان در بارداری اهمیت دارد
• چرا اقدامات عمده در دندانپزشکی گاه تا پس از زایمان زن به تعویق می‌افتد
• چه هنگامی نباید نیاز به کشیدن دندان را به تأخیر انداخت
• آیا کشیدن دندان در دوره بارداری ایمن است؟
• بهترین سه ماهه بارداری برای کشیدن دندان کدام است
• آیا کشیدن دندان نیاز به اشعه X دارد و این اشعه ایمن است؟
• آیا استفاده از بیهوشی در طول کشیدن دندان ایمن است؟
• در مورد تسکین درد پس از کشیدن دندان چه چیزی ایمن است؟
• آیا ریسک‌های در مورد کشیدن دندان در بارداری وجود دارد؟
• پیشگیری از مشکلات دندان
• خلاصه

هیچ کس دوست ندارد پیش دندانپزشک برود، اما این کار در دوره بارداری با چالش‌های منحصر بفردی مواجه است: احتمال درد گرفتن پشت شما وجود دارد، لثه‌های شما ممکن است بیش از حد حساس باشند، هر نوع طعم خمیر دندان یا پولیش ممکن است نامطبوع حس شود و...
اما باردار بودن عذر موجهی برای نادیده گرفتن طولانی مدت نظافت نیست. حفظ بهداشت دهان و دندان شما اهمیت دارد زیرا عدم انجام این کار می‌تواند به مشکلات بزرگ‌تری منجر گردد.
اما در حالی که پاکسازی و نظافت دندان در دوره بارداری ایمن محسوب می‌شود، در مورد دیگر اقدامات معمول برای دندان، مثل نیاز به کشیدن دندان، چه می‌توان گفت؟ در اینجا فقط صرف کشیدن دندان مطرح نیست، بلکه نگرانی در مورد استفاده از بی‌حسی، اشعه X و داروهای ضد درد نیز مطرحند.

چرا مراقب منظم دندان در بارداری اهمیت دارد
مراقبت منظم دندان برای هر کسی مهم است اما در طول بارداری زنان در ریسک بالاتری برای مشکلاتی نظیر سوراخ شدن دندان و جینجیویت قرار دارند.
تغییرات میزان هورمون‌ها زنان را در برابر ورم و التهاب لثه آسیب‌پذیرتر می‌کند و ناخوشی صبحگاهی شدید می‌تواند باعث ورود باکتری‌های غیر نرمال در دهان زنان شود (یا دستکم مسواک زدن و نخ کشیدن روزانه را به علت رفلکس گاگ بیش از حد ناخوشایند کند).
اینها مشکلاتی کوچکند اما اگر شما قادر به رفع آنها نباشید می‌توانند به مواردی جدی‌تر منجر گردند.
از آنجا که بارداری 9 ماه ادامه می‌یابد - و زنان پس از زایمان بیش از آن مشغول به نوزاد خود هستند که بتوانند بلافاصله پس از وضع حمل به دندانپزشک مراجعه کنند - این احتمال هست که در صورت امتناع از رفتن پیش دندانپزشک به علت بارداری درمان تا یک سال یا بیشتر به تأخیر بیفتد.
و برای اقامه دلیلی دیگر در مورد لزوم نشستن روی صندلی دندانپزشکی در طول بارداری، "مرکز ملی منابع بهداشت دهان و دندان مادر و فرزند" می‌گوید که زنان ممکن است در عمل باکتری‌های مسبب پوسیدگی دندان را به فرزند خود انتقال دهند.

چرا اقدامات عمده در دندانپزشکی گاه تا پس از زایمان زن به تعویق می‌افتد
صادق باشیم: بسیاری از متخصصان خدمات پزشکی - غیر از تخصص‌های زنان و زایمان - در مورد معالجه زنان در دوره بارداری دچار اضطراب می‌شوند. حتی اگر آنها در حیطه تخصص خود خبره باشند، ممکن است تجربه زیادی در مورد بارداری نداشته باشند و هیچ‌کس دوست ندارد زن باردار و فرزند وی را در معرض خطر قرار دهد.
یک مطالعه مربوط به سال 2010 در "مسائل سلامت زنان" از این ایده پشتیبانی می‌کند: نویسندگان به این یافته رسیده‌اند که نگرش دندانپزشکان در مورد معالجه بیماران باردار دسترسی به خدمات دندانپزشکی را شکل می‌دهد.
بر این مبنا اگر کار دندانپزشک نیاز به انجام در دوره بارداری نداشته باشد معمولاً بهتر است که در کنار هر اقدام پزشکی انتخابی دیگری تا زمان تولد بچه به تعویق بیفتد (باید اجتناب احتیاط را نگه داشت).

چه هنگامی نباید نیاز به کشیدن دندان را به تأخیر انداخت
برخی اوقات خطراتی جزئی در مورد انجام اقدامات پزشکی در طول بارداری وجود دارد، اما فواید این کار بر آن ریسک‌ها چربش می‌چربد (یا خطر عدم انجام هر کاری بدتر از همه است).
دهان شما لاس وگاس نیست: آنچه در دهان اتفاق می‌افتد لزوماً به همان جا محدود نمی‌شود و فقر بهداشت دهان می‌تواند بر دیگر قسمت‌های بدن نیز تأثیر منفی بگذارد. به علاوه، عفونت درمان نشده در دهان می‌تواند به حرکت خود ادامه دهد و شما را دچار بیماری‌های جدی کند.
در صورت مواجه شدن با موارد زیر زنان حتی در دوره بارداری باید نسبت به کشیدن دندان خود اقدام کنند:
• زن دچار درد شدیدی باشد که بر زندگی روزانه وی تأثیر منفی بگذارد.
• خطر بروز عفونت مطرح باشد.
• خطر صدمه زدن به دندان‌ها یا لثه‌ها وجود داشته باشد.

آیا کشیدن دندان در دوره بارداری ایمن است؟
عموماً همین طور است - در واقع اکثریت اقدامات دندانپزشکی، مگر سفید کردن دندان، در دوره بارداری ایمن هستند. این مورد شامل کشیدن دندان عقل نیز می‌شود اگرچه اکثر دندانپزشکان ترجیح می‌دهند تا زمانی که دندان عقل باعث ایجاد پیامدهایی نشده باشد کشیدن آن را به تأخیر بیندازند.
با وجود این اگر دندان عقل زنان باردار - یا هر دندان دیگری - دارای موازین اعلام شده در بالا باشد، زنان باید نسبت به کشیدن آن در دوره بارداری اقدام کنند.

بهترین سه ماهه بارداری برای کشیدن دندان کدام است
توصیه معمول این است که سه ماهه دوم بارداری بهترین زمان برای انجام اقدامات غیر اورژانسی دندانپزشکی است.
سه ماهه اول بارداری وقتی پای ایمنی در میان می‌آید همیشه با اندکی اما و اگر همراه است (در این دوره جنین رشد قابل توجهی دارد)، و در سه ماهه سوم دراز کشیدن به پشت در طولانی مدت با ناراحتی زیادی توأم می‌شود.
به هر حال، اگر زنی مشکل اورژانسی دندان داشته باشد دیگر موضوع زمان در بارداری اهمیت نخواهد داشت: کار باید انجام شود.

آیا کشیدن دندان نیاز به اشعه X دارد و این اشعه ایمن است؟
معمولاً برای کشیدن دندان نیاز است که پیشتر یک عکس اشعه X گرفته شود - و در حالی که عکسبرداری‌های اشعه X برای دندان معمولاً به پس از بارداری موکول می‌شود، این به معنی ناایمن بودن این تست نیست.
یک مورد واحد عکسبرداری اشعه X دارای آن مقدار از اشعه نیست که برای مادر باردار یا بچه وی در طول بارداری ناایمن باشد. به علاوه، دندانپزشک مادر باردار را به یکی از آن پیشبندهای سربی قدیمی مجهز می‌کند که نقش محافظتی خوبی را در مورد ریسک اندک موجود بازی می‌کند.
از آنجا که استفاده از اشعه X در طول معاینه و پاکسازی متعارف دندان ضروری نیست، دندانپزشکان معمولاً در صورت باردار بودن زنان از آن چشم‌پوشی می‌کنند. اما اگر نیاز باشد، یعنی نیاز است و قطعاً ایمن خواهد بود.

آیا استفاده از بیهوشی در طول کشیدن دندان ایمن است؟
آری! آیا از اینکه آنقدر کارهای مختلف در طول بارداری مجازند شگفت‌زده شده‌اید؟
البته تمامی انواع بیهوشی ایمن نیستند. بی‌حسی موضعی - که همان گونه که از نامش برمی‌آید با تزریق آمپول در قسمتی از بدن صورت می‌گیرد به همراه جریان گردش خون ماده بی‌حسی را به دیگر نقاط بدن انتقال نمی‌دهد و انجام آن برای اقدامات دندانپزشکی در دوره بارداری کاملاً ایمن است.
برخی انواع دیگر بیهوشی نیز در این دوره مجازند، اگرچه برخی کارشناسان در مورد ایمنی استفاده از آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی در طول بارداری هشدار می‌دهند.
در صورت وجود نگرانی از بابت این موارد زنان می‌توانند با متخصص زنان و زایمان یا مامای خود مشورت کنند.

در مورد تسکین درد پس از کشیدن دندان چه چیزی ایمن است؟
در اکثریت موارد استامینوفن (تاینلول) گزینه ایمن محسوب می‌شود. استامینوفن تنها داروی غیر نسخه‌ای مُسکن درد است که برای استفاده در سراسر دوره 9 ماهه بارداری تأیید شده است زیرا هم اثربخش بوده و هم برای بچه در رحم مادر مضر محسوب نمی‌شود.
در مورد سایر گزینه‌ها استفاده از داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مثل ایبوپروفن به عنوان داروهای ضد درد باید ایمن باشد اما صرفاً در مورد 30 هفته اول بارداری.
این مورد دیگری است که برای آن مشورت با دندانپزشک یا متخصص زنان یا ماما توصیه می‌شود، بر این مبنا زنان باردار خواهند توانست پلنی را برای استفاده از یک ضد درد مؤثر برای زمان پس از کشیدن دندان ایجاد کنند.

آیا ریسک‌های در مورد کشیدن دندان در بارداری وجود دارد؟
چه زنی باردار باشد و چه نباشد، ریسک‌هایی با استفاده از هر نوع اقدام پزشکی همراه است، اما ریسک‌های مورد اشاره در دوره بارداری واقعاً بیشتر نیستند.
در یک موقعیت اورژانسی، ریسک‌های جراحی، اشعه X، و بیهوشی کمتر از ریسک ایجاد یک مشکل جدی درمان نشده خواهد بود.

پیشگیری از مشکلات دندان
بهترین کار برای اینکه اصلاً دندانی کشیده نشود رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان است.
همپای این موارد پاکسازی دندان دو بار در سال است. اگر کسی در طول سال مراقب سلامت دندان‌های خود باشد دیگر با موارد زیادی در طول بارداری درگیر نخواهد بود.
رسیدگی زودهنگام به مشکلات همچنین به این معنی خواهد بود که زنان قادر خواهند شد تا درمان را تا زمان تولد بچه یا انجام اقدام برای سه ماهه دوم بارداری به تأخیر بیندازند.

خلاصه
کشیدن دندان در طول بارداری احتمالاً با چالش همراه است اما از نظر فنی مثل تمام موارد مرتبط به آن مثل اشعه X و برخی انواع بیهوشی کاری ایمن محسوب می‌شود.
همیشه ایده‌آل آن است که اقدامات غیر ضروری پزشکی تا زمان تولد بچه به تعویق بیفتند، اما اگر امکان این تأخیر وجود نداشته باشد، زنان می‌تواند با اطمینان در مورد سلامت فرزند خود کارهای مورد بحث را انجام دهند.
در صورت وجود هر گونه نگرانی در مورد اقداماتی از این دست زنان می‌توانند با متخصص زنان و زایمان یا مامای خود مشورت کنند./

مشکلات دندان و اقدامات دندانپزشکی در زنان باردار
دکتر کریستین فرانک، سارا برادلی
ترجمه هستی فراست‌فر

Source:
Healthline
What You Need to Know About Tooth Extraction During Pregnancy
Medically reviewed by Christine Frank, DDS —
Written by Sarah Bradley
On December 20, 2020