در این مقاله:
• پروکتوسکپی چرا انجام می‌شود؟
• چگونگی آماده شدن برای پروکتوسکپی
• در طول پروکتوسکپی چه اتفاقی رخ می‌دهد
• ریسک‌های پروکتوسکپی کدامند؟
• ریکاوری در پروکتوسکپی چگونه است
• نتایج پروکتوسکپی به چه معنی هستند
• چه چیز در پروکتوسکپی متفاوت از سیگموئیدوسکپی انعطاف‌پذیر است
• تفاوت پروکتوسکپی با کولونوسکپی چیست؟
• خلاصه
پروکتوسکپی اقدامی است که برای تشخیص مشکلات ناحیه راست روده (رکتوم) و مقعد به کار می‌رود. راست روده انتهای روده بزرگ (کولون) است. مقعد دهانه راست روده است.
وسیله مورد استفاده برای انجام پروکتوسکپی یک لوله توخالی به نام پروکتوسکپ است. چراغ و عدسی داخل وسیله مزبور به دکتر امکان بررسی داخل راست روده را می‌دهد.
این اقدام سیگموئیدوسکپی ریجید نیز نامیده می‌شود. پروکتوسکپی متفاوت از سیگموئیدوسکپی انعطاف‌پذیر است، که نوع دیگری از اقدام مورد استفاده برای تشخیص مشکلات قسمت پایینی کولون محسوب می‌شود.
پروکتوسکپی چرا انجام می‌شود؟
شخص ممکن است بر اثر موارد زیر تحت پروکتوسکپی قرار گیرد:
• تشخیص بیماری در رکتوم یا مقعد، شامل سرطان
• یافتن علت خونریزی از راست روده
• تشخیص هموروئید
• برداشتن نمونه بافت برای تست، موسوم به بیوپسی
• یافتن و برداشتن پولیپ‌ها و دیگر توده‌های غیر نرمال
• پایش سرطان رکتال پس از جراحی یا درمان‌های دیگر
چگونگی آماده شدن برای پروکتوسکپی
دستکم یک هفته پیش از اقدام شخص باید پزشک را در مورد هر دارویی که مصرف می‌کند، شامل تمام موارد زیر، مطلع کند:
• داروهای نسخه‌ای
• داروهای غیر نسخه‌ای
• مکمل‌های گیاهی و ویتامین
شخص ممکن است نیاز داشته باشد تا چند روز پیش از تست مصرف بخشی از این داروها یا تمامی آنها را متوقف کند، به ویژه اگر داروهایی را مصرف می‌کند که رقیق کننده خون هستند. شخص باید به دستورات پزشک خود عمل کند.
تخلیه و تمیز کردن راست روده پیش از انجام تست می‌تواند دسترسی به ناحیه را برای بررسی توسط پزشک آسان‌تر کند.
اگر پزشک از شخص بخواهد که روده خود را پاکسازی کند به وی یک داروی تنقیه یا ملین داده خواهد شد تا یک روز پیش از اقدام استفاده کند. ماده تنقیه از یک محلول آب-نمک برای تخلیه و پاکسازی محتویات راست روده استفاده می‌کند. دستورات مربوط به نحوه استعمال از سوی پزشک صادر می‌شود.
در طول پروکتوسکپی چه اتفاقی رخ می‌دهد
پروکتوسکپی را می‌توان در بیمارستان یا در کلینیک‌های بیماران سرپایی انجام داد. نیازی به بیهوشی نیست مگر اینکه شخص برای آرامش بیشتر متقاضی انجام آن باشد.
شخص برای انجام اقدام مورد بحث در حالت خمیده بودن زانوها به پهلو دراز می‌کشد.
نخست، پزشک انگشت محصور در دستکش خود را وارد راست روده شخص می‌کند. این کار معاینه انگشتی نامیده می‌شود و برای این صورت می‌گیرد که مشخص گردد که آیا انسداد یا ناحیه ناسور شده‌ای وجود دارد.
سپس پزشک پروکتوسکپ را وارد سوراخ مقعد شخص می‌کند. برای کمک به مشاهده ناحیه هوا به داخل کولون دمیده می‌شود.
پزشک ممکن است یک نمونه بافت را در طول اقدام خارج کند. این اقدام بیوپسی نام دارد. بیوپسی با استفاده از یک ابزار بسیار کوچک که از طریق پروکتوسکپ وارد راست روده می‌شود صورت می‌گیرد.
شخص ممکن است در طول تست تا حدودی دچار حالت اشباع شدگی و کرامپ در کنار احساس نیاز به تخلیه روده گردد. اما پروکتوسکپی نباید دردناک باشد.
کل تست در حدود 10 دقیقه زمان نیاز دارد. پس از آن پزشک پروکتوسکپ را خارج می‌کند. شخص می‌تواند پس از انجام پروکتوسکپی راهی خانه شود.
ریسک‌های پروکتوسکپی کدامند؟
ریسک‌های معدودی در مورد پروکتوسکپی مطرحند. شخص ممکن است در طول چند روز پس از پروکتوسکپی دچار مختصری خونریزی شود.
دیگر ریسک‌ها و انواع کمتر شایع آنها عبارتند از:
• عفونت
• درد شکم
• پارگی رکتوم (این مورد نادر است)
ریکاوری در پروکتوسکپی
شخص ممکن است پس از اقدام به پروکتوسکپی دچار مقداری ناراحتی در ناحیه راست روده و مقعد شود. همچنین ممکن است مختصری خونریزی از رکتوم بروز کند یا در طول چند روز پس از عمل مزبور در مدفوع شخص مختصری خون مشاهده گردد. این مورد نرمال است به ویژه اگر در مورد شخص بیوپسی انجام شده باشد.
شخص می‌تواند پس از انجام پروکتوسکپی فعالیت‌های معمولی خود را از سر بگیرد و غذاهای معمول خود را بخورد.
در طول ریکاوری در صورت بروز علایم زیر شخص باید با پزشک خود تماس بگیرد:
• تب 38 درجه سانتی‌گراد (100.4 درجه فارنهایت) یا بالاتر
• وجود مقادیر زیاد خون در مدفوع
• در صورتی که خونریزی پس از گذشت چند روز از پروکتوسکپی کماکان ادامه داشته باشد
• درد شدید شکم
• ورم شکم و سفتی آن
نتایج پروکتوسکپی به چه معنی هستند
شخص می‌تواند نتایج پروکتوسکپی را فوری دریافت کند. دکتر انجام دهنده تست می‌تواند شخص را از یافته‌های تست باخبر سازد.
اگر بیوپسی انجام شده باشد نمونه بافت برای تست به آزمایشگاه ارسال می‌شود. گرفتن نتایج ممکن است به چند روز تا چند هفته زمان نیاز داشته باشد. پزشک ممکن است برای بحث در مورد نتایج بیوپسی به صورت تلفنی یا حضوری با شخص صحبت کند.
بر مبنای یافته‌های تست شخص ممکن است به تست‌ها یا درمان‌های دیگری نیاز پیدا کند.
چه چیز در پروکتوسکپی متفاوت از سیگموئیدوسکپی انعطاف‌پذیر است
سیگموئیدوسکپی انعطاف‌پذیر تست دیگری است که برای تشخیص بیماری کولون و رکتوم، شامل سرطان کولورکتال به کار می‌رود. سیگموئیدسکپ لوله نازک و منعطفی است که یک دوربین ویدیویی به انتهای آن متصل است.
تفات اصلی بین دو تست مزبور طول وسیله مورد استفاده برای انجام تست‌ها است.
• طول پروکتوسکپ در حدود 25.4 سانتی‌متر (10 اینچ) است، بنابراین فقط دسترسی به قسمت انتهای روده بزرگ را میسر می‌کند.
• طول اسکپ مورد استفاده در سیگموئیدوسکپی انعطاف‌پذیر در حدود 68.6 سانتی‌متر (27 اینچ) است، بنابراین امکان مشاهده ناحیه بزرگ‌تری از روده بزرگ را ایجاد می‌کند.
تفاوت پروکتوسکپی با کولونوسکپی در چیست؟
کولونوسکپی نیز تست دیگری است که پزشکان برای مشاهده داخل رکتوم و کولون مورد استفاده قرار می‌دهند. کولونوسکپی را می‌توان برای غربالگری سرطان کولون و تشخیص علت مشکلاتی مثل خونریزی رکتال یا درد شکم به کار برد.
کولونوسکپی با استفاده از یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکپ انجام می‌شود. کولونوسکپ درازترین لوله در میان انواع مورد بحث است و قابلیت دسترسی به کل طول روده بزرگ را دارد.
طول زیاد این ابزار به پزشکان امکان تشخیص مشکلات کل روده بزرگ را می‌دهد تا اینکه مثل پروکتوسکپی برای فقط رکتوم یا مقعد مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه
پروکتوسکپی ممکن است راهی ناخوشایند اما گاه ضروری برای تشخیص مشکلات موجود در قسمت پایینی روده بزرگ و مقعد باشد. اگر پزشک شما این اقدام را توصیه کرده باشد در مورد فواید و ریسک‌های آن در مقایسه با دیگر اسکپ‌ها مثل کولونوسکپی و سیگموئیدوسکپی انعطاف‌پذیر با وی مشورت کنید.
انجام این تست در صورت نیاز به آن اهمیت دارد. تشخیص زودهنگام برخی اختلالات می‌تواند به درمان سریع‌تر و بازده بهتر منجر شود، و انجام این تست با چند دقیقه ناراحتی ناشی از آن ارزش انجامش را دارد./
پروکتوسکپی و تشخیص مشکلات مقعد و راست روده
دکتر سورب ستهی، استفانی واتسون
ترجمه محمدقاسم رافعی
Source:
Healthline
What Is a Proctoscopy Procedure?
Medically reviewed by Saurabh Sethi, M.D., MPH —
Written by Stephanie Watson —
Updated on September 15, 2018
