در این مقاله:
• علل مدفوع شل و ول گهگاهی
• علل مدفوع شل و ول مزمن
• مداوای خانگی برای مدفوع شل و ول
• خلاصه
مدفوع شل و ول مدفوعی به شکلی غیر نرمال آبکی است که ممکن است بر اثر طیفی از علل متفاوت ایجاد شود. این وضعیت بسیار شایع است و معمولاً با هیچ خطر شدیدی برای سلامت همراه نیست.
مدفوع شل و ول غالباً پس از خوردن غذا ایجاد می‌شود اما ممکن است در دیگر مقاطع روز نیز اتفاق بیفتد. وقتی مدفوع شل و ول متوالیاً در چند وهله در روز بروز کند این وضعیت زیر عنوان اسهال شناخته می‌شود
به هر حال امکان بروز مدفوع شل و ول به شکل مزمن وجود دارد که این اختلالی نیازمند درمان است. در این مقاله علل بالقوه مطرح برای مدفوع شل و ول و درمان‌های مرتبط مطرح خواهند شد.
علل مدفوع شل و ول غیر مکرر
بسیاری از مردم هر از گاه دچار مدفوع شل و ول می‌شوند. این طغیان اسهال ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
1. گرایش‌های غذایی
برخی غذاها، نوشیدنی‌ها یا مکمل‌ها می‌توانند احتمال ایجاد مدفوع شل و ول یا اسهال را افزایش دهند.
گاهی از مواقع بدن ممکن است برای گوارش برخی قندها مثل الکل قندی و لاکتوز دچار مشکل باشد.
الکل‌های قندی در طیفی از میوه‌ها، سبزیجات و طعم دهنده‌های صناعی وجود دارند. روده کوچک نمی‌تواند مقادیر بالای الکل‌های قندی را به شکل مؤثر هضم کند که این می‌تواند به اسهال منجر گردد.
رژیم غذایی پرلاکتوز، قندی که در فرآورده‌های شیر وجود دارد، نیز می‌تواند باعث مدفوع شل و ول گردد. افراد دچار عدم تحمل لاکتوز ممکن است به دنبال مصرف هر فرآورده شیر به اسهال دچار شوند.
مدفوع شل و ول در عین حال ممکن است بر اثر رژیم غذایی دارای مقادیر بالای اقلام زیر ایجاد گردد:
• الکل
• غذاهای غنی و ادویه‌دار
• قهوه
• منیزیم
2. عفونت یا مسمومیت غذایی
ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها (پارازیت‌ها) می‌توانند باعث التهاب در معده و روده‌ها شوند. این می‌تواند سبب مدفوع شل و ول و اسهال در کنار علایم دیگری شامل موارد زیر گردد:
• درد معده
• استفراغ
• تهوع
علل مدفوع شل و ول مزمن
اختلالات مزمن که می‌توانند باعث اسهال شوند عبارتند از:
3. سندرم روده تحریک‌پذیر
سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یک اختلال مزمن است که به سیستم گوارش آسیب می‌زند. اسهال و مدفوع شل و ول علایم شایع IBS هستند. علایم دیگر شامل موارد زیر است:
• درد شکم
• نفخ شکم
• یبوست
• گاز (هوا)
• سوءهاضمه
4. کولیت اولسراتیو
کولیت اولسراتیو یک بیماری مزمن است که باعث ایجاد التهاب در کولون و راست روده می‌شود. افراد دچار کولیت اولسراتیو اغلب دچار مدفوع شل و ول و اسهال می‌شوند. دیگر علایم کولیت اولسراتیو شامل موارد زیرند:
• درد شکم
• دفع مکرر مدفوع
• خستگی مفرط
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• اولسر دهان
• درد مفصل
• تحریک پوستی
• تحریک چشمی
5. بیماری کرون
بیماری کرون اختلالی طولانی مدت است که در آن جدار سیستم گوارش ملتهب می‌شود. بیماری کرون می‌تواند باعث ایجاد اسهال و مدفوع شل و ول گردد. دیگر علایم این بیماری عبارتند از:
• درد شکم
• خون در مدفوع
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• خستگی مفرط
6. بیماری سلیاک
بیماری سلیاک اختلال شایعی است که در آن مصرف گلوتن باعث التهاب روده کوچک می‌شود. افراد مصرف کننده گلوتن ممکن است دچار مدفوع شل و ول و اسهال شوند. علایم دیگر شامل موارد زیر است:
• درد شکم
• نفخ شکم
• گاز
• یبوست
• سوءهاضمه
• تحریک پوستی
• خستگی مفرط
• کاهش وزن
7. سوءجذب اسید صفرا
چند اختلال در کبد و کیسه صفرا می‌توانند عملکرد صفرا را با اختلال مواجه کرده مانع از تجزیه کامل چربی‌ها در روده شوند. برای مثال، این اتفاق ممکن است در مردم دچار سنگ کیسه صفرا یا سیروز کبد رخ دهد. سوءجذب اسید صفرا می‌تواند باعث ایجاد اسهال و مدفوع شل و ول گردد.
8. تیروئید پُرکار (هیپرتیروئیدیسم)
پرکاری تیروئید زمانی مطرح است که غده تیروئید مقادیر بیش از حد هورمون تولید می‌کند، که باعث ایجاد اختلال در عملکرد نرمال این غده می‌شود. این وضعیت می‌تواند مدفوع شل و ول یا اسهال ایجاد کند. دیگر علایم عبارتند از:
• ناپایداری خلق
• ضعف تنظیمات خواب
• ورم اطراف گردن
• بی‌نظمی دمای بدن
• تحریک‌پذیری
• کاهش وزن
• لرزش
9. پانکراتیت مزمن
پانکراتیت مزمن اختلالی است که در آن لوزالمعده دچار التهاب می‌شود. پانکراتیت مزمن می‌تواند باعث اختلال در تجزیه کامل چربی‌ها، نشاسته‌ها و پروتئین‌ها شود. این وضعیت ممکن است به مدفوع شل و ول یا اسهال منجر گردد. علایم دیگر پانکراتیت مزمن عبارتند از:
• درد شکم
• تهوع
• استفراغ
10. فیبروز کیستیک
فیبروز کیستیک یک اختلال دراز مدت است که در آن مخاط در ریه‌ها و سیستم گوارش انباشته می‌شود. این وضعیت می‌تواند در گوارش اختلال ایجاد کند و سبب بروز مدفوع شل و ول یا اسهال شود. علایم دیگر شامل موارد زیرند:
• عفونت‌های برگشت کننده قفسه سینه
• تنگی نفس
• مشکلات وزن‌گیری
• سرفه مزمن
11. سندرم دامپینگ (تخلیه گاستریک سریع)
سندرم دامپینگ نوعی بیماری است که در آن غذا به سرعت بیش از حد از معده خارج می‌شود. سندرم دامپینگ اغلب پس از جراحی کاهش وزن رخ می‌دهد. این بیماری می‌تواند مدفوع شل و ول و اسهال ایجاد کند. علایم دیگر شامل موارد زیرند:
• درد شکم
• تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• ضربان غیر نرمال قلب
مداوای خانگی برای مدفوع شل و ول
موارد نامکرر مدفوع شل و ول عموماً نیاز به درمان ندارد. به هر حال موارد متعدد مدفوع شل و ول می‌تواند باعث دهیدراسیون و سوءتغذیه شود. برخی مداواهای خانگی شامل موارد زیر می‌توانند در این مورد مفید باشند:
• تغییرات غذایی برای اجتناب از غذاهای محرک بروز مدفوع شل و ول
• مصرف غذاهای دارای فیبر زیاد
• مصرف داروهای ضد اسهال مثل ایمودیوم
• سیراب نگه داشتن بدن
• مصرف پروبیوتیک‌ها.
به کمک این مداواهای خانگی، اسهال ناشی از روندهای غذایی، عفونت‌ها یا مسمومیت غذایی باید در طول چند روز به حالت نرمال برگردد.
مدفوع شل و ول یا اسهالی که در طول یک هفته بهبود نیابد نیاز به مراقبت آنی پزشکی دارد. این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از اختلال پزشکی جدی‌تری باشد و ممکن است در صورت عدم درمان تشدید شود.
برخی اختلالات ممکن است با داروهای تجویزی یا آنتی‌بیوتیک‌ها درمان شوند اما بیماری‌های جدی‌تری مثل پانکراتیت نیاز به درمان بیمارستانی دارند. در برخی موارد هیچ علاجی برای اختلال زمینه‌ای وجود ندارد اما علایم بیماری را می‌توان مدیریت کرد.
این اختلالات بیماری کرون، فیبروز کیستیک، بیماری سلیاک و سندرم روده تحریک‌پذیر را شامل می‌شوند. علایم را اغلب می‌توان با استفاده از ترکیب دارو و سبک زندگی مدیریت کرد.
خلاصه
در بیشتر موارد اسهال اغلب در طول چند روز بدون درمان یا به کمک برخی مداواهای خانگی برطرف می‌شود.
این موضوع مهم است که بین مدفوع شل و ول که به شکل غیر مکرر بروز می‌کنند و آنهایی که حالت مزمن دارند تمایز قائل شویم. دچار شدن به مواردی از مدفوع شل و ول که بیش از یک هفته ادامه می‌یابند می‌تواند نشانه‌ای از اختلال زمینه‌ای جدی‌تری باشد که نیاز به توجه پزشکی فوری دارد./
مدفوع شل و ول یا اسهالی چه علتی دارد؟
دکتر سورب ستهی، آرون کندولا
ترجمه محمدقاسم رافعی
Source:
Medical News Today
What are the causes of loose stools?
Medically reviewed by Saurabh Sethi, M.D., MPH —
Written by Aaron Kandola
On November 9, 2018
نظرات (0)