خواب / اختلالات خواب / بیماری بی‌خوابی

اگرچه کابوس‌ها و خوف‌های شبانه هر دو باعث از خواب پریدن توأم با ترس می‎شوند، این دو یکسان نیستند.

کابوس در بزرگسالان اغلب موارد پدیده‎ای خود به خودی است. اما در عین حال امکان بروز آنها بر اثر طیفی از عوامل و اختلالات زیربنایی مختلف وجود دارد. برخی از مردم بر اثر خوردن یک میان وعده غذایی در اوقات دیروقت شب دچار کابوس می‎شوند، چرا که این وعده غذایی دیرهنگام میزان متابولیسم را افزایش داده و به مغز پیام می‎دهد که زمان بیشتری فعال باقی بماند. برخی از داروها نیز عامل تقویت کننده بروز تعدد موارد کابوس شناخته می‌شوند. داروهای دارای تأثیر بر مواد شیمیایی مغز مثل داروهای ضد افسردگی و داروهای مخدر اغلب با بروز کابوس مرتبطند. داروهای غیر روان‌پزشکی شامل برخی داروهای فشار خون نیز می‎توانند باعث ایجاد کابوس در بزرگسالان شوند.

شناسایی خواب لحظه‌ای ممکن است دشوار باشد زیرا این احتمال هست که فرد در آستانه بسته شدن پلک چشم‎ها از این نوع خواب خارج گردد.

مایکرواسلیپ یا خواب لحظه‎ای به دوره‎هایی از خواب اشاره دارد که از چند تا چندین ثانیه ادامه پیدا می‎کنند. مردم دچار این وضعیت ممکن است بدون آنکه متوجه به خواب رفتن خود شوند از آن بیدار گردند. برخی از مردم ممکن است در گیر و دار انجام یک کار مهم دچار خواب لحظه‌ای شوند. خواب لحظه‌ای در هر زمان و مکانی، مثل محیط کار، مدرسه، یا در هنگام تماشای تلویزیون ممکن است اتفاق بیفتد. دوره‌های خواب لحظه‌ای در عین حال ممکن است در هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلات بروز کنند، که این موضوع خواب لحظه‎ای را به وضعیتی خطرناک تبدیل می‌کند.

مردم در صورتی که به صورت گهگاهی با ولع رسیدن به هوا از خواب بیدار شوند، فاقد دیگر علایم باشند، و به سرعت دوباره به خواب روند، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند

اگرچه بیدار شدن از خواب به حالت خفقان و ولع رسیدن به هوا ناشایع نیست، در هر حال این می‎تواند موقعیتی بسیار ترسناک باشد. برخی علل در این مورد، مثل آبریزش پشت بینی، به آسانی درمان می‎شوند. علل دیگر نیاز به مراقبت پزشکی و برنامۀ درمانی درازمدت دارند. مردم در صورتی که به صورت گهگاهی با ولع رسیدن به هوا از خواب بیدار شوند، فاقد دیگر علایم باشند، و به سرعت دوباره به خواب روند، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. به هر حال اگر کسی این علایم را اغلب تجربه می‎کند، یا اگر علایمی دیگری نیز در او وجود دارد، باید به پزشک مراجعه کند. اگر فردی دچار درد قفسه سینه نیز باشد یا نتواند نفس بگیرد، وی باید به فوریت تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد.

برخی داروهای کمک به خواب، وقتی برای تخفیف اینسومنیا مصرف می‌شوند می‎توانند باعث تشدید مشکلات مربوط به خواب شوند

بسیاری از مردم برای رسیدن به استراحتی که بسیار به آن نیاز دارند قرص‌های خواب‎آور مصرف می‌کنند. قرص‌های خواب‎آور ممکن است سداتیو (آرام‌بخش) یا هیپنوتیک (محرک خواب) باشند، و به اشکال مختلفی در دسترسند. مردم می‌توانند اشکال طبیعی، نسخه‌ای یا غیر نسخه‌ای این دارو‌ها را تهیه کنند. ریسک‎های مصرف قرص‌های خواب‎آور گاهی از اوقات بر منافع ناشی از مصرف آنها چربش دارد، و پزشکان به این گرایش دارند که این داروها را صرفاً برای مردم دچار اختلالات شدید خواب تجویز کنند.

خوف خواب (بختک) مبتلابه حدود 40 درصد کودکان و درصد کمتری از بزرگسالان است.

خوف خواب (بختک) مبتلابه حدود 40 درصد کودکان و درصد کمتری از بزرگسالان است. دوره‎ای از جیغ کشیدن، ترس شدید و افتادن یا زمین خوردن در هنگام خواب است. خوف خواب که به نام هراس شبانه نیز شناخته می‎شود، اغلب با راه رفتن در خواب همراه است. همانند راه رفتن در خواب خوف شبانه نوعی پاراسومنیا تلقی می‎شود، واقعه‎ای که به شکل ناخواسته در خواب تجلی می‎کند. خوف خواب به طور معمول از چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه پیدا می‎کند اما دوره‎های آن ممکن است طولانی‎تر نیز باشند. به هر حال علی‎رغم ترسناک بودن، خوف‎های خواب به طور معمول علتی برای نگرانی نیستند. اغلب کودکان در سال‎های نوجوانی بر خوف خواب خود غلبه می‎کنند.

برخی از اوقات مشخص کردن علت خواب‎آلودگی در فرد کار آسانی نیست

آیا شما تقلا می‎کنید تا در طول ساعات کار و دیگر فعالیت‎ها خود را بیدار نگه دارید و علتش را هم نمی‎دانید؟ آیا ممکن است که آپنه خواب یا دیگر اختلالات پزشکی مقصر اصلی این وضعیت باشند؟ برخی از اوقات مشخص کردن علت خواب‎آلودگی در فرد کار آسانی نیست. عدم وجود خواب کافی – گاهی از اوقات به صورت انتخابی - شایع‎ترین علت خواب‌آلودگی بیش از حد است. کار در طول شب و خوابیدن در روز دیگر علت مطرح در این مورد است. دیگر علل شامل مصرف دارو، الکل، سیگار، فقدان فعالیت جسمانی، چاقی، و استفاده از برخی داروها است. اما خواب‌آلودگی، وقتی شما نیاز دارید یا می‎خواهید که بیدار باشید، ممکن است بر اثر وجود نوعی اختلال زیربنایی ایجاد شده باشد.