• جنیفر بِری، دکتر کارن جیل
• ترجمه هستی فراستفر
ادنوئیدهای کودک ممکن است در برخی مواقع دچار التهاب شده و هر از گاه عفونی شود. اگر بزرگ شدن ادنوئیدها سبب بروز مشکلات خواب یا تنفس گردد آنگاه این امکان وجود دارد که پزشک برداشتن ادنوئید را توصیه کند.
[مطالب این مقاله:]
• ادنوئید [آدنوئید]
• علایم
• دلایل برداشتن ادنوئیدها
• در طول برداشتن ادنوئید چه اتفاقی رخ میدهد؟
• خطرات و پیامدها
• ریکاوری
• دورنما
ادنوئیدها چیستند؟
ادنوئیدها غددی هستند که در قسمت بالای گلو، پشت بینی و سقف دهان، قرار دارند. آنها بخشی از سیستم ایمنی بدن محسوب میشوند.
ادنوئیدها اجرام وارد شده به بینی را پیش از آنکه موجب بروز بیماری شوند به دام میاندازند. به هر حال، این غدهها ممکن است در هنگام مقابله با باکتریها یا ویروسها متورم شوند.
وقتی چنین اتفاقی رخ دهد، ادنوئیدها ممکن است بزرگ شوند و در روند تنفس و خواب اختلال ایجاد کنند. آنها در این وضعیت در عین حال احتمال دارد که زخم ایجاد کرده یا دردناک شوند.
بزرگ شدن ادامهدار ادنوئیدها می‌تواند در عین حال باعث انسداد لوله استاش شود، که گوشها را به بینی متصل و مایعات را از گوش میانی تخلیه میکند. این انسداد سبب تجمع مایع در گوش می‌شود که می‌تواند به عفونت مکرر گوش و کاهش موقتی قوه شنوایی منجر گردد.
اگر بزرگ شدن ادنوئیدها سبب ایجاد علایم شود، دکتر در ابتدا خواهد کوشید تا مشکل را با استفاده از دارو یا درمانهای دیگر برطرف کند. در صورت تداوم علایم آنگاه این احتمال مطرح است که پزشک برداشتن ادنوئیدها را از طریق عمل جراحی توصیه کند. این عمل جراحی زیر عنوان ادنوئیدتکتومی شناخته می‌شود.
ادنوئیدها گرایشی به ظاهر شدن در بزرگترین اندازه خود در طول دوران کودکی نشان میدهند، و سپس با افزایش سن شروع به کوچک شدن میکنند. در مورد اغلب مردم ادنوئیدها وقتی آنان به سنین نوجوانی میرسند بسیار کوچک شده یا به طور کامل ناپدید میگردند. در نتیجه، عمل برداشتن ادنوئید کاری است که غالباً در دوران کودکی فرد انجام می‌شود.
به هر جهت در مورد افراد بزرگسال نیز هر از گاه نیاز به برداشتن ادنوئیدها مطرح است و این در صورتی است که احتمال بروز سرطان یا یک تومور روی ادنوئیدها مطرح باشد.
علایم بزرگ شدن ادنوئیدها
در اغلب موارد بزرگ شدن ادنوئیدها کودکان را درگیر میکند. نوزادان و کودکان خردسال نمیتوانند درد خود را تشریح کنند یا دیگر علایمی را که در پیوند با بزرگ شدن ادنوئیدها به آنها دچار شدهاند توضیح دهند. برخی نشانه‌ها که میتوان در مورد نوزادان و کودکان خردسال به آنها دقیق شد عبارتند از:
• تنفس مکرر از راه دهان و عدم استفاده از بینی برای تنفس
• گرفتگی بینی یا آبریزش آن بدون آنکه بیماری در کار باشد
• خشکی دهان و ترک لبها
• تنفس پر سر و صدا
• صدایی که از بینی به گوش میرسد
• عفونت مکرر یا مداوم گوش
• خر و پف
• ضعف کیفیت خواب یا بروز وقفههای تنفسی در طول خواب
این نشانه‌ها همیشه به این معنی نیست که ادنوئیدهای بچه دچار تورم شده است اما آنها برای تعیین علت بروز وضعیت در کودک اهمیت دارند.
دلایل برداشتن ادنوئیدها
پزشک پیش از توصیه به برداشتن ادنوئید شرح حال پزشکی کودک را مورد بررسی قرار میدهد. این اقدام در صورت مطرح بودن یک مورد یا بیشتر از مشکلات زیر مفید خواهد بود:
• خر و پف یا آپنه خواب به علت بزرگ شدن ادنوئیدها
• عفونت برگشت کننده گوش که به آنتی‌بیوتیک پاسخ نمیدهد
• تجمع مایع در گوش و درد گوش ناشی از ورم ادنوئید
• عفونت مکرر ادنوئیدها که با استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک درمان نمیشود
• خوابآلودگی بیش از حد در طول روز به علت ایجاد اختلال توسط ادنوئیدها در طول خواب شبانه
• مشکلات رفتاری یا یادگیری در نتیجه فقر کیفی خواب
در طول برداشتن ادنوئید چه اتفاقی رخ میدهد؟
پزشکان در اغلب موارد برای عمل برداشتن ادنوئید در کودکان از بیهوشی عمومی استفاده میکنند، که بدان معنی است که کودک در طول عمل در خواب بوده و هیچ گونه دردی احساس نمیکند. این موضوع ضرورت دارد که برای پیشگیری از تهوع و استفراغ در طول اقدامات پزشکی از ساعاتی پیش از انجام عمل جراحی از هر گونه خوردن غذا و نوشیدن مایعات خودداری شود.
در مورد عمل ادنوئیدکتومی جراحان از یک ابزار خاص برای مشاهده داخل گلو و حفره بینی استفاده میکنند. آنان قادرند تا از طریق پشت گلو به ادنوئیدها دسترسی یابند، بنابراین در این عمل نیازی به ایجاد برشهای جراحی از طریق شکافتن پوست نیست.
جراح در طول عمل بافت ادنوئید را برش داده یا قطع میکند. در اغلب موارد این عمل جراحی به کمتر از یک ساعت زمان نیاز دارد و بچه در صورت عدم مواجه شدن با برخی عوارض می‌تواند در همان روز انجام عمل جراحی به خانه برگردد. کودکان بسیار خردسال، کودکان دچار اختلالات با ریسک بالا، یا کودکان دچار مشکل تنفسی نیاز است تا شب بعد از عمل را برای بررسیهای مورد نیاز در محیط بیمارستان سپری کنند.
برداشتن همزمان ادنوئیدها و لوزهها
در بسیاری موارد پزشک ممکن است همزمان به برداشتن لوزهها و ادنوئیدها اقدام کند. لوزهها نیز غدههایی هستند که به محافظت از بدن در برابر اجرام بیماریزا کمک میکنند. در هر حال، آنها بیش از آنکه در قسمت پشت بینی قرار داشته باشند در بخش عقب گلو جایگیر شدهاند.
در برخی مواقع لوزهها در کنار ادنوئیدها متورم و عفونی میشوند. عمل برداشتن هر دوی این غدهها به صورت همزمان زیر عنوان تونسیلوادنوئیدکتومی شناخته می‌شود.
تمامی کسانی که به عمل ادنوئیدکتومی نیاز دارند نیازمند برداشتن لوزه نیستند و برعکس. دکترها اقدام به عمل مزبور را بر پایۀ علایم خاص موجود در کودک و تاریخچۀ پزشکی وی استوار میکنند. کودکانی که در آنها گرایش به تورم همزمان لوزهها و ادنوئیدها دیده می‌شود ممکن است کاندیدای انجام عمل تونسیلوادنوئیدکتومی باشند.
خطرات و عوارض برداشتن ادنوئیدها
در سطح ایالات متحد آمریکا سالانه 130.000 مورد عمل جراحی برداشتن ادنوئید انجام می‌شود. عمل جراحی ادنوئید به طور معمول عملی ایمن است و در مورد آن کودکان سالم با ریسک پایینی برای ابتلاء به عوارض مواجه هستند. در هر حال، عوارض جانبی و خطرات عمل ادنوئیدکتومی شامل موارد زیر است:
• مشکلات بلع
• تب
• تهوع و استفراغ
• گلودرد
• درد گوش
• بوی بد تنفس
در صورتی که پس از عمل برداشتن ادنوئید بچه دچار خونریزی از بینی یا دهان شود باید فوری تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد.
ریکاوری از عمل برداشتن ادنوئید
فقدان وجود برش جراحی در طول عمل به این معنی است که نیازی به استفاده از بخیه نیست. بچه ممکن است تا چند روز پس از عمل در ناحیه گلو، بینی، و گوشها دچار ناراحتی یا درد باشد.
پزشک ممکن است برای کمک به مهار درد مصرف داروهای غیر نسخهای یا نسخهای ضد درد را تجویز کند. این داروها هرگز نباید شامل آسپیرین باشند، زیرا که این دارو خطر ایجاد سندرم ری را درکودک افزایش میدهد.
به طور کلی اغلب کودکان در طول یک تا دو هفته دوره ریکاوری عمل مزبور را پشت سر میگذارند. انجام موارد زیر می‌تواند برای ریکاوری بهتر بچه مفید باشد:
• دادن مایعات زیاد به بچه برای پیشگیری از دهیدراسیون. آبنبـــاتها در صورتی که بچه به قدر کافی مایعات نمینوشد یا دچار حالت ناخوشی باشد مفید خواهند بود. در صورت بروز علایم و نشانه‌های کمآبی بدن باید بچه را بدون دفع وقت به پزشک رسانید.
• خوردن غذاهای نرم می‌تواند به ترمیم زخم گلو کمک کند اما نوشیدن مایعات مهم‌تر از خوردن غذا است. بچه ممکن است چند هفته پس از عمل خوردن به روال معمول را از سر بگیرد.
• به طور معمول بازداشتن بچه از رفتن به مدرسه تا زمان نرمال شدن روند خوردن و نوشیدن در وی، عدم نیاز به مصرف داروی ضد درد و بهبود کیفیت خواب وی نرمال است.
• مردم باید تا دو هفته پس از عمل جراحی از سفر هوایی کودک اجتناب کنند.
بچه در روز انجام عمل دچار تب خفیفی می‌شود، اما در صورتی که تب بالای 38.2 درجه سلسیوس باشد یا کودک بسیار ناخوش به نظر برسد مراجعه به پزشک الزامی است. وجود تنفس پر سر و صدا و خر و پف تا دو هفته پس از عمل نامعمول نیست اما این پیامدها معمولاً پس از فروکش ورم از بین میروند.
دورنما
در هر حال مواردی هست که مردم باید پیش از تصمیمگیری در مورد برداشتن ادنوئید در مد نظر قرار دهند. تحقیقات اخیر عنوانگر این موضوع هستند که برداشتن ادنوئیدها یا لوزههای کودکان می‌تواند خطر بروز اختلالات تنفسی، انواع عفونت و واکنش‌های آلرژیک را در دورههای بعدی زندگی افزایش دهد.
برداشتن ادنوئید همانند تمامی جراحیهای دیگر در بردارنده ریسک کوچکی برای بروز عفونت و دیگر عوارض است. ادنوئیدها گاهی از اوقات پس از عمل جراحی برگشته و بزرگ میشوند اگرچه این موردی نادر محسوب می‌شود.
بیشتر کودکانی که تحت عمل جراحی برداشتن ادنوئید قرار میگیرند بدون مواجهه با مشکلات جدی سلامت بهبود مییابند. در هر حال، والدین و مراقبان کودک باید پیش از اقدام به عمل جراحی برداشتن ادنوئید در کودک در مورد فواید و خطرات این عمل با پزشک مشورت کنند./
Source:
Risks and effects of adenoid removal
Last reviewed Fri 7 September 2018
By Jennifer Berry
Reviewed by Karen Gill, MD
نظرات (0)