بیماری سیور یا آسیب پاشنه پا: علایم، ریسک فاکتورها، و درمان

بیماری سیور، آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، آپوپتوزیز کالکانیال، پاشنه پا، کودکان، کف پای صاف، ورزش کودکان

• جین لئونارد، دکتر کارن ریچاردسون گیل
• ترجمه هامیک رادیان

بیماری سیور نوعی صدمه به پاشنۀ پا است که در کودکان دارای فعالیت جسمانی و ورزشی بروز می‎کند. بیماری سیور شکوه‎ای رایج در کودکان است که سبب بروز درد موقت می‌شود، و نه آسیب‎های درازمدت.
این بیماری نام خود را از آنجا گرفت که جیمز وارن سیور / James Warren Sever، پزشک آمریکایی اولین کسی بود که این بیماری را در سال 1912 توصیف کرد. بیماری سیور همچنین زیر عنوان آپوپتوزیز کالکانیال نیز شناخته می‎شود.
بر مبنای اعلام "آکادمی پزشکان خانواده آمریکا"، بیماری سیور شایع‎ترین علت درد پاشنۀ پا در کودکان 5 تا 11 ساله است.

مطالب این مقاله:
• بیماری سیور چیست؟
• علل
• علایم
• تشخیص
• درمان
• بهبود و امکان بازگشت بیماری

بیماری سیور چیست؟
بیماری سیور به علت التهاب ناشی از کاربرد بیش از حد یا فشار اضافی بر صفحه یا کفۀ رشد پاشنۀ پا بروز می‎کند.
صفحۀ رشد که در عین حال فیزیس یا صفحۀ اپی‎فیزیال نیز نامیده می‌شود، ناحیه‌ای است که در انتهای استخوان‎های کودکان و نوجوانان قرار دارد. صفحۀ رشد برای رشد و شکل‎گیری استخوان بافت‎های جدید تولید می‎کند.
بیماری سیور در طول دورۀ افزایش رشد در کودکان بروز می‎کند، که معمولاً در دختران در سنین 8 تا 10 سالگی و در پسران در سنین 10 تا 12 سالگی آغاز می‎شود. این بیماری اغلب اوقات در آغاز فصل فراغت و ورزش دیده می‎شود زیرا در طول چنین اوقاتی کودکان فشاری اضافی بر پاشنۀ پای خود وارد می‎کنند.
وقتی کودکان به سن 15 سالگی برسند احتمال ابتلا به بیماری سیور بسیار اندک است. دلیلش این است که در این سن رشد استخوان معمولاً کامل می‎شود و صفحۀ رشد پاشنۀ پا صلب و سخت می‌گردد.

علل
بیماری سیور به علت کاربرد بیش از حد صفحۀ رشد پاشنۀ پا ایجاد می‌شود.
در افزایش رشد دورۀ نوجوانی استخوان پاشنۀ پا ممکن است با سرعتی بیشتر از عضلات و تاندون‎های ساق پا رشد کند، که این سبب کشیدگی بیش از حد این بافت‎های نرم می‎شود. در نتیجه، پاشنۀ پا بخشی از انعطاف‌پذیری خود را از دست می‎دهد و فشار اضافی را به صفحۀ رشد منتقل می‎کند.
وقتی عضلات سخت و تاندون‌ها سوژۀ استرس و کشش مرتبط با انواع ورزش و فعالیت‎های جسمانی قرار گیرند، صفحۀ رشد صدمات بیشتری را متحمل می‎شود که این وضعیت به ورم و درد منجر می‎گردد.
فعالیت‎های جسمانی که ریسک ابتلا به بیماری سیور را افزایش می‎دهند شامل موارد زیرند:
• دویدن
• پریدن
• ایستادن سر پا به مدت طولانی
بسکتبال، فوتبال، و ژیمناستیک از جمله ورزش‎هایی هستند که به توسعۀ ابتلا به این بیماری دردناک منجر می‎شوند. دوی با مانع و طناب‌بازی نیز ریسک ابتلاء به بیماری سیور را افزایش می‎دهند.
در یک مطالعۀ مربوط به صدمات کودکان در سنین 9 تا 19 سال، پی برده شد در میان آنهایی که فوتبال بازی می‎کنند، بیماری سیور مسؤول 2 درصد کل صدمات وارده به کودکان است، که در این میان کودکان زیر 11 سال بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
اگرچه پیشتر گمان بر این بود که این بیماری بیشتر در میان پسران رایج است، افزایش میزان گرایش به ورزش در دختران منجر به این شده است که شیوع بیماری سیور در هر دو جنس یکسان باشد.
دیگر عوامل مرتبط به بیماری سیور شامل موارد زیر است:
• کفش نامناسب
• فعالیت جسمانی بر روی سطوح سخت مثل آسفالت
• کشش و قوس بلند کف پا یا صاف بودن کف پا
• داشتن پاهای دارای چرخش به سمت داخل که در آن پا در هنگام راه رفتن به سمت داخل خم می‎شود
• در صورتی که یک پا کوتاه‎تر از پای دیگر باشد
• داشتن اضافه وزن یا چاق بودن

علایم
علایم تعریف شدۀ بیماری سیور درد و بروز حالت افتادگی در پاشنۀ پا است. درد معمولاً در ناحیۀ عقب پاشنه جایگیر می‎شود، اما می‎تواند به جوانب و ته پاشنه نیز سرایت کند.
درد گرایشی به تشدید در هنگام انجام فعالیت ورزشی و جسمانی از خود نشان می‎دهد. علایم بیماری با استراحت بهبود می‎یابد.
دیگر علایم این بیماری عبارتند از:
• ورم پاشنۀ پا
• ایجاد سرخی در پوست
• خشکی پا در هنگام راه رفتن
• حالت افتادگی که در صورت فشار دادن پاشنۀ پا یا پا تشدید می‎شود
• دشواری در راه رفتن
بچه‎های دچار بیماری سیور که سعی دارند تا از فشار وزن خود روی پاشنۀ پاهایشان کم کنند، ممکن است چنین به نظر برسد که موقع راه رفتن لنگ می‎زنند.

تشخیص
دکترها معمولاً بیماری سیور را بر مبنای تاریخچۀ پزشکی و علایم موجود در بچه تشخیص می‎دهد.
دکتر همچنین ممکن است پاشنۀ پا را معاینه کند و یک "تست فشار" انجام دهد. در این تست دکتر پشت پای بچه را برای بررسی صدمۀ احتمالی فشار می‎دهد.
همچنین ممکن است از بچه بخواهد که روی پنجه پاهایش بایستد تا ببیند که آیا علایم دیگری بروز می‎کند.
تست‎های تصویربرداری، شامل اشعه ایکس، معمولاً برای تشخیص بیماری سیور استفاده نمی‎شوند، چون نتایج به طور معمول نرمال به نظر می‎رسند. در هر حال ممکن است دکتر برای از تشخیص خارج کردن بیماری‎های دیگر مثل شکستگی‎ها انجام عکسبرداری اشعۀ ایکس را درخواست کند.

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
فاشیت پلانتار،
شایع‌ترین علت درد پاشنه پا

درمان
به علت محدودیت تحقیقات در دسترس امکان پذیر نیست که بتوان یک شکل درمان درد پاشنۀ پا در کودکان را در برابر اشکال دیگر درمان مورد توصیه قرار دارد. بنابراین پزشکان معمولاً از ترکیبی از درمان‌ها استفاده می‎کنند.
کاهش درد و حساسیت پا نخستین هدف درمانی در این بیماری است. کاهش ورم و فشار وارده بر صفحۀ رشد نیز یک اولویت است.
در نتیجه نخستین قدم در درمان بیماری سیور استراحت است. اجتناب از فعالیت‌های جسمانی که سبب می‎شود تا علایم فشار روی استخوان پاشنۀ پا کاهش یابد، به کاهش درد و التهاب منجر می‎شود.
وقتی بیماری بهبود پیدا می‎کند، بهترین کار این است که بچه فعالیت‎های جسمانی و ورزشی خود را به تدریج از سر گیرد تا از بازگشت بیماری پیشگیری شود.
دیگر گزینه‎های درمانی عبارتند از:
• یخ‎درمانی: در کنار استراحت دادن به پا، دکتر ممکن است استفاده از پک یخ را برای کاهش ورم پا توصیه کند. این یخ نباید به طور مستقیم روی پوست پا قرار داشته شود زیرا ممکن است باعث بروز یخ‌سوختگی شود. یخ را باید داخل پارچه یا حوله پیچید و آن را به مدت 20 دقیقه تا سه بار در روز روی پاشنۀ پا قرار داد.
• کمپرس: به پا کردن یک پوشش مخصوص کمپرس در پا می‎تواند درد و ورم را کاهش دهد.
• قرار دادن پا در ارتفاع: دراز کشیدن و بالا نگه داشتن پا می‎تواند به کاهش ورم و درد کمک کند.
• ورزش: ورزش پا و ناحیۀ ساق پا ممکن است به قدرت و کشش بیشتر عضلات و تاندون‌ها کمک کند. به هر جهت، پیش از انجام هر گونه حرکات ورزشی باید با پزشک و فیزیوتراپ مشورت کرد.
• استفاده از کفش و عضوبند حمایتی. دکترها ممکن است استفاده از کفش‎ها و پابندهای خاص را برای کاهش فشار بر پاشنۀ پا توصیه کنند. اینها مشخصاً زمانی مفیدند که اگر یک اختلال دیگر مثل قوس‌های بالا و پایین کف پا موجب تشدید بیماری می‎شوند.
• دارو. داروهای غیر نسخه‎ای می‎توانند باعث تخفیف درد و التهاب شوند. شخص می‎تواند از داروساز سؤال کند که کدام داروها برای کودک مناسبند، زیرا برخی از داروها مناسب کودکان نیستند. برای مثال استفاده از آسپیرین در کودکان با بروز سندرم رایی مرتبط شده، که یک بیماری نادر اما کشنده محسوب می‎شود.
• بی‌حرکت کردن. موارد شدید بیماری سیور نیازمند آن است که پای بچه برای بهبود به مدت حدود سه ماه درون قالب قرار گیرد.

بهبود و امکان برگشت بیماری
بهبود از بیماری سیور اغلب اوقات بدون هر گونه عوارض درازمدت صورت می‎گیرد. بچه‌ها می‎توانند پس از رفع علایم بیماری به فعالیت‌های معمول جسمانی خود ادامه دهند.
حتی با استفاده از رویکردهای درمانی محافظه‎کارانه مثل استراحت، یخ، کمپرشن، و حرکات کششی، بهبود بیماری از 2 تا 8 هفته زمان می‎برد. به هر حال مداخلۀ درمانی سریع‌تر معمولاً به معنی بهبود سریع‌تر خواهد بود.
بازگشت بیماری سیور محتمل است به ویژه اگر گام‎های لازم برای محدود کردن علت بروز بیماری برداشته نشود.

پیشگیری از برگشت بیماری سیور
پوشیدن کفش‌های با کیفیت دارای حمایت مناسب در ناحیۀ پاشنه و ترکیبات جذب شوک یک عامل مهم در پیشگیری از برگشت بیماری سیور است.
بچه‌ها نباید کفش‌های سنگین یا پاشنه بلند بپوشند. پوشیدن کفش‌های پشت باز به برخی کودکان توصیه می‎شود زیرا این کفش‌ها مانع سایش پاشنه پا می‎شوند.
دیگر موازین پیشگیرانه عبارتند از:
• حرکات کششی ماهیچۀ ساق پا، پاشنه و همسترینگ به طور منظم
• انتخاب فعالیت‎های کم‌تأثیر بر پاشنۀ پا مثل شنا یا دوچرخه‌سواری، دستکم برای برخی مواقع
• دویدن و پریدن روی سطوح مناسب، برای مثال سطح زمین چمن
• گذاشتن یخ روی پاشنۀ پا بعد از پایان فعالیت ورزشی
• داشتن استراحت مناسب و اجتناب از تمرین بیش از حد مخصوصاً اگر دردی در ناحیۀ پاشنۀ پا احساس می‎شود
• حفظ وزن در محدوده سالم و پیشگیری از اضافه وزن ضروری است
• در نظر گرفتن وضعیت‌هایی که ریسک بروز بیماری سیور را افزایش می‎دهند، مثل پای چرخیده به سمت داخل، کف پای صاف و کف پای دارای قوس بیش از حد
وقتی پا به خوبی شکل می‎گیرد، که این اتفاق در حدود سن 15 سالگی رخ می‎دهد، دیگر ریسک بازگشت بیماری سیور وجود نخواهد داشت.