کیستیک هیگروما یا هیگرومای کیستیک - آنچه دانستنش نیاز است

• دکتر کارن جیل، لِنا بارهوم
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

کیستیک هیگروماها، کیسک‎های* پر از مایعی هستند که اغلب روی سر یا گردن نوزادان ظاهر می‎شوند. این کیسک‎ها نتیجۀ بروز انسداد در سیستم لنفاوی هستند.
پزشکان برخی از اوقات کیستیک هیگروماها را با استفاده از اولتراسوند در طول دوره بارداری کشف می‎کنند. پزشک در عین حال می‎‏تواند کیستیک هیگروما را پس از تولد نوزاد تشخیص دهد. برخی کیستیک هیگروماها ممکن است تا زمانی که بچه کمی بزرگ‎تر می‎شوند ظاهر نشوند.

[مطالب این مقاله:]
• کیستیک هیگروما چیست؟
• علل
• علایم
• تشخیص
• درمان
• دورنما

کیستیک هیگروما چیست؟
بر مبنای اعلام "بنیاد پزشکی جنینی"، کیستیک هیگروما مبتلابه 1 مورد از هر 8000 مورد بارداری منجر به تولد نوزاد زنده است.
در 80 درصد موارد کیستیک هیگروما روی صورت ایجاد می‎شود که این شامل سر، گردن، دهان، گونه یا زبان نیز می‎شود.
توده‌ها در عین حال ممکن است در دیگر قسمت‎های بدن شامل زیر بغل، قفسه سینه، پاها، باسن و کشاله ران نیز ظاهر شوند. امکان ایجاد یک توده به دنبال توده قبلی وجود دارد که در عین حال ممکن است به مرور زمان رشد کند.
کیستیک هیگروما که در زمان تولد وجود دارد یا پس از تولد ظاهر می‎شود به طور معمول خوش‎خیم است، که به معنی بی‌ضرر بودن آن است. در هر حال، این توده‎ها می‌‏توانند نمای ظاهری ناخوشایندی داشته باشند، رشد کرده بسیار بزرگ شوند، و به تنفس و توانایی بلع در بچه آسیب برسانند.
برخی از اوقات کیستیک هیگرومای کشف شده در اوایل بارداری پیش از تولد برطرف می‎شود. کیستیک هیگرومای جنینی می‏تواند یک ریسک فاکتور سقط جنین ناخواسته باشد.
کیستیک هیگروما به طور معمول گریبانگیر کودکان می‎شود اما موارد نادری از بروز آن در بزرگسالان مشاهده شده است.
یک مطالعه مربوط به سال 2016 گزارشی از یک مورد ابتلاء به کیستیک هیگروما در ناحیۀ گردن یک مرد 32 ساله ارائه می‎دهد. هیگروما 8 ماه پیش از تشخیص ظاهر شده بود.
مرد مزبور دچار درد و تورم در قسمت تحتانی سمت راست ناحیۀ صورت خود بود که به گردن وی تسری پیدا می‎کرد. پزشکان یک بیوپسی انجام دادند و تأیید کردند که فرد مزبور به کیستیک هیگروما با آغاز در دورۀ بزرگسالی مبتلا است.

علل کیستیک هیگروما
هم عوامل زیست محیطی و هم عوامل ژنتیکی می‎توانند باعث تقویت تشکیل کیستیک هیگروما شوند. علل در این مورد عبارتند از:
• عفونت‎های ویروسی منتقل شده به جنین در دوره بارداری
• مصرف الکل یا مواد مخدر در طول بارداری
در بیشتر مواقع کیستیک هیگروما به علت اختلالات ژنتیکی ایجاد می‎شود. در واقع ناهنجاری‎های کروموزومی مسؤول 50 درصد موارد این بیماری به شمار می‌‏روند.
اختلالات ژنتیکی که می‎توانند سبب ایجاد کیستیک هیگروما شوند شامل موارد زیرند:
• سندرم ترنر. سندرم ترنر اختلالی است که در آن زن به طور کامل یا تا حدودی فاقد کروموزوم X است. این وضعیت می‎تواند باعث بروز تغییراتی در نمای ظاهری نوزاد و مشکلاتی در پیوند با قلب و باروری شود.
• سندرم نونان. مردم دچار سندرم نونان ممکن است دارای قیافه‎های غیر معمول، قد کوتاه، مشکلات قلبی، مشکلات خونریزی، ناهنجاری‎های اسکلتی و بسیاری علایم دیگر باشند.
• تریزومی 13، 18 یا 21. این اختلالات باعث می‎شوند تا جنین دچار چیدمان اضافی کروموزوم‎ها شود که طیفی از ناهنجاری‎های مادرزادی شامل ناتوانی‎های ذهنی ایجاد می‎کنند.
کیستیک هیگروما در عین حال ممکن است بدون علت شناخته شده بروز یابد.

در مورد کیست بیشتر بخوانیم:

کیست اپیدرموئید

علایم کیستیک هیگروما
علایم کیستیک هیگروما بسته به محل شکل‎گیری کیست‎ها بسیار متفاوت است. برخی کودکان ممکن است غیر از خود توده‎ها هیچ‎گونه علامتی را تجربه نکنند.
اگر کودکی دارای علایم باشد این علایم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• کیسک‎های پر از مایع روی زبان
• کیست‎های بزرگی که به رنگ آبی ظاهر می‎شوند
• آپنه انسدادی خواب، نوعی اختلال خواب که در آن تنفس فرد در کوران خواب قطع و وصل می‎شود
• دشواری‎های مربوط به تنفس و تغذیه
• نارسایی رشد
• ناهنجاری‎های استخوان و دندان
در موارد نادر امکان خونریزی یا عفونی شدن هیگروماها مطرح است.

تشخیص کیستیک هیگروما
پزشکان معمولاً کیستیک هیگروما را هنگامی تشخیص می‎دهند که جنین هنوز درون زهدان مادر قرار دارند و اغلب اوقات این تشخیص بر مبنای یک اولتراسوند روتین ناحیه شکم انجام می‎شود.
پزشک در عین حال ممکن است بتواند کیستیک هیگروما را بر مبنای یک آزمایش خون انجام شده در هفته 15 تا 20 بارداری تشخیص دهد. اگر نتیجۀ آزمایش خون نشان دهندۀ مقادیر زیاد آلفا - فیتوپروتئین باشد، این نتیجه می‎تواند احتمال وجود کیستیک هیگروما را مطرح کند.
تصویرهای اولتراسوند ممکن است محل شکل‎گیری و اندازۀ کیستیک هیگروما را نشان دهند اما پزشکان به اطلاعات بیشتری در این مورد نیاز دارند. پزشکان نیاز دارند تا عمق و شدت توده را بدانند و اینکه آیا انسدادی وجود دارد که این موارد شامل مشکلات تنفسی را شامل می‎شود.
پزشکان ممکن است از تست‎های دیگری شامل موارد زیر استفاده کنند:
• اولتراسوند ترانس‎واژینال. این نوع اولتراسوند می‏تواند تصاویر بهتری از کیستیک هیگروماها تهیه کند.
• MRI چرخش سریع. این نوع MRI می‎تواند تصویری روشن و با جزئیات در مورد کیستیک هیگروما به دست دهد. بدبختانه تست مزبور بسیار گران است.
• آمنیوسنتز. در طول انجام آمنیوســنتز دکتر مایع آمنیوتیک را توسط یک سوزن مخصوص جمع‎آوری می‎کند، و سپس این مایع برای شناسایی ناهنجاری‎های کروموزومی مورد بررسی قرار می‎گیرد. پزشکان از CT اسکن، اشعه X، و اولتراسوند برای تشخیص این موضوع استفاده می‎کنند که آیا بچه پس از تولد دچار کیستیک هیگروما خواهد بود یا خیر.

درمان کیستیک هیگروما
کیستیک هیگروما ممکن در صورتی که سبب بروز مشکلاتی نشود نیازی به درمان نیز نداشته باشد.
یک گزینه درمانی در این مورد اسکلروتراپی است. در طول اسکلروتراپی یک متخصص یک عامل شیمی درمانی به نام بلومایسین را به داخل توده کیستیک هیگروما تزریق می‎کند.
بلومایسین باعث انقباض و کوچک شدن توده می‎شود، اگرچه این درمان برای رسیدن به نتیجه مزبور ممکن است به چند جلسه درمانی نیاز داشته باشد. کیستیک هیگروما در عین حال ممکن است رشد معکوس داشته باشد.
پزشک ممکن است گزینه جراحی را برای خارج کردن کیستیک هیگروما در دستور کار قرار دهد اما اغلب اوقات برای انجام این کار صبر می‎کند تا بچه اندکی بزرگ‎تر شود. جراحی در این مورد می‎تواند به ایجاد جای زخم قابل توجهی منجر گردد.
عوارض محتمل عمل جراحی برای برداشتن توده‎های مورد بحث شامل آسیب دیدن عصب، شریان‎ها، عروق خونی، و ساختارهای مجاور کیستیک هیگروما است.
هم اسکلروتراپی و هم عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‎شوند، که بدین معنی است که بیمار در خواب بوده و هیچ دردی در طول عمل پزشکی احساس نمی‎کند.
در برخی موارد، نوزاد یا کودک ممکن است برای برداشتن کامل کیستیک هیگروما نیاز به انجام هر دو عمل یعنی هم جراحی و هم اسکلروتراپی داشته باشد.

دورنما
دورنمای درازمدت در مورد کیستیک هیگروما به اندازه و محدوده توده ایجاد شده بستگی دارد.
برخی موارد کیستیک هیگروماها با دیگر اختلالات ژنتیکی مرتبطند که می‎توانند بر رشد بچه تأثیر منفی داشته باشند.
احتمال برگشت کیستیک هیگروماها حتی پس از درمان یا درمان‎های چندگانه وجود دارد به ویژه هنگامی که پزشکان نتوانند تمامی بافت دچار ضایعه را بردارند./

*کیسک در فارسی به معنی کیسه کوچک است

Source:
Everything you need to know about cystic hygroma
Last reviewed Thu 5 July 2018
By Lana Barhum
Reviewed by Karen Gill, MD