تأثیر الکل بر هورمون جنسی تستوسترون

در این مقاله:
الکل چگونه بر تستوسترون تأثیر می‌گذارد؟
اثرات طولانی مدت الکل بر تستوسترون
اثرات کوتاه مدت الکل بر تستوسترون
الکل چگونه بر اسپرم تأثیر می‌گذارد؟
علایم کمبود سطح تستوسترون کدامند؟
برگشت به وضعیت نرمال پس از ترک مصرف الکل چقدر زمان نیاز دارد؟
الکل چگونه بر درمانی جایگزینی هورمون تأثیر منفی می‌گذارد؟
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
خلاصه

مصرف بیش از اندازه الکل تقریباً بر هر جنبه‌ای از سلامت تأثیراتی منفی دارد. سلامت هورمونی نیز از این قاعده استثناء محسوب نمی‌شود.
نوشیدن الکل زیاد می‌تواند باعث ایجاد تغییرات طولانی مدت و کوتاه مدت در بسیاری از هورمون‌های بدن شامل تستوسترون شود.
تستوسترون هورمون جنسی اصلی مردانه است. این هورمون به مردان ویژگی‌های عضلانی آنان را می‌دهد و نقشی حیاتی در رشد عضله و استخوان و همچنین ایجاد اسپرم ایفاء می‌کند.
وقتی سطح تستوسترون افت می‌کند این وضعیت می‌تواند به بروز مشکلات شامل موارد زیر بینجامد:
• اختلال نعوظ
• ناباروری
• از دست رفتن توده عضلانی
حتی با وجودی که این مقاله بر نقش تستوسترون در سلامت مردان متمرکز است زنان نیز مقدار کمی از این هورمون را در تخمدان‌های خود تولید می‌کنند. سطوح پایین تستوسترون در زنان می‌تواند به کاهش میل جنسی و شکنندگی استخوان منجر گردد.

الکل چگونه بر تستوسترون تأثیر می‌گذارد؟
سه غده برای تولید تستوسترون در مردان نیاز است: هیپوتالاموس، غده هیپوفیز قدامی، و بیضه‌ها.
غده هیپوتالاموس یک هورمون به نام هورمون ترشح کننده گونادوتروپین (GnRH) ترشح می‌کند، که روی غده هیپوفیز قدامی عمل می‌کند.
غده هیپوفیز قدامی در مرحله بعد هورمون لوتینزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) را ترشح می‌کند.
در پاسخ به LH و FSH، بیضه‌ها عمل سنتز تستوسترون را انجام می‌دهند.
الکل می‌تواند از طریق ایجاد اختلال در سه غده مزبور باعث مختل شدن تولید تستوسترون شود.

اثرات طولانی مدت الکل بر تستوسترون
افراد دچار پرنوشی الکل ممکن است در مقایسه با افرادی که در مصرف الکل معتدل عمل می‌کنند با ضعف عملکرد بیضه‌ای مواجه شوند.
مشروبخورهای قهار معمولاً به مردانی اطلاق می‌شود که هر هفته 15 گیلاس مشروب الکلی مصرف می‌کنند و نیز به زنانی که به میزان 8 گیلاس در هفته مشروب می‌نوشند.
مردان دچار پرنوشی الکل ممکن است با موارد زیر مواجه شوند:
- اختلال نعوظ
- افت سطح تستوسترون
- افت شهوت جنسی
گمان می‌رود که سوءمصرف الکل به شکل طولانی مدت باعث آسیب دیدن سلول‌های لیدیگ در بیضه‌ها می‌شود، که مسؤول تولید تستوسترون محسوب می‌شوند. الکل همچنین ممکن است در رهش LH، FSH و GnRH اختلال ایجاد کند.
به نظر نمی‌رسد که مصرف معتدل الکل تأثیرات طولانی مدتی بر سلامت تناسلی یا سطح تستوسترون داشته باشد.
رعایت اعتدال در مصرف الکل به معنی خودداری از نوشیدن یک گیلاس در زنان یا دو گیلاس در مردان در روز تلقی می‌شود.

اثرات کوتاه مدت الکل بر تستوسترون
اعتقاد بر آن است که مصرف حاد الکل می‌تواند اختلالات کوتاه مدتی در رهش تستوسترون از طریق اثرگذاری منفی بر هیپوتالاموس و غده هیپوفیز ایجاد کند.
تحقیق پی برده است که تستوسترون می‌تواند حدود 30 دقیقه پس از مصرف الکل در مقدار تستوسترون افت ایجاد کند.
در یک مطالعه، به مردان سالم روزانه یک پینت (437 میلی‌لیتر) ویسکی به صورت روزانه به مدت 30 روز داده شد، و سطح تستوسترون در آنان با مردان دچار الکلیسم مزمن مقایسه شد.
سطح تستوسترون مردان سالم از روز سوم شروع به افت کرد و در پایان ماه مطالعه این سطح به اندازه مردان دچار الکلیسم با کاهش مواجه شد.

الکل چگونه بر اسپرم تأثیر می‌گذارد؟
الکل عملکرد سلول‌های سرتولی را در بیضه‌ها دچار اختلال می‌کند. این سلول‌ها برای بلوغ اسپرم مورد نیازند.
توسعه اسپرم اسپرماتوژنزیس نامیده می‌شود. هم تستوسترون و هم FSH در اسپرماتوژنزیس نقش دارند.
اختلالات ایجاد شده در این هورمون‌ها می‌تواند به ارست اسپرماتوژنیک منجر گردد. ارست ایپرماتوژنیک اختلال در توسعه اسپرم است که می‌تواند به کاهش غلظت اسپرم در منی مردان منجر گردد.
مطالعات پی برده‌اند که 50 درصد افراد دچار پرنوشی الکل دچار ارست اسپرماتوژنیک بوده‌اند در حالی که این رقم در مردان غیر الکلی فقط 20 درصد است.
محققان در عین حال دریافته‌اند که افراد دچار پرنوشی الکل در مقایسه با مردان فاقد این مشکل با کاهش جزئی اما قابل ملاحظه کوچک شدن بیضه مواجه می‌شوند.
یک مطالعه متعلق به سال 2017 با بررسی 16.395 مرد سالم پی برده است که مصرف سنگین الکل ممکن است بر حجم و مورفولوژی اسپرم اثر منفی بگذارد. مصرف معتدل الکل اثر قابل ملاحظه‌ای روی هیچ یک از دو مورد مزبور نداشت.
یک مطالعه دیگر نیز با بررسی 8.344 مرد سالم اروپایی و آمریکایی پی برده است که مصرف با اعتدال الکل بر کیفیت اسپرم تأثیر منفی ندارد.
اگرچه عموماً این موضوع را می‌دانند که زنان نباید در زمان بارداری الکل بنوشند، برخی تحقیقات عنوان می‌کنند که مردان دچار پرنوشی الکل در زمان پیش از بارورسازی تخمک ممکن است فرزند آینده خود را در معرض افزایش ریسک بیماری‌های مادرزادی قرار دهند.

علایم کمبود سطح تستوسترون کدامند؟
علایم کمبود تستوسترون در مردان بزرگسال شامل موارد زیرند:
- کمبود شهوت جنسی
- لتارژِی
- افسردگی
- اختلال نعوظ
- ناباروری
- کاهش موی بدن یا صورت
- کاهش توده عضلانی
- توسعه پستان
- کاهش توده استخوانی
- گرگرفتگی
- کمبود تمرکز

برگشت به وضعیت نرمال پس از ترک مصرف الکل چقدر زمان نیاز دارد؟
ترک الکل می‌تواند باعث معکوس شدن روند برخی آسیب‌های وارد شده به مغز و بیضه‌ها شود.
به هر حال بر مبنای مقدار مصرف و طول مدت مصرف الکل، ریکاوری ممکن است به ماه‌ها یا سال‌ها زمان نیاز داشته باشد. برخی صدمات دایمی خواهند بود.
یک مطالعه بر روی موش پی برده است که صدمات الکل روی دستگاه تناسلی نرها بر مبنای ده هفته اجتناب از مصرف الکل قابل برگشت است. اگرچه نتایج مطالعه بر روی حیوانات همیشه قابل تعمیم به انسان نیست نتایج این مطالعه عنوانگر آن است که ریکاوری تا حدودی ممکن است.
برای درک بهتر میزان التیام سیستم تناسلی انسان به مطالعات بیشتری روی سوژه‌های انسانی نیاز است.
در پیش گرفتن سبک زندگی سالم می‌تواند به تقویت ریکاوری کمک کند. اجتناب از غذاهای ناسالم، داشتن تغذیه متوازن، ورزش منظم و برخورداری از خواب کافی همگی به حفظ سلامت هورمونی بهینه کمک می‌کنند.

الکل چگونه بر درمانی جایگزینی هورمون تأثیر منفی می‌گذارد؟
افراد دارای سابقه سوءمصرف الکل در معرض افزایش خطر ایجاد کمبود تستوسترون قرار دارند. ادامه پرنوشی الکل در زمان قرار گرفتن تحت درمان جایگزینی هورمون ممکن است به کاهش اثربخشی درمان منج گردد.
بسیاری از پزشکان محدود یا متوقف کردن مصرف الکل را در زمان گرفتن تستوسترون توصیه می‌کنند.
بیش از 90 درصد مردان دچار بیماری پیشرفته کبد در عین حال با کمبود تستوسترون مواجهند. ادامه دادن به مصرف الکل می‌تواند به بدتر شدن آسیب منجر شود، که این ممکن است به مشکلات بیشتر برای سلامت و اختلال بیشتر در تولید تستوسترون بینجامد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر کسی به این نتیجه برسد که نوشیدن الکل بر میزان تستوسترون یا سلامت تناسلی وی تأثیر منفی داشته است باید به پزشک مراجعه کند.
پزشک می‌تواند بهترین گزینه‌های درمانی را در مورد کمبود میزان تستوسترون و وابستگی به الکل توصیه کند.

خلاصه
مصرف سنگین الکل می‌تواند سطح تستوسترون را کاهش داده و در باروری اختلال ایجاد کند.
الکل‌نوشی سنگین در مورد مردان عموماً نوشیدن بیش از 15 نوشیدنی مشروب در هفته تلقی می‌شود.
ترک الکل یا کاهش مقدار مصرف آن به سطح ایمن می‌تواند به معکوس شدن برخی صدمات ناشی از پرنوشی مزمن کمک کند./

تأثیر الکل بر هورمون جنسی تستوسترون
دکتر هرشیل ماتا، دنیل یتمن
ترجمه محمدقاسم رافعی

Source:
Healthline
How Alcohol Affects Testosterone
Medically reviewed by Harshil Matta, DO —
Written by Daniel Yetman
On September 4, 2020