الکل و خطر سرطان - آیا مشروب الکلی واقعاً باعث سرطان می‎شود؟

• انستیتو ملی سرطان
• ترجمه هامیک رادیان

الکل اصطلاحی کلی برای اتانول یا الکل اتیل است، ماده‎ای شیمیایی که در نوشابه‌های الکلی مثل آبجو، الکل سیب، لیکور مالت، و انواع شراب وجود دارد. الکل از طریق تخمیر قندها و نشاسته‎ها توسط مخمر تولید می‎شود. الکل در برخی داروها، دهانشویه‎ها و محصولات خانگی (شامل عصاره وانیل و دیگر چاشنی‎ها) وجود دارد. این مقاله بر خطرات سرطان در پیوند با مصرف نوشیدنی‎های الکلی تمرکز می‎کند.
بر مبنای اعلام "انستیتو ملی سوء مصرف الکل و الکلیسیم"، یک نوشیدنی الکلی استاندارد در ایالات متحد آمریکا شامل 14 گرم (0.6 اونس) الکل خالص است. به طور معمول این مقدار الکل خالص در اقلام زیر یافت می‎شود:
• 12 اونس آبجو
• 9-8 اونس لیکور مالت
• 5 اونس شراب
• 1.5 اونس لیکور دارای الکل 40 درصد
این مقادیر از سوی کارشناسان بهداشت عمومی در دستورالعمل‎های در حال توسعه برای سلامت در مورد مصرف الکل استفاده می‎شود و راهی برای مردم جهت مقایسه مقادیر الکل مصرفی آنان ارائه می‎دهد. به هر حال آنها نمی‎توانند مقادیر مصرف متعارف مردم در زندگی روزمره را منعکس کنند.
بر مبنای "دستورالعمل رژیم غذایی برای آمریکایی‎ها 2020 – 2015"، افرادی که الکل مصرف نمی‎کنند نباید به هر دلیل به آغاز چنین رفتاری اقدام کنند. این دستورالمعل توصیه می‎کند اگر الکل مصرف می‎شود این کار باید با اعتدال همراه باشد و مصرف معتدل الکل را روزانه یک گیلاس برای زنان و تا دو گیلاس برای مردان تعریف می‎کند. نوشیدن سنگین الکل به عنوان 4 گیلاس یا بیشتر در هر روز یا 8 گیلاس یا بیشتر در هر هفته برای زنان و 5 گیلاس یا بیشتر در هر روز یا 15 گیلاس یا بیشتر در هر هفته برای مردان تعریف می‎شود. پرنوشی الکل به عنوان مصرف 4 گیلاس یا بیشتر برای زنان و 5 گیلاس یا بیشتر برای مردان در هر وعده مشروبخواری تعریف می‎شود (به طور معمول یک بازه زمانی حدود دو ساعت).

[در این مقاله:]
• چه شواهدی در مورد ایجاد سرطان توسط الکل وجود دارد؟
• الکل چگونه بر خطر ابتلاء به سرطان تأثیر می‌گذارد؟
• ترکیب الکل و تنباکو چگونه بر خطر بروز سرطان تأثیر می‎گذارد؟
• آیا ژن‎ها بر خطر سرطان‎های مرتبط به الکل تأثیر می‌گذارند؟
• آیا نوشیدن شراب قرمز از سرطان پیشگیری می‎کند؟
• وقتی کسی مصرف الکل را متوقف می‎کند چه اتفاقی برای ریسک سرطان رخ می‎دهد؟
• آیا نوشیدن الکل برای افرادی که تحت شیمی درمانی برای سرطان قرار دارند ایمن است؟

چه شواهدی در مورد ایجاد سرطان توسط الکل وجود دارد؟
اجماع علمی نیرومندی در این مورد وجود دارد که نوشیدن مشروب الکلی می‎تواند باعث ایجاد چندین نوع سرطان شود. در گزارش خود در مورد کارسینوژن‌ها، "برنامه ملی سم‌شناسی دپارتمان خدمات بهداشت و انسان ایالات متحد آمریکا" مصرف نوشیدنی‌های الکلی را به عنوان یک کارسینوژن شناخته شده برای انسان فهرست کرده است.
شواهد نشان می‌دهند که هر قدر کسی الکل بیشتری بنوشد، مشخصاً هر قدر میزان مصرف الکل کسی به طور منظم در گذر زمان بیشتر باشد، خطر ابتلاء به سرطان‌های مرتبط به مصرف الکل در وی به میزان بیشتری افزایش خواهد یافت. حتی کم‌نوش‎ها (آنانی که بیش از یک گیلاس در روز مشروب نمی‎خورند) و پرنوش‎ها در معرض افزایش خفیف خطر ابتلاء به برخی سرطان‌ها قرار دارند. بر اساس داده‌های مربوط به سال 2009، تقریباً 3.5 درصد مرگ و میر در ایالات متحد آمریکا (در حدود 19.500 مورد مرگ) به مصرف الکل مرتبط بود.
الگوهای آشکاری در مورد مصرف الکل و توسعه سرطان‌های فهرست شده در زیر به دست آمده است:
• سرطان‌های سر و گردن. مصرف معتدل تا سنگین الکل با افزایش خطر بروز برخی سرطان‌های سر و گردن همراه است. نوشندگان معتدل الکل در مقایسه با افرادی که مطلقاً الکل مصرف نمی‌کنند با 1.8 برابر بیشتر شدن خطر ابتلاء به سرطان‎های حفره دهانی (شامل لب‌ها) و فارنکس (گلو) مواجهند، و ریسک سرطان‎های لارنکس (حنجره) در این مورد 1.4 بار افزایش پیدا می‎کند، و نوشندگان قهار الکل با 5 برابر شدن خطر ابتلاء به سرطان‎های حفره دهانی و فارنکس و 2.6 برابر شدن خطر بروز سرطان‎های لارنکس مواجه هستند. به علاوه، ریسک بروز سرطان‌های مزبور در میان کسانی که این مقدار مشروب الکلی مصرف کرده و در عین حال به مصرف تنباکو اعتیاد دارند به شکل قابل ملاحظه‎ای باز هم بیشتر می‎شود.
• سرطان مری. مصرف الکل به هر میزانی با افزایش خطر یک نوع سرطان ازوفاژیال به نام کارسینوم سلول سنگفرشی مرتبط شده است. این خطر، در مقایسه با افراد فاقد مصرف الکل، طیفی شامل 1.3 بار بیشتر برای کم‎نوش‎ها تا تقریباً 5 بار بیشتر برای پرنوش‎ها را شامل می‎شود. به علاوه، مشخص شده است در مردمی که به صورت ارثی دچار کمبود آنزیم متابولیزه کننده الکل هستند، در صورت مصرف الکل خطر بروز کارسینوم سلول سنگفرشی به شکل قابل ملاحظه‎ای باز هم بیشتر افزایش پیدا می‎کند.
• سرطان کبد. مصرف زیاد مشروب الکلی با تقریباً دو برابر شدن خطر بروز دو نوع سرطان کبد (کارسینوم هپاتوسلولار و اینتراپاتیکولانژیوکارسینوما) مرتبط شده است.
• سرطان پستان. مطالعات اپیدمیولوژیک به شکل پیوسته به شواهدی در مورد افزایش خطر سرطان پستان بر اثر مصرف مشروب الکلی دست یافته‌اند. داده‎های استخراج شده از 118 مطالعه بر روی انسان نشان می‎دهد که کم‌نوش‌ها در مقایسه با افراد فاقد عادت نوشیدن الکل با افزایش جزئی (1.04 بار بیشتر) خطر سرطان پستان مواجهند. این خطر برای نوشندگان معتدل و پرنوش‎ها به ترتیب 1.23 برابر و 1.6 برابر بیشتر است. یک آنالیز داده‌های آینده‎نگر در مورد 88.000 زن شرکت کننده در دو مطالعه طولی انجام شده در ایالات متحد آمریکا به این جمع‎بندی رسیده است که در مقایسه با زنانی که هرگز مشروب الکلی مصرف نکرده‌ا‌ند، مصرف ملایم یا معتدل الکل با 1.13 برابر شدن خطر بروز سرطان‎های مرتبط به اکل (غالباً سرطان پستان) همراه است.
• سرطان کولورکتال. در مقایسه با شرایط عدم مصرف الکل مصرف معتدل یا سنگین الکل با 1.2 بار تا 1.5 بار افزایش خطر ابتلاء به سرطان‌های کولون و رکتوم همراه است.
شمار زیادی از مطالعات به بررسی ارتباط میان مصرف مشروب الکلی و انواع دیگر سرطان پرداخته‌اند. شواهد در حال انباشت نشان دهنده وجود ارتباط میان افزایش خطر ابتلاء به ملانوما (ملانوم) و سرطان لوزالمعده هستند. به هر حال، در مورد سرطان‌های تخمدان، پروستات، رحم، و مثانه، یا ارتباطی با مصرف الکل به دست نیامده است و یا اینکه شواهد به دست آمده برای ایجاد چنین ارتباطی متناقض هستند.
همچنین در چندین مطالعه مختلف مصرف مشروب الکلی با کاهش خطر ابتلاء به سرطان‎های کلیه و لنفوم غیر هاجکین مرتبط شده است. به هر جهت، هر گونه فواید بالقوه مصرف الکل برای کاهش خطر بروز برخی سرطان‌ها در سایه مضرات مصرف الکل قرار می‎گیرد. در واقع، یک مطالعه اخیر که شامل داده‌های مربوط به بیش از 1000 مطالعه در مورد الکل و منابع داده‌ها و نیز مرگ و میر و ناتوانی ثبت شده از 195 کشور و ناحیه جغرافیایی در فاصله سال‎های 1990 تا 2016 بود، به این جمع‌بندی رسیده است که رقم بهینه نوشیدن الکل به شکل روزانه برای به حداقل رساندن خطرات مرتبط به سلامت همانا صفر است. مطالعه مورد اشاره داده‌های مربوط به سرطان کلیه یا لنفوم غیر هاجکین را لحاظ نکرده است.
مصرف الکل همچنین می‎تواند با افزایش ریسک سرطان‌های ثانوی به اولیه مرتبط باشد. برای مثال، یک متاآنالیز داده‎های 19 مطالعه نشان داد که در میان بیماران دچار سرطان دستگاه تنفسی - گوارشی (UADT) - که شامل سرطان‌های حفره دهانی، فارنکس، لارنکس، و مری است - برای هر 10 گرم الکل مصرف شده در هر روز پیش از ابتلاء به اولین تشخیص ابتلاء به UADT 1.09 بار افزایش ریسک ابتلاء به یک سرطان UADT ثانوی به اولیه وجود داشت. این موضوع روشن نیست که آیا مصرف الکل خطر بروز سرطان ثانوی به اولیه را در دیگر نقاط مثل پستان افزایش می‎دهد یا خیر.

الکل چگونه بر خطر ابتلاء به سرطان تأثیر می‌گذارد؟
محققان راه‎های متعددی شامل موارد فهرست زیر را که الکل می‎تواند خطر بروز سرطان را افزایش دهد، فرض گرفته‌اند:
• متابولیزه شدن (خرد شدن) اتانول موجود در نوشیدنی‎های الکلی به استیل‎دهاید (استیل‌دهید)، که یک ماده شیمیایی سمی و احتمالاً کارسینوژن انسانی است؛ استیل‎دهید می‎تواند به DNA (ماده ژنتیکی سازنده ژن‌ها) و نیز پروتئین‎ها آسیب برساند.
• تکثیر نمونه‎های اکسیژن واکنشی (مولکول‎های فعال از نظر شیمیایی که حامل اکسیژن هسـتند)، که می‎توانند به DNA، پروتئین‌ها و لیپیدهای (چربی‎ها) بدن از طریق فرآیند موسوم به اکسیداسیون آسیب برسانند.
• مختل کردن توانایی بدن در خرد کردن و جذب طیفی از مواد مغذی شامل ویتامین A، مواد مغذی موجود در ویتامین B کمپلکس مثل فولات، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E و کاروتنوئیدها، که می‎تواند با افزایش ریسک سرطان همراه باشند.
• افزایش میزان استروژن (یک هورمون جنسی مرتبط به خطر ایجاد سرطان پستان) در خون
نوشیدنی‎های الکلی همچنین ممکن است حاوی طیفی از آلاینده‌های کارسینوژنیک مثل نایتروزامین‌ها، الیاف آزبست، فنول‎ها، و هیدروکربن‌ها باشند که در فرآیند تخمیر و تولید ایجاد می‎شوند.
ساز و کارهایی که بر مبنای آنها مصرف مشروب الکلی خطر بروز برخی سرطان‌ها را کاهش می‎دهد درک نشده است و این ساز و کارها ممکن است غیر مستقیم باشند.

ترکیب الکل و تنباکو چگونه بر خطر بروز سرطان تأثیر می‎گذارد؟
تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهند که در مقایسه با مردمی که صرفاً مشروب الکلی یا دخانیات مصرف می‎کند مردمی که از هر دوی این مواد مصرف می‎کنند در ریسک بالاتری برای ابتلاء به سرطان‎های حفره دهانی، گلو، حنجره و مری قرار دارند. در واقع، در مورد سرطان‎های فارنژیال، خطر مرتبط به مصرف توأمان الکل و تنباکو حالت تصاعدی دارد، که بدین معنی است که ریسک مزبور بیش از حاصل جمع ریسک‎های مرتبط به مصرف همزمان الکل و تنباکو است.

آیا ژن‎ها بر خطر سرطان‎های مرتبط به الکل تأثیر می‌گذارند؟
ریسک سرطان‎های مرتبط به الکل تحت تأثیر ژن‎های فرد قرار دارد، به ویژه ژن‎هایی که آنزیم‎های درگیر در متابولیزه کردن (خرد کردن) الکل را رمزگذاری می‎کنند. برای مثال، یک راه متابولیزه کردن الکل توسط بدن فعالیت آنزیمی به نام الکل هیدروژناز یا ADH است که اتانول را عمدتاً در کبد، به ماده کارسینوژنیک استیل‎‎دهاید متابولیزه می‎کند. شواهد اخیر عنوانگر این موضوع هستند که تولید استیل‎دهاید در حفره دهانی نیز صورت می‎گیرد و شاید این فرآیند تحت تأثیر عواملی مثل میکرب‎های دهان باشد.
بسیاری از مردمان دارای تبار شرق آسیا حامل یک ویرایش ژنی برای ADH هستند که شکل "بیش‌فعالی" از این آنزیم را کدگذاری می‎کند. این آنزیم ADH بیش‌فعال روند تبدیل الکل (اتانول) را به استیل‎دهاید سمی سرعت می‌بخشد. در میان مردم دارای تبار ژاپنی، افراد دارای این شکل از ADH در مقایسه با افراد دارای اشکال معمول‌تر ADH در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به سرطان لوزالمعده قرار دارند.
آنزیم دیگری به نام الدهید دی‎هیدروژناز 2 (ALDH2) استیل‎دهاید سمی را به مواد غیر سمی متابولیزه می‎کند. برخی از مردم، مشخصاً افراد دارای اصلیت شرق آسیا، یک متغیر از این ژن برای ALDH2 را حمل می‎کنند که شکل معیوبی از آنزیم را رمزگذاری می‎کند. در مردم تولیدگر آنزیم معیوب، استیل‎دهاید در هنگام نوشیدن الکل انباشته می‎شود. انباشت استیل‎دهاید دارای اثرات چنان نامطبوعی (شامل برافروختگی صورت و تپش قلب) است که اغلب مردم دارای ویرایش ALDH2 ارثی قادر به گوارش مقادیر بالای الکل نیستند و بنابراین در ریسک پایینی برای ابتلاء به سرطان‎های مرتبط به الکل قرار دارند.
به هر حال برخی افراد دارای شکل معیوب ALDH2 ممکن است نسبت به اثرات ناخوشایند استیل‎دهید مقاوم شوند و لاجرم مقادیر زیادی الکل مصرف کنند. مطالعات علت‎شناختی نشان داده‎اند که چنین افرادی در مقایسه با افراد دارای اشکال دارای فعالیت کامل آنزیم مزبور که مقادیر مشابهی الکل می‎نوشند در ریسک بالاتری برای ابتلاء به سرطان ازوفاژیال و همچنین سرطان‌های سر و گردن قرار دارند. این افزایش ریسک صرفاً در میان مردمی دیده می‌شود که حامل واریانت ALDH2 هستند و الکل مصرف می‎کنند - و افزایش ریسک مزبور در مردم حامل این واریانت که الکل مصرف نمی‎کنند دیده نشده است.

آیا نوشیدن شراب قرمز از سرطان پیشگیری می‎کند؟
ترکیب گیاهی رزرواتول ثانویه که در انگور مورد استفاده برای تولید شراب قرمز و برخی گیاهان دیگر یافت می‎شود در مورد بسیاری اثرات مرتبط به سلامت شامل پیشگیری از سرطان مورد تحقیق قرار گرفته است. به هر جهت، محققان هیچ ارتباطی میان مصرف معتدل شراب قرمز و خطر ایجاد سرطان پروستات یا سرطان کولورکتال نیافته‎اند.

وقتی کسی مصرف الکل را متوقف می‎کند چه اتفاقی برای ریسک سرطان رخ می‎دهد؟
اغلب مطالعاتی که به بررسی کاهش ریسک سرطان پس از ترک مصرف الکل پرداخته‌اند بر سرطان‎های سر و گردن و ازوفاژیال متمرکز شده‎اند. در مجموع این مطالعات پی برده‎اند که ترک مصرف الکل با کاهش فوری در ریسک ابتلاء به سرطان مرتبط نیست. ریسک‎های ابتلاء به سرطان در نهایت کاهش می‎یابند، اگرچه برای بازگشت میزان این ریسک به سطح ریسک متوجه کسانی که هرگز الکل مصرف نکرده‎اند به سال‌ها زمان نیاز است. برای مثال پیشتر نوشنده‎ها در مقایسه با کسانی که هرگز مشروب ننوشیده‎اند حتی تا 16 سال پس از ترک مصرف اکل در ریسک بالاتری برای ابتلاء به سرطان‌های حفره دهانی و فارنژیال قرار دارند، اگرچه این ریسک در مقایسه با دوران پیش از توقف مصرف الکل کمتر است. یک مطالعه تخمین زده است که برای رسیدن سطح ریسک بالاتر برای سرطان‎های لارنژیال و فارنژیال مرتبط به مصرف الکل به سطح این ریسک در مورد افرادی که هرگز الکل مصرف نکرده‎اند به گذشت 35 سال زمان نیاز است.

آیا نوشیدن الکل در افرادی که تحت شیمی درمانی برای سرطان قرار دارند ایمن است؟
همانند اغلب پرسش‎های مرتبط به درمان‎های خاص سرطان برای فرد، بهترین کار این است که موضوع با تیم درمانی مورد بررسی قرار گیرد. پزشکان و پرستاران درگیر در فرآیند درمان می‎توانند توصیه‎های مشخصی در مورد ایمن بودن مصرف الکل در هنگام اجراء درمان‎های خاص سرطان ارائه دهند./

Source:
National Cancer Institute
Alcohol and Cancer Risk
Reviewed: September 13, 2018