چه ارتباطی بین اضطراب و تنگی نفس وجود دارد؟

در این مقاله:
• چه ارتباطی بین اضطراب و تنگی نفس وجود دارد؟
• چگونه مشخص کنیم که علت اضطراب است
• درمان اضطراب
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه

محرک‌ها و علایم اضطراب از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است اما بسیاری از افراد در زمان اضطراب علایم تنگی نفس را تجربه می‌کنند.
تنگی نفس یک علامت شایع اضطراب است. همانند دیگر علایم اضطراب، این وضعیت می‌تواند نگران کننده باشد اما در نهایت ضرری ندارد. این علامت با فروکش اضطراب برطرف می‌شود.
احساس تنگی نفس می‌تواند شخص را با اضطراب بیشتری مواجه کند. شخص ممکن است دچار این سوءظن شود که مبادا به یک مشکل قلبی یا تنفسی مبتلاء است، در حالی که در واقعیت وی با یک علامت اضطراب مواجه است.

چه ارتباطی بین اضطراب و تنگی نفس وجود دارد؟
وقتی کسی مضطرب می‌شود، گرایش به بی‌قراری، تحریک‌پذیری، گرایش به حدس و گمان زدن و ناتوانی در تمرکز در او ایجاد می‌شود. در برخی موارد اضطراب با علایم شبه پانیک از جمله موارد زیر مواجه می‌شود:
• تنگی نفس یا تند شدن تنفس
• افزایش ضربان قلب
• تعریق
• درد قفسه سینه
• احساس عذاب قریب الوقوع
اضطراب و پانیک با ترس مرتبطند. آنها می‌توانند به تغییرات رفتاری و روانی منجر شوند که شخص را برای دفاع در برابر تهدید احتمالی آماده می‌کنند.
مغز چنین برنامه‌ریزی شده است که در مقابل موقعیت‌های ترسناک با پاسخ بجنگ یا دررو پاسخ دهد. ضربان قلب برای پمپاژ سریع‌تر خون به ارگان‌ها که عضلات را برای کُنش آماده می‌کنند، افزایش می‌یابد.
این وضعیت همچنین باعث می‌شود تا شخص برای ایجاد اکسیژن بیشتر برای عضلات سریع‌تر نفس بکشد. نتیجه می‌تواند تنگی نفس باشد.
وقتی کسی با این علایم به دکتر مراجعه می‌کند پزشک ابتدا علل فیزیکی مثل مشکلات تنفسی یا مسائل قلبی را از تشخیص خارج می‌کند.
هر کسی گهگاه دچار نگرانی می‌شود اما در مورد برخی افراد اضطراب بخش قابل توجهی از زندگی را در بر می‌گیرد.
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) مبتلابه حدود 3.1 درصد مردم ایالات متحد آمریکا در هر بازه زمانی فرض شده است. اضطراب در میان زنان بیش از مردان شایع است.
افرادی که مکرراً دچار حملات پانیک می‌شوند ممکن است به اختلال پانیک مبتلاء باشند. بنا به تخمین‌ها 2 تا 3 درصد مردم در ایالات متحد آمریکا هر ساله دچار اختلال پانیک می‌شوند و این اختلال در زنان دو بار بیش از مردان شایع است.
اگر علت اضطراب یا حمله پانیک باشد پزشک برخی روش‌های ریلکسیشن یا تکنیک‌های تنفس را توصیه می‌کند.
در برخی موارد دکتر ممکن است دارو یا روان‌درمانی را برای کمک به مدیریت علایم توصیه کند.

چگونه مشخص کنیم که علت اضطراب است
وقتی کسی دچار اضطراب می‌شود ممکن است تعیین علت آن دشوار باشد. این مورد به ویژه در شرایط شدید بودن علایم چالش‌ برانگیز است.
تنگی نفس یک علامت است مردم دچار اضطراب ممکن است با آن مواجه شوند اما تمامی افراد مبتلاء به اضطراب مشکل تنفسی ندارند.
اضطراب می‌تواند باعث طیفی از علایم جسمانی و روانی شامل موارد زیر باشد:
• خشکی دهان
• افزایش ضربان قلب
• سرگیجه
• تعریق
• لرز
• تهوع
• اسهال
• لرزش
• تنش عضلانی
• سرعت گرفتن تنفس
• درد قفسه سینه
• حس خفگی
• ترس از دست دادن کنترل
• تلاطم
• افکار ترسناک، تصویرهای ذهنی یا خاطرات
• کاهش میزان تمرکز
• گیجی
• کاهش حافظه
• مشکلات تکلم
پزشکان GAD را با استفاده از مقیاس تعریف شده در چاپ پنجم "راهنمای تشخیص و آماری اختلالات روانی" تشخیص می‌دهند. تنگی نفس جزء این مقیاس‌ها نیست اما امکان بروز آن در GAD وجود دارد.
مردم دچار اختلال پانیک یا حملات پانیک ممکن است به تنگی نفس نیز دچار شوند. این علامتی است که پزشکان برای تشخیص اختلال پانیک مورد استفاده قرار می‌دهند.
حملات پانیک علایم شدید اضطرابی مثل احساس قریب الوقوع بودن عذاب یا ترس از مرگ ایجاد می‌کنند. علایم دیگر ممکن است شبیه به علایم مربوط به حمله قلبی باشند.
هر کسی که ظن دچار بودن به اضطراب یا حمله پانیک در مورد وی مطرح است باید با یک متخصص مراقبت‌های پزشکی برای تشخیص و درمان مشورت کند.
اگر شخص دچار تنگی نفس باشد ممکن است دلیل روشنی برای آن نتوان پیدا کرد، که این می‌تواند باعث یا عامل تشدید کننده اضطراب باشد و تنفس کردن را دشوارتر کند.
برای تعیین علت تنگی نفی پزشکان نیاز دارند تا علل جسمانی مثل آسم، مشکلات ریه یا مشکلات قلبی را از تشخیص خارج کنند.

درمان اضطراب
پزشکان می‌توانند درمان‌های مختلفی مثل روان‌درمانی، دارودرمانی یا تلفیق دو روش را برای افراد دچار اضطراب تجویز کنند.

دارو
برای تسکین کوتاه مدت علایم اضطراب شامل تنگی نفس پزشک ممکن است داروهای بنزودیازپین تجویز کند. این داروها عبارتند از:
• الپرازولام (زاناکس)
• کلونازپام (کلونوپین)
• دیازپام (والیم)
• لورازپام (اتیوان)
این داروها می‌توانند به سرعت و در طول 30 دقیقه علایم اضطراب را کاهش دهند.
به هر حال، پزشکان داروهای بنزودیاپین را برای طولانی مدت تجویز نمی‌کنند زیرا می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و کاربرد غلط آنها می‌تواند نتایج مضر به همراه داشته باشد.
پزشکان اکثراً برای علایم اضطراب مهار کننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین تجویز می‌کنند که اکثراً داروهای ضد افسردگی نامیده می‌شوند.

درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) ممکن است برای بسیاری از افراد دچار اضطراب مفید باشد. این درمان با هدف کمک به مردم در راستای تنظیم چگونگی تفکر و رفتار در برخی موقعیت‌ها مثل مواردی که محرک آنها اضطراب است انجام می‌شود.
شخص در درمان CBT می‌تواند یاد بگیرد که اضطراب او بر پایه‌های هشدارها و ترس کاذب شکل می‌گیرد، و درمان می‌تواند به شخص راه مقابله با وضعیت‌های مسبب اضطراب را به جای اجتناب از آنها بیاموزد.

روان‌درمانی سایکودینامیک
روان‌درمانی سایکودینامیک نیز درمان مؤثری برای اضطراب محسوب می‌شود. این درمان بر نقش تضادهای شخص و ارتباطی همراه علایم اضطراب تمرکز می‌کند.
این شکل درمان ارتباط بین درمانگر - بیمار را برای کمک به تشویق واکنش‌های شخص، پذیرش احساسات دشوار و مشارکت در رفتارهای تازه را تحت کنترل درمی‌آورد.

روش‌های ریلکسیشن
برای تسکین فوری تنگی نفس بر اثر اضطراب مردم می‌توانند تنفس دیافراگماتیک را امتحان کنند.
برخی پزشکان این روش تنفس را برای کمک به کاهش اضطراب توصیه می‌کنند و بعضی افراد که آن را امتحان کرده‌اند خبر از کمک این روش به ایجاد تعادل عاطفی می‌دهند.
این تکنیک تنفس شامل انقباض دیافراگم، انبساط شکم، و دم و بازدم عمیق است.
یک مطالعه مربوط به سال 2017 عنوان می‌کند که 20 جلسه تنفس دیافراگماتیک باعث بهبود استرس و کاهش عواطف منفی در نمونه‌های مطالعه شده است. به هر حال هیچ‌یک از نمونه‌های مطالعه با تشخیص ابتلاء به اضطراب مواجه نبودند.
تنفس دیافراگماتیک همچنین نقشی در مدیتیشن، برخی مذاهب، و هنرهای رزمی ایفا می‌کند، و یک جزء هسته‌ای یوگا و تای چی محسوب می‌شود.
تکنیک‌های دیگری که می‌توانند به تخفیف اضطراب و سهولت تنفس کمک کنند عبارتند از:
• تنفس جعبه‌ای
• تصویرسازی هدایت شده
• ریلکسیشن عضلانی پیشرونده

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
هر کسی که احتمال ابتلاء به اضطراب یا اختلال پانیک در مورد وی مطرح است ممکن است از بحث در مورد علایم و گزینه‌های درمانی با پزشک خود سود ببرد.
در صورتی که ورزش و دیگر تکنیک‌های ریلکسیشن باعث تنظیم الگوهای تنفس نشود شخص ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز پیدا کند.
اگر تنگی نفس مکرر و ادامه‌دار باشد ممکن است ریشه در اختلال پزشکی دیگری مثل موارد زیر داشته باشد:
• آسم
• چاقی
• بیماری انسدادی مزمن ریه که به نام COPD شناخته می‌شود
• بیماری ریه بینابینی
• مشکلات قلب

خلاصه
وقتی کسی بر اثر اضطراب یا پانیک دچار تنگی نفس می‌شود، این می‌تواند به احساس اضطراب بیشتر منجر شود که می‌تواند باعث بدتر شدن تنفس گردد.
پزشکان اغلب تکنیک‌های ریلکسیشن و تنفس دیافراگماتیک را برای کمک به تخفیف این علایم اضطراب و موارد دیگر توصیه می‌کنند.
برخی افراد در عین حال از کاربرد موقتی دارو برای کنترل علایم اضطرابی سود می‌برند. اضطراب مزمن و پانیک ممکن است به تلفیقی از دارودرمانی و روان‌درمانی نیاز داشته باشد./

چه ارتباطی بین اضطراب و تنگی نفس وجود دارد؟
دکتر نتان گرین، دکتر جسیکا کاپوروشیو
ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
What's the link between anxiety and shortness of breath?
Medically reviewed by Nathan Greene, PsyD —
Written by Jessica Caporuscio, Pharm.D. —
Updated on September 29, 2020