استنوزیس نخاعی یا تنگی کانال نخاعی

• تنگی کانال نخاعی چیست؟
• ریسک فاکتورهای تنگی کانال نخاعی
• علل پزشکی تنگی کانال نخاعی
• علایم تنگی کانال نخاعی
• تشخیص تنگی کانال نخاعی
• درمان تنگی کانال نخاعی
• ورزش
• دورنما

استنوزیس نخاعی [تنگی کانال نخاعی] اختلالی است که باعث فشرده شدن عصب‌ها در ستون فقرات می‌شود.
این اختلال می‌تواند به طیفی از علایم شامل درد، ضعف، و بی‌حسی قسمت‎های مختلف بدن منجر گردد.

تنگی کانال نخاعی چیست؟
تنگی کانال نخاعی هنگامی بروز می‌کند که شکاف بین مهره‌ها یا استخوان‌های ستون فقرات تنگ یا باریک می‌شود.
این باریک شدن کانال نخاعی را در تنگنا قرار داده باعث فشردگی طناب نخاعی و ریشه عصب‌ها می‌شود. این وضعیت می‎تواند به درد، ضعف، یا بی‌حسی، و اغلب در پا همراه شود.
مهره‌ها 33 استخوان هستند که برای تشکیل کانال نخاعی به هم متصل می‌شوند. مجرای نخاعی شامل طناب نخاعی است که از پایه جمجمه شروع شده در سراسر پشت ادامه می‌یابد.
در قسمت پایه خود طناب نخاعی به شاخه‌ای از ریشه‌های عصب تقسیم می‌شود. این ریشه عصب‌ها از فضای موجود در مهره‌ها به خارج از طناب نخاعی منشعب می‌شوند.

ریسک فاکتورهای تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. تنگی کانال نخاعی مادرزادی از زمان تولد وجود دارد. این اختلال معمولاً نتیجه داشتن کانال نخاعی کوچک است.
تنگی کانال نخاعی اکتسابی یا بر اثر تغییرات مربوط به سن در ستون فقرات یا به عنوان یک علامت اختلال پزشکی دیگری بروز می‌کند.
موارد زیر عوامل افزایش دهنده ایجاد تنگی کانال نخاعی محسوب می‌شوند:
• ابتلاء به اسکولیوز
• داشتن سابقه صدمات ستون فقرات یا عمل جراحی ستون فقرات
• داشتن فلوراید یا کلسیم اضافی در بدن

علل پزشکی تنگی کانال نخاعی
استئوارتریت شایع‌ترین علت تنگی کانال نخاعی اکتسابی است. استئوارتریت یک شکل انحطاطی ارتریت است که می‌تواند وقتی شخص پا به سن می‌گذارد سبب تغییراتی در ستون فقرات و ساختارهای اطراف آن شود.
برخی از این تغییرات سبب فشردگی کانال نخاعی می‌شود. مثال‌هایی در این مورد عبارتند از:
• ایجاد توده‌های استخوانی به نام اسپورها روی مهره‌ها
• انحطاط و التهاب مفاصل بین مهره‌ها
• ضخیم شدن رباط‌های حمایت کننده ستون فقرات
انواع زیر ارتریت نیز می‌توانند سبب تنگی کانال نخاعی شوند:
• ارتریت روماتوئید
• اسپوندیلیت انکیلوزان
• بیماری پاژه
اختلالات پزشکی دیگری که می‌توانند باعث تنگی کانال نخاعی شوند عبارتند از:
• وجود تومور در طناب نخاعی یا دیگر قسمت‌های ستون فقرات
• اسکولیوز

علایم تنگی کانال نخاعی
مردم دچار تنگی کانال نخاعی ممکن است موارد زیر را در پا تجربه کنند:
• درد شدید
• بی‌حسی
• ضعف
• کرامپ
این علایم ممکن است به آهستگی شروع شوند و به مرور زمان تشدید گردند.
در موارد شدید شخص ممکن است دچار فلج پا به شکل موضعی یا کامل گردد. این یک موقعیت اورژانسی است و شخص باید فوری به سرویس‌های اورژانس انتقال داده شود.
برخی از مردم دچار نوعی از تنگی کانال نخاعی به نام سندرم کاؤدا اکوئینا (CES) می‌شوند.
CES به ریشه عصب‌ها در پایه ستون فقرات آسیب می‌زند. این نوعی بیماری جدی است که در صورت عدم درمان می‌تواند به فلج دایمی و بی‌اختیاری (بی‌اختیاری روده، بی‌اختیاری ادراری) منجر شود.
علایم CES شامل موارد زیر است:
• درد عصب سیاتیک
• ضعف یکی از پاها یا هر دو
• مشکل در راه رفتن
• عملکرد غیر نرمال مثانه یا روده
• فقدان حس در ناحیه تناسلی، مقعد، و داخل مفصل ران
• از دست دادن عملکرد جنسی

تشخیص تنگی کانال نخاعی
برای تشخیص تنگی کانال نخاعی دکتر یا روماتولوژیست سؤالاتی در مورد علایم مطرح کرده و شرح حال پزشکی می‌گیرد. پزشک معاینه بالینی نیز انجام می‌دهد.
پزشک در مرحله بعد ممکن است از تست‌های زیر برای تأیید تشخیص استفاده کند:
• عکسبرداری اشعه X ستون فقرات، که تغییرات استئوارتریتیک را کشف می‌کند
• اسکن MRI یا CT اسکن، که تغییرات ایجاد شده در بافت‌های درون کانال نخاعی و اطراف آن را کشف می‌کند
• تست میلوگرام، که شامل تزریق رنگ به داخل ستون فقرات برای ایجاد تمایز بین انواع مختلف بافت است
• الکترومیوگرام، که از الکترود برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی عصب‌ها و عضلات استفاده می‌کند
پزشک ممکن است همچنین از تست‌های دیگری مثل آزمایش خون برای از تشخیص خارج کردن علل مختلف بروز علایم در شخص استفاده کند.

درمان تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی می‌تواند به مرور زمان و به تدریج بدتر شود. اگرچه علاجی در این مورد وجود ندارد، درمان ترکیبی می‌تواند به پایداری وضعیت و تخفیف برخی علایم کمک کند.
گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:

دارو
داروهای مسکن درد مثل استامینوفن و داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی به صورت غیر نسخه‌ای در دسترسند.
برای علایم شدیدتر دکتر ممکن است داروهای به شرح زیر را تجویز کند:
• داروهای ضد درد قوی‌تر مثل مخدرها
• شل کننده‌های عضلانی برای تسکین اسپاسم و کرامپ شدید عضلانی
• تزریق استروئید برای کاهش التهاب اطراف طناب نخاعی

عمل جراحی
در برخی موارد نیاز است تا بیمار برای تخفیف علایم شدید یا تشدید یابنده تحت عمل جراحی از تنگنا خارج کردن ستون فقرات قرار گیرد.
عمل دکمپرشن ستون فقرات شامل خارج کردن توده‌های استخوانی و دیگر بافت‌های ملتهب از کانال نخاعی است که باعث آزاد شدن فضا برای عصب‌ها و طناب نخاعی می‌شود.
جراح ممکن است دکمپرشن ستون فقرات را به صورت یک عمل باز یا به شکل عملی با حداقل رویکرد تهاجمی انجام دهد، که این به شرایط بیماری بستگی دارد.
گزینه حداقل تهاجم شامل استفاده از یک دوربین کوچک و دیگر ادوات جراحی است که از طریق یک برش جراحی کوچک به داخل بدن فرستاده می‌شوند. این روش سبب وارد شدن آسیب کمتری به عضلات و بافت‌ها می‌شود و ریسک کمتری برای ایجاد عفونت در مورد آن مطرح است.

ورزش
ورزش منظم یا فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات پشت، بازوها و پاها کمک کند، و به بهبود انعطاف‌پذیری، تعادل و حرکت یاری دهد.
"کالج آمریکایی روماتولوژی" حداقل 3 جلسه 30 دقیقه‌ای ورزش را در هر هفته برای مردم دچار تنگی کانال نخاعی توصیه می‌کند.
این جلسات باید شامل ورزش‌های بر پایه فلکسیون باشد که در آن کمر به سمت جلو خم می‌شود.
وقتی کسی عضلات پشت خود را تقویت کرده باشد می‌تواند دیگر فعالیت‌های بدنی سبک مثل راه رفتن یا شنا را به برنامه ورزشی خود اضافه نماید.

دورنما
مردم دچار علایم تنگی کانال نخاعی باید به پزشک مراجعه کنند. تست‌های تشخیصی برای تأیید تشخیص و از تشخیص خارج کردن دیگر اختلالات پزشکی ضروری هستند.
تنگی کانال نخاعی اختلالی است که امکان دارد در گذر زمان تشدید شود. اگرچه هیچ علاجی برای این اختلال وجود ندارد، ورزش به تقویت پشت و تخفیف تنگنای ایجاد شده در کانال نخاعی کمک می‌کند.
درمان‌های پزشکی کنونی بر تخفیف درد و التهاب متمرکز شده‌اند. در موارد شدید شخص ممکن است به عمل جراحی برای از تنگنا خارج کردن کانال نخاعی نیاز داشته باشد./

• شارلوت لیلیس، دکتر ویلیام موریسون
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
Spinal stenosis: Everything you need to know
Last reviewed Mon 22 July 2019
By Charlotte Lillis
Reviewed by William Morrison, MD