بررسی علایم استرس پس از سانحه

ترجمه دکتر رویا وکیلی

سکتۀ مغزی منجر به PTSD و سایر اختلالات روانی می‌شود. حملات ایسکمی گذرا معمولاً به عنوان سکتۀ مغزی خفیف شناخته می‌شوند اما در واقع نسبت به سکتۀ مغزی اصلی اهمیت چندانی به آنها داده نمی‌شود. در یک مطالعۀ اخیر نشان داده شده که حدود 30% از بیماران مبتلا به حملات ایسکمیک گذرا در پی این اتفاق نشانه‌های اختلال استرس پس از سانحه PTSD در آنها بروز یافته است.
اصولاً زمانی حملۀ ایسکمی گذرا (TIAS) رخ می‌دهد که جریان خون به مغز توسط لخته شدن خون یا باقی‌ماندة دیگر، به طور موقت مختل می‌شود. در سکتۀ مغزی اصلی جریان خون بیش از 5 دقیقه مسدود می‌شود ولی در سکتۀ خفیف مدت زمان رخ دادن این اتفاق نسبتاً کوتاه است و از این نظر سکتة خفیف با سکتة اصلی متفاوت است. با وجود این مسدود شدن جریان خون به طور موقت از علائم هشدار دهندۀ سکته مغزی اصلی به شمار می‌رود و نشان می‌دهد که یک رگ نسبتاً مسدود شده یا یک خون لخته شده در قلب وجود دارد.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) گزارش می‌دهد که بین 10-15% از بیمارانی که تجربۀ TIA داشته‌اند در عرض 3 ماه یک سکتۀ مغزی اصلی به آنها دست خواهد داد. پژوهشگر ارشد این تحقیقات، کاترین آتز از دانشگاه ارلانگن – نورنبرگ آلمان می‌گوید: ما دریافتیم که از هر سه بیمار TIA یک نفر دچار علائم استرس پس از سانحه می‌شود. اختلالی که اغلب در بازماندگان مناطق جنگی و بلایای طبیعی پس از آنکه فرد تجربۀ یک رویداد ترسناک را داشته است مشاهده می‌شود و یک تهدید جدی به حساب می‌آید. این مطالعه تحت عنوان "سکته" که در مجلۀ انجمن غرب آمریکا منتشر شده است نخستین بررسی دربارۀ این است که آیا TIA و افزایش خطر بروز سکته در آینده می‌تواند موجب بروز اختلالات روانی در بیماران شود یا خیر؟

بار سنگین روانی
برای این مطالعه از 108 بیمار TIA بدون سابقۀ قبلی سکته مغزی خواسته شده به یک پرسشنامه پاسخ دهند.
تیمی از محققان آلمانی، بریتانیایی به منظور ارزیابی حالات روانی شرکت کنندگان این داده‌ها را تجزیه و تحلیل کردند. محققان دریافتند که حدود 30% از بیماران TIA دارای علائم PTSD هستند و 14% از آنها به طور قابل توجهی دچار ضعف کیفیت ذهنی در زندگی شده‌اند. حدود 5/6% از شرکت‌کنندگان از کاهش کیفیت فیزیکی زندگی نیز رنج می‌برند. بیماران TIA که نشانه‌های PTSD در آنها دیده می‌شد اغلب دچار علائم افسردگی، اضطراب و به طور کلی دارای کیفیت پایین‌تر زندگی از دیگران بودند. یافته‌های آنها نشان می‌دهد تجربۀ TIA که معمولاً باعث آسیب دائمی به مغز نمی‌شود می‌تواند به همان اندازه رویدادهایی چون حضور در مناطق جنگی یا بلایای طبیعی برای فرد برای فرد آسیب‌رسان باشد. محققان به این باورند که بروز PTSD ممکن است به علت ترس از سکتۀ اصلی و برخورد ضعیف و نامناسب با این موضوع باشد. آتز می‌گوید: در حالی که ترس آنها تا حدی قابل توجیه است بسیاری از بیماران ممکن است خطر ابتلای خود به آن را بیش از چیزی که هست بپندارند و به این ترتیب احتمال بروز PTSD در آنها افزایش می‌یابد.
هنگامی که علائم TIA و افسردگی در کنار یکدیگر توسط فرد تجربه می‌شود، فشار روانی قابل توجهی به بیمار مبتلا وارد می‌شود و جای تعجب نیست که ما نیز شاهد این مسأله باشیم که بیمار TIA با PTSD از سطح کیفی پایین‌تری در زندگی برخوردار باشد.

راهکارهای مثبت توصیه شده
واکنش بیمار به TIA نیز توسط محققان به عنوان یکی از عوامل بالقوۀ تعیین اینکه آیا او به PTSD مبتلا خواهد شد، شناسایی شده است. بنا به گفتۀ آتز: از جملۀ واکنش‌های فرد بیمار انکار مشکل یا سرزنش خود است که می‌تواند موجب بالا رفتن خطر ابتلا به PTSD شود. او می‌گوید هنوز به طور کامل مشخص نیست که چرا برخی از افراد TIA علائم PTSD بروز می‌دهند، در صورتی که دیگران این طور نیستند.
تا این مرحله ما تنها پی برده‌ایم که بیماران جوان‌تر و به طور کلی بیمارانی که برخورد با این استرس برایشان دشوار است بیشتر دچار مشکلات روانی پس از TIA می‌شوند. آتز راهکارهای تطبیقی مثبت و مشاوره در مورد خطر ابتلا ارائه می‌دهد که می‌تواند در بیماران در کاهش بروز PTSD کمک کند.
CDC مطلبی در مورد چه‌گونگی برخورد با حوادث ناگوار منتشر کرده است، به عقیدۀ آنها انجام مراحل زیر می‌تواند مفید باشد:
•   بدانید که هر نشانه یا علامتی که بیمار تجربه می‌کند می‌تواند طبیعی باشد به ویژه پس از یک حادثه ناگوار.
•   سعی کنید روال عادی زندگی خود را داشته باشید.
•   از حمایت دوستان، خانواده و یا رهبران مذهبی برخوردار شوید، تجربیات و احساسات خود را با آنها در میان بگذارید.
•   بدانید که همه چیز در زندگی قابل کنترل نیست.
•   در حالی که حدود یک سوم از افرادی که به TIA دچار شده‌اند پس از آن یک سکتۀ مغزی بزرگ داشتند و تحقیقات نشان می‌دهد که استرس روانی نیز می‌تواند خطر سکتۀ مغزی را افزایش دهد مهم است که بدانید TIA نوعی هشدار است و بیمار برای جلوگیری از بروز سکتۀ مغزی بزرگ زمان دارد./