اعتیاد غذایی یا اعتیاد به غذا - آنچه باید دانست

• تام سیمور، تیموتی جی. لیگ
• ترجمه محمدقاسم رافعی

اعتیاد غذایی به شرایطی اشاره دارد که نیاز به خوردن صورت اجباری یا غیر قابل کنترل به خود می‎گیرد. این رفتاری جبری ممکن است بر اثر پاسخ به یک احساس مثل استرس، اندوه یا عصبانیت رخ دهد.
بدن انسان برای انجام عملکردهایش به غذا نیاز دارد اما اعتیاد به غذا زمانی بروز می‌کند که فرد به برخی از انواع غذا وابسته می‎شود. غذاهایی که باعث تقویت اعتیاد غذایی می‎شوند معمولاً غذاهای ناسالم مثل انواع چیپس، آب‎نبات یا نان سفید هستند.
مطالب این مقاله:
• اعتیاد غذایی چیست؟
• کدام غذاها به اعتیاد غذایی مرتبطند؟
• علایم اعتیاد غذایی
• درمان و مدیریت
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم

اعتیاد غذایی چیست؟
اعتیاد غذایی ارتباط نزدیکی با اختلالات خوردن شامل چاقی، بولیمی و اختلال پرخوری دارد. یک نظریه در این مورد عنوان می‎کند که افراد ممکن است به برخی غذاهای خاص دچار وابستگی شیمیایی شوند به همان صورتی که مردم دچار اعتیاد به الکل یا سیگار می‎شوند.
مصرف غذا محرک مواد شیمیایی موجود در مغز مثل دوپامین می‎شود که نقش پاداش دهنده را بازی می‌کند و حس لذت بردن در افراد ایجاد می‌نماید. این مواد شیمیایی در عین حال ممکن است که بر اثر اختلال عاطفی ترشح شوند.
به هر جهت، دیگر تحقیقات اصرار دارند که شواهد کافی در این مورد وجود ندارد که بتوان گفت غذا دارای همان کیفیات اعتیادآوری است که برای مثال در الکل یا سیگار وجود دارد. این تحقیقات عنوان می‎کنند که اصطلاح "اعتیاد غذایی" گمراه کننده است زیرا عنوانگر این عقیده است که خود ترکیبات اعتیادآور هستند.
اعتیاد را می‎توان به دو دسته تقسیم کرد: اعتیاد به مواد مثل داروهای مخدر یا اعتیاد به نوعی رفتار، مثل خوردن.
بنابراین اصرار بر آن است که اعتیاد غذایی نوعی اعتیاد به رفتار خوردن است.
تخمین زده می‎شود که در حدود 35 درصد افراد بزرگسال در ایالات متحد آمریکا چاق هستند. به هر جهت، مردمی که چاقند معادل فقط یک‎سوم آنهایی هستند که دچار اعتیاد غذایی هستند، حتی با وجودی که اعتیاد به غذا گاهی از اوقات با افزایش وزن همراه است.
بنابراین اگرچه اعتیاد غذایی می‎تواند تقویت کنندۀ چاقی باشد، این تنها عامل مطرح نیست. یک مرور پی برده است که تا 10 درصد مردم دچار اعتیاد غذایی دچار کمبود وزن هستند، و در محدودۀ وزن سالم یا اضافه وزن قرار دارند بیش از آنکه چاق باشند.

کدام غذاها با اعتیاد غذایی مرتبطند؟
باور بر آن است که غذاهای دارای قند زیاد، چربی، یا نشاسته ارتباط نزدیک‎تری با اعتیاد غذایی دارند.
"مقیاس اعتیاد غذایی ییل"، که پرسشنامه‎ای است که برای کمک به تشخیص اعتیاد به غذا طراحی شده است، برخی از غذاها را شناسایی کرده که ممکن است بیشتر مسأله‎ساز باشند:
• چیپس
• سیب زمینی سرخ شده
• آب نبات
• شکلات
• کلوچه
• نان سفید
• پاستا
• بستنی

علایم اعتیاد غذایی
علایم اعتیاد به غذا ممکن است جسمانی، احساسی و اجتماعی باشد. این علایم عبارتند از:
• دچار بودن به ولع خوردن اجباری
• داشتن پیش‎مشغله ذهنی برای به دست آوردن غذا و خوردن آن
• ادامه دادن به خوردن یا اجبار به خوردن
• کوشش ادامه‎دار به توقف پرخوری در پی عود آن
• از دست دادن کنترل در مورد مقدار، مدت و مکان خوردن
• تأثیرات منفی بر زندگی خانواده، اجتماعی شدن و کار
• نیاز به خوردن برای رسیدن به رهایی عاطفی
• غذا خوردن در تنهایی (تک‎خوری) برای اجتناب از جلب توجه
• خوردن تا حد رسیدن به ناراحتی جسمانی یا دچار شدن به درد
پس از مصرف مقادیر زیاد غذا فرد دچار اعتیاد غذایی هنوز ممکن است دچار احساسات منفی از جمله موارد زیر باشد:
• شرم
• گناه
• ناراحتی
• خودناچیزبینی
اعتیاد به غذا در عین حال می‎تواند محرک پاسخ‎های فیزیکی شامل موارد زیر شود:
• محدودیت غذایی شدید
• تمرینات ورزشی اجباری
• استفراغ خودالقاء شده

درمان و مدیریت
درمان اعتیاد غذایی نیازمند مخاطب قرار دادن نیازهای عاطفی، جسمانی و روان‌شناختی فرد دچار این اعتیاد است.
درمان بر درهم شکستن عادت مخرب پرخوری مزمن تمرکز می‎کند. هدف جایگزین کردن عادات غذا خوردن ناکارآمد با اشکال سالم غذا خوردن و مخاطب گرفتن مشکلاتی مثل افسردگی یا اضطراب است.
درمان‎هایی که در این مورد مفید نشان داده‎اند عبارتند از:
• درمان شناختی رفتاری (CBT)، که هدفش شناسایی و تغییر الگوهای فکری و ایجاد ساز و کار مقابله‎ای تازه برای محرک‎های اعتیاد غذایی است. CBT را می‎توان به صورت انفرادی یا در قالب عضو از یک گروه دنبال کرد.
• دارو، که می‎توان برای تسکین و کاهش علایم افسردگی یا اضطراب مورد استفاده قرار داد.
• درمان متمرکز بر راه حل، که بر یافتن راه حل برای مشکلات خاص در زندگی فردی که سبب استرس و پرخوری می‎شوند تمرکز می‌کند.
• درمان تروما، که به مقابله و مدارا با حوادثی که ممکن است با اعتیاد غذایی همراه بوده یا محرک آن باشند، کمک می‎کند.
• برنامه‎ریزی رژیم غذایی و مشاورۀ تغذیه، که می‎تواند به فرد در توسعه رویکردهای سالم برای انتخاب‎های غذایی و برنامه‎ریزی غذا کمک کند.
در عین حال چند تغییر مرتبط به سبک زندگی وجود دارد که ممکن است به فرد در مورد مدیریت اعتیاد غذایی کمک کننده باشد، که از جملۀ آنها می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:
• جایگزینی غذاهای فرآوری شده و شیرین کننده‎ها با جایگزین‎های مغذی
• اجتناب از مصرف کافئین
• ایجاد امکان زمانی برای آرام گرفتن ولع خوردن که می‎تواند به مدت 2 تا 5 روز یا بیشتر باشد
• خوردن سه وعده غذای متوازن و متعادل در روز
• خوردن آب فراوان
• نشستن پشت میز در هنگام غذا خوردن، تمرکز بر روی غذا و جویدن غذا به آرامی
• آماده‌سازی و پایبندی به یک فهرست خرید از خواربار فروشی شامل غذاهای سالم در هنگام خرید
• پختن و آمده کردن غذا در محیط خانه
• ورزش منظم
• داشتن خواب کافی
• کاهش استرس محیط کار و استرس اجتماعی

چه هنگامی باید به دکتر مراجعه کرد
هر کسی که احساس می‎کند عمل خوردن در وی خارج از حیطۀ کنترل است یا کسی که می‎خواهد برای رسیدن به وزن سالم کمک بگیرد، باید با پزشک خود صحبت کند. دکتر خواهد توانست با ارائۀ روش‎های درمانی و توصیه‎هایی برای خوردن به روش سالم، کاهش وزن، و ورزش منظم به وی کمک کند.
درمانگران نیز می‎توانند با توسعۀ ساز و کارهای جدید مقابله و ارتباط مثبت‎تر با غذا به فرد دچار اعتیاد غذایی کمک کنند.

Source:
Food addiction: What to know
Last reviewed Wed 11 October 2017
By Tom Seymour
Reviewed by Timothy J. Legg, PMHNP-BC, GNP-BC, CARN-AP, MCHES