• مایو کلینیک
• ترجمه هستی فراستفر
آلرژی لاتکس واکنش بدن نسبت به برخی پروتئینهای موجود در لاتکس لاستیک طبیعی است، فرآوردهای که از درخت لاستیک (کائوچو) به دست میآید. اگر کسی دچار آلرژی لاتکس باشد سیستم ایمنی بدن وی لاتکس را با مادهای مُضر اشتباه میگیرد.
آلرژِی لاتکس میتواند باعث ایجاد خارش پوست و کهیر یا حتی آنافیلاکسی شود، اختلالی بالقوه کُشنده که میتواند سبب ورم گلو و دشواری شدید تنفسی گردد. پزشک میتواند تعیین کند که آیا کسی دچار آلرژی لاتکس بوده یا ریسکی در مورد ابتلاء به این نوع آلرژی در مورد وی مطرح است.
درک آلرژِی لاتکس و دانستن منابع شایع ایجاد آن میتواند به پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک در این مورد کمک کند.
[مطالب این مقاله:]
• علایم آلرژِی لاتکس
• علل آلرژِی لاتکس
• تشخیص آلرژِی لاتکس
• درمان آلرژِی لاتکس
علایم آلرژی لاتکس
اگر کسی دچار آلرژِی لاتکس باشد، وی احتمالاً پس از لمس محصولات دارای لاتکس لاستیکی مثل دستکش یا بادکنک دچار علایم می‌شود. چنین فردی در عین حال ممکن است بر اثر تنفس ذرات لاتکس که در هنگام خارج کردن دستکش لاتکس در هوا رها میشوند دچار علایم مزبور گردد.
علایم آلرژِی لاتکس طیفی از خفیف تا شدید را شامل میشوند. واکنش به میزان حساس بودن فرد نسبت به لاتکس و مقدار تماس وی با لاتکس یا استنشاق ذرات آن بستگی دارد. واکنش مزبور میتواند در هر بار تماس بعدی با لاتکس شدیدتر شود.
علایم خفیف
علایم آلرژِی لاتکس خفیف شامل موارد زیر است:
• خارش
• سرخی پوست
• کهیر یا راش
علایم شدیدتر
این علایم شامل موارد زیر است:
• عطسه
• آبریزش بینی
• خارش و آبریزش چشم
• خارش گلو
• مشکلات تنفسی
• خس خس سینه
• سرفه
علایم تهدید کنندۀ زندگی: آنافیلاکسی
شدیدترین واکنش نسبت به لاتکس آنافیلاکسی است که میتواند مهلک باشد. شوک آنافیلاکتیک در مردم دچار حساسیت شدید نسبت به لاتکس بلافاصله پس از تماس با لاتکس ایجاد می‌شود، اما این واکنش به ندرت در اولین بار تماس با لاتکس در کسی شکل میگیرد.
نشانهها و علایم آنافیلاکسی عبارتند از:
• دشواری تنفس
• کهیر یا ورم
• تهوع و استفراغ
• خس خس سینه
• افت فشار خون
• سرگیجه
• از دست دادن خودآگاهی (هشیاری)
• گیجی
• تند و یا کند شدن ضربان قلب
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت ظن به وجود واکنش آنافیلاکسی مردم باید فوری به اورژانس مراجعه کنند.
در صورت ابتلاء به علایم خفیفتر پس از تماس با لاتکس مردم باید به پزشک مراجعه کنند. در صورت امکان، مردم باید در هنگام مواجهه با واکنش مزبور به پزشک مراجعه کنند، زیرا وجود شرایط مرتبط به آلرژی به تشخیص پزشک کمک می‌کند.
علل آلرژی لاتکس
در آلرژِی لاتکس سیستم ایمنی بدن لاتکس را به عنوان یک مادۀ مضر ارزیابی کرده و محرک ایجاد برخی آنتیبادیها برای مقابله با آن می‌شود. بار دومی که فرد با لاتکس تماس پیدا کند، این آنتیبادیها به سیستم ایمنی پیام میدهند که هیستامین و مواد شیمیایی دیگری را به درون جریان خون ترشح کند، که این باعث بروز طیفی از نشانهها و علایم مرتبط به آلرژی می‌شود. هر قدر دفعات تماس با لاتکس بیشتر شود احتمال شدت‌گیری پاسخ سیستم ایمنی در مورد این تماس بیشتر خواهد شد. این فرآیند حساسیتزایی نامیده می‌شود.
آلرژِی لاتکس به سه شکل احتمال بروز دارد:
• تماس مستقیم. شایعترین علت بروز آلرژِی لاتکس همانا لمس محصولات دارای لاتکس مثل دستکش، کاندوم و بادکنک است.
• استنشاق. محصولات تولید شده با لاتکس به ویژه دستکشها، ذرات لاتکس را در هوا آزاد می‌کنند که امکان تنفس آنها توسط فرد وجود دارد. مقدار لاتکس قابل انتقال از راه هوا بسته به برند تولید کننده دستکش متفاوت است.
احتمال ایجاد دیگر واکنش‌های پوستی در هنگام کاربرد لاتکس مطرح است که عبارتند از:
• درماتیت تماسی آلرژیک. این واکنش از مواد شیمیایی افزوده به محصول اصلی در فرآیند تولید نتیجه می‌شود. نشانه اصلی در این مورد یک راش پوستی است که همراه تاولهایی در فاصلۀ 24 تا 48 ساعت پس از تماس شکل میگیرند، که مشابه مورد پیچک سمی است.
• درماتیت تماسی تحریک کننده. این تحریک پوستی آلرژی نیست اما بر اثر پوشیدن دستکش لاستیکی یا قرار گرفتن در معرض غبار آن ایجاد می‌شود. نشانهها و علایم شامل خشکی، خارش، و نواحی تحریک شده است که معمولاً دستها را شامل می‌شود.
تمامی انواع لاتکس از منابع طبیعی تولید نمیشوند. فرآوردههای حاوی لاتکس صناعی مثل لاتکس نقاشی نامحتمل است که باعث ایجاد واکنش شوند.
ریسک فاکتورهای آلرژی لاتکس
برخی از مردم در ریسک بالاتری برای ابتلاء به آلرژِی لاتکس قرار دارند:
• مردم مبتلاء به بیماری اسپاینا بیفیدا. خطر آلرژِی لاتکس در مردم مبتلاء به اسپانیا بیفیدا بیش از دیگران است. اسپاینا بیفیدا نوعی بیماری مادرزادی است که به نخاع آسیب میرساند. مردم دچار این اختلال اغلب از همان دوران اولیه زندگی و از طریق مراقبت بهداشتی در معرض تماس با لاتکس قرار میگیرند. مردم دچار این بیماری باید همیشه از تماس با محصولات دارای لاتکس خودداری کنند.
• مردمی که چند بار تحت عمل جراحی یا اقدامات پزشکی قرار میگیرند. تماس مکرر با دستکش‌های لاتکس و فرآوردههای پزشکی ریسک ابتلاء به آلرژِی لاتکس را در مردم افزایش میدهد.
• کارکنان بخش بهداشت. اگر کسی در این بخش‌ها کار کند در ریسک بالاتری برای ابتلاء به آلرژِی لاتکس قرار خواهد داشت.
• کارگران صنایع لاستیک. تماس مکرر با لاتکس ریسک حساسیت نسبت به آن را افزایش میدهد.
• مردم دچار تاریخچۀ فردی یا خانوادگی آلرژی. اگر کسی دچار نوعی آلرژی باشد خطر ابتلاء به انواع دیگری آلرژی در وی افزایش خواهد یافت.
در همین زمینه:
علایم، علل، تشخیص و درمان آلرژی سویا
ارتباط میان آلرژی غذایی و آلرژی لاتکس
برخی میوهها حاوی همان مواد آلرژیزای موجود در لاتکس هستند که از جملۀ آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:
• آووکادو
• موز
• شاهبلوط
• کیوی
• میوه گل ساعتی
اگر کسی دچار آلرژی نسبت به لاتکس باشد شانس وی برای دچار شدن به آلرژی نسبت به میوههای مزبور بالاتر خواهد بود.
پیشگیری از آلرژی لاتکس
بسیاری از فرآوردههای رایج حاوی لاتکس هستند، اما مردم به طور معمول میتوانند گزینۀ مناسب برای خود را بیابند. آنان میتوانند از طریق اجتناب از تماس با محصولات زیر مانع بروز آلرژی لاتکس در خود شوند:
• دستکش‌های ظرفشویی
• برخی انواع کفپوش
• بادکنک
• اسباببازیهای لاستیکی
• بطریهای آب گرم
• پستانک بطری شیر نوزاد
• برخی انواع یک بار مصرف پوشک
• باندهای لاستیکی
• خطکشهای لاستیکی
• کاندوم
• دیافراگم
• عینکهای شنا
• دستههای راکت
• دستگیرههای موتورسیکلت و دوچرخه
• کافهای فشار خون
• استتوسکپ
• لولههای داخل وریدی
• سرنگهای لاستیکی
• دهانگیرهای طبیعی
• پدهای الکترود
• ماسکهای جراحی
• محافظ دندان
بسیاری از کارکنان بخش‌های بهداشت و درمان دستکش‌های غیر لاتکس استفاده می‌کنند. به هر حال از آنجا که دیگر محصولات پزشکی ممکن است دارای لاتکس یا لاستیک باشند، مردم در صورت ابتلاء به آلرژِی لاتکس باید پیش از انجام هر گونه اقدام پزشکی در مورد آنان موضوع آلرژی خود را به افراد ذیربط اطلاع دهند.
تشخیص آلرژی لاتکس
تشخیص در این مورد گاه به یک چالش تبدیل می‌شود. پزشک پوست فرد را در معاینه کرده و سؤالاتی در مورد علایم و تاریخچۀ پزشکی فرد مطرح می‌کند.
یک تست پوستی میتواند نشان دهد که فرد به آلرژِی لاتکس مبتلاء است یا خیر. اگر فرد دچار آلرژِی لاتکس باشد، در سطح پوست دچار برآمدگیهایی می‌شود. فقط یک پزشک کارآزموده در تست پوست یا متخصص آلرژی میتواند تست مزبور را انجام دهد.
تستهای خون را نیز می‌توان برای بررسی آلرژی نسبت به لاتکس انجام داد.
درمان آلرژی لاتکس
اگرچه داروهایی برای کاهش آلرژی لاتکس در دسترس است، هیچ علاج قطعی برای این مورد وجود ندارد. تنها راه برای پیشگیری از واکنش آلرژیک نسبت به لاتکس اجتناب از محصولاتی است که حاوی لاتکس هستند.
علیرغم تمامی تلاشهای ممکن برای اجتناب از تماس با لاتکس کماکان امکان تماس با آن وجود دارد. اگر کسی دچار واکنش آلرژیک شدید نسبت به لاتکس باشد، وی ممکن است نیاز به آن پیدا کند که همیشه یک اپینفرین تزریقی را با خود همراه داشته باشد. اگر کسی دچار واکنش آنافیلاکتیک باشد، نیاز به آن خواهد داشت که برای تزریق فوری ادرنالین (اپینفرین) به بخش اورژانس مراجعه کند.
در موارد کمتر حاد، دکتر ممکن است آنتیهیستامینها یا کورتیکوستروئیدهایی را برای فرد تجویز کند، که وی میتواند بعد از تماس احتمالی با لاتکس برای کنترل علایم ناشی از چنین تماسی از داروهای مزبور استفاده نماید./
Source:
Latex allergy
Mayo Clinic
Dec. 20, 2017
