افزایش شدید مقاومت دارویی بیماری‌های عفونی در کودکان

• دکتر کاترین پادوک
• ترجمة نادر اکبری

مروری تازه‌ای بر داده‌های نظارتی نشان دهندة افزایش شدید مقاومت دارویی بیماری‌های عفونی در میان کودکان آمریکایی است. یافته‌های این مطالعه بر نیاز به یافتن راه‌های بهتر برای پیگیری، پیشگیری و درمان این عفونت‌های جدی در کودکان و برنامه‌های تقویت نظارت بر بیماری‌ها تأکید می‌کند.
محققان پس از آنالیز داده‌های گستردة آزمایشگاه‌های مرجع که از نمونه‌های کودکان بیمار سراسر کشور در فاصلة سال‌های 1999 تا 2012 گردآوری شده بود به این جمع‌بندی رسیده‌اند. نمونه‌های مورد بررسی متعلق به یکی از باکتری‌های مهم مسبب بیماری عفونی به نام پسودوموناس آئروجینوزا / Pseudomonas aeruginosa بودند.
پی. آئروجینوزا یک علت شایع عفونت‌های رایج مرتبط به مراقبت‌های بهداشتی است که می‌تواند بر اثر بیماری‌های طولانی مدت نیازمند بستری در بیمارستان ایجاد شود و در نهایت خطر مرگ را به دنبال دارد.
محققان یافته‌های خود را در نشریة جامعة بیماری‌های عفونی کودکان / Journal of the Pediatric Infectious Diseases Society گزارش داده‌اند.
نویسندة اول و مسؤول مطالعه، لاتانیا کی. لوگان / Latania K. Logan استادیار مرکز پزشکی دانشگاه راش در شیکاگو می‌گوید:
"عفونت‌های مرتبط به پی. آئروجینوزا می‌توانند جدی باشند و با مرگ و میر و عوارض قابل ملاحظه‌ای همراه هستند."
آنتی‌بیوتیک‌ها پزشکی را دگرگون کردند – آنها درمان بیماری‌هایی را که زمانی کُشنده بودند ممکن و راه را برای پیشرفت‌های بزرگی نظیر جراحی پیوند و شیمی‌درمانی سرطان هموار کردند. آنها از میزان بیماری کاسته‌اند و زندگی‌های بسیاری را نجات داده‌اند.
در هر حال کاربرد نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها نیز به افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی منجر شده است و این مقاومت اکنون یک تهدید جدی و رو به رشد برای سلامت عمومی محسوب می‌شود.

مقاومت چند دارویی پی. آئروجینوزا یک تهدید جدی است
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) مقاومت آنتی‌بیوتیکی پی. آئروجینوزا را در میان 18 تهدید اول ناشی از مقاومت دارویی برای آمریکایی‌ها فهرست کرده است.
CDC مقاومت چند دارویی پی. آئروجینوزا را به عنوان یک تهدید جدی طبقه‌بندی می‌کند که "اورژانس تلقی نمی‌شود" اما این تهدید "حادتر می‌شود و ممکن است بدون ادامة پایش بهداشت عمومی و فعالیت‌های پیشگیرانه به یک مشکل عاجل تبدیل شود."
تخمین CDC نشان می‌دهد که سالانه 51000 مورد عفونت‌های وابسته به مراقبت‌های پزشکی پی. آئروجینوزا در بزرگسالان و کودکان آمریکایی بروز می‌کند. این تعداد شامل 6700 مورد باکتریوم مقاوم در برابر چند آنتی‌بیوتیک است که 440 مورد آنها به مرگ منجر می‌شود.

عفونت‌های بسیار مقاوم پی. آئروجینوزا در کودکان افزایش می‌یابد
در هر حال محققان مطالعة جدید می‌نویسند – علی‌رغم مقالات زیادی که در مورد افزایش میزان مقاومت آنتی‌بیوتیک در سطح کشور هشدار می‌دهند – تعداد اندکی از آنها روند مقاومت دارویی پی. آئروجینوزا را به طور مشخص مورد تحقیق قرار داده‌اند.
محققان داده‌های یک شبکة نظارتی آزمایشگاه‌ها را که در حدود 300 بیمارستان را در سطح کشور پوشش می‌دهد، بررسی کردند. آزمایشگاه‌ها نمونه‌های بیماران مبتلاء به پی. آئروجینوزای دارای مقاومت چند دارویی را آنالیز می‌کنند.
برای آنالیز خود، محققان داده‌های کودکان 1 تا 17 سال مریض سرپایی، بستری و بستری در بخش مراقبت‌های ویژه و دارای تنظیمات مراقبتی درازمدت در فاصلة ژانویة 1999 تا جولای 2012 را مشمول مطالعة ‌خود قرار دادند. آنها بیماران در سن زیر یک سال و بیماران دچار فیبروز کیستیک را از مطالعه خارج کردند.
محققان دریافتند که بخش نمونه‌های پی. آئروجینوزای مقاوم به حداقل سه کلاس داروهای آنتی‌بیوتیک – که مقاومت چند دارویی محسوب می‌شود – از 15.5 درصد در سال 1999 به 26 درصد در سال 2012 رسیده است.
در همین بازة زمانی مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های سری کارباپنم‌ از 9.4 درصد به 20 درصد افزایش یافته است. کارباپنم‌ها یک کلاس آنتی‌بیوتیک هستند که برای درمان عفونت‌های بسیار مقاوم گزینة آخر محسوب می‌شوند.
پژوهشگران دریافتند که مقاومت چند دارویی و مقاومت در برابر کارباپنم پی. آئروجینوزا در بیماران بخش مراقبت‌های ویژه، در کودکان سنین 13 تا 17 سال، در نمونه‌های دستگاه تنفسی و در بیماران ایالات غرب میانه (آیُوا، کانزاس، مینه‌سوتا، میزوری، نبراسکا، و داکوتای شمالی و جنوبی) بیشتر بوده است.
محققان جمع‌بندی می‌کنند که یافته‌های آنها نیاز به "راهکارهای پیشگیری تهاجمی، شامل برنامه‌های نظارتی ضد میکربی نهادینه در تنظیمات مربوط به بیماری‌های کودکان، برای مقابله با مقاومت ضد میکربی" را برجسته می‌کند.
تیم تحقیق عنوان می‌کند که تسهیلات مراقبت‌های بهداشتی باید کاربرد تست‌های تشخیص مولکولی سریع را برای کمک به تصمیم‌گیری در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در برنامة خود لحاظ کنند.
نویسندة همکار مطالعه، سیومانت گندرا / Sumanth Gandra از مرکز دینامیک، اقتصاد و سیاست بیماری می‌گوید:
"مقاومت دارویی بسیار شدید عفونت پی. آئروجینوزا متخصصان مراقبت‌های پزشکی را با گزینه‌های محدود و گاهی اوقات در شرایط عدم وجود گزینة انتخابی در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها مواجه کرده است، و این آنتی‌بیوتیک‌ها در مورد کودکان کمتر ایمن و بیشتر سمی هستند."/