داروی کرم‌زدایی و درمان عفونت کشندة سی. دیفیسیل

• نوشتة هانر وایتمن
• ترجمة محمدقاسم رافعی

یک کلاس دارویی که برای کرم‌زدایی احشام به کار می‌رود می‌تواند برای درمان یکی از شایع‌ترین عفونت‌های باکتریایی در انسان یعنی کلوستریدیوم دیفیسیل / Clostridium difficile مؤثر باشد.
محققان انستیتو تحقیقاتی اسکریپس (TSRI) در سان دیگو در نشریة گزارش‌های علمی / Scientific Reports آشکار کرده‌اند که برخی از اشکال داروهای کرم‌زدایی سالیسیلانیلیدها رشد تعدادی از رشته‌های سی. دیفیسیل را متوقف کرده‌اند – حتی بعضی از آنها را که باعث عفونت‌های مکرر می‌شوند.
سی. دیفیسیل نوعی باکتری است که محرک التهاب کولون و سبب بروز علایمی مانند اسهال، تب، از دست دادن اشتها، تهوع و درد شکمی می‌شود.
بر مبنای یک مطالعه از سوی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در سال 2015، تخمین زده ‌شد که سی. دیفیسیل تنها در طول یک سال سبب نیم میلیون مورد عفونت در ایالات متحد آمریکا شده است و در حدود 29000 نفر از بیماران در طول 30 روز از زمان تشخیص عفونت فوت کرده‌اند.
برای عفونت سی. دیفیسیل در مراحل مقدماتی، درمان با آنتی‌بیوتیک انتخاب اول محسوب می‌شود. اما CDC می‌نویسد عفونت در پیوند با فوریت آنچه نژادهای "فوق بدخیم" / hypervirulent نامیده می‌شود در مورد 20 درصد بیماران مجدداً برگشت می‌کند.
درمان عفونت سی. دیفیسیل حتی با چالش بیشتری دارد همراه می‌شود چرا که شمار بیشتری از گونه‌ها در حال توسعة مقاومت آنتی‌بیوتیکی هستند. موقعیت به حدی جدی شده است که CDC سی. دیفیسیل را به عنوان "تهدید فوری" برای سلامت عمومی تلقی می‌کند.
اکنون نویسندة ارشد مطالعه کیم دی. جندا / Kim D. Janda – مدیر انستیتو تحقیقات و داروسازی کرم‌ (WIRM) و الی آر. کالاوی جونیور / Ely R. Callaway, Jr، پروفسور رشتة شیمی در TSRI – و تیم آنها عنوان می‌کنند که سالیسیلانیلیدها ممکن است درمان محتمل عفونت سی. دیفیسیل باشند.

سالیسیلانیلیدها رشد سی. دیفیسیل را متوقف کردند
به تحریک تجربة شخصی خودش از عفونت سخت درمان‌پذیر سی. دیفیسیل، جندا – همراه نویسندة اول مقاله میجر گوئیت / Major Gooyit، همکار محقق خود در آزمایشگاه جندا – یک‌سری ترکیبات را برای بررسی تأثیرشان روی سی. دیفیسیل آزمایش کردند.
با انجام این روند آنها متوجه شدند که یک سالیسلانیلید به نام کلوسانتل- که برای کرم‌زدایی احشام به کار می‌رود- برخی اثرات مؤثر در توقف رشد باکتری از خود نشان می‌دهد.
در آزمایش‌های بعدی با سه نوع از سالیسیلانیلیدها بر روی گونه‌های مختلف سی. دیفیسیل کشت شده در محیط آزمایشگاهی – رافوکسانید، نیکلوزامید و اکسی‌کلوزانید – محققان همان اثرات را مشاهده کردند.
این داروهای کرم‌زدا حتی رشد یکی از گونه‌های سی. دیفیسیل به نام BI/NAP1/027 را متوقف کردند – گونه‌ای که به نام گونة پرتهاجم شناخته می‌شود اما داروهای کرم‌زدا هم‌اندازة آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای مقابله با این گونه مؤثر بودند و حتی در برخی مواقع مؤثرتر عمل می‌کردند.
آزمایش‌های بیشتر نشان داد که کلوسانتل و رافوکسانید برای توقف رشد سی. دیفیسیل بهترند، و محققان حتی اعلام کردند که بر روی سلول‌های سی. دیفیسیل کشندة "فاز ساکن" هم مؤثر هستند.
سلول‌های فاز ساکن در عفونت سی. دیفیسیل موادی سمی تولید می‌کنند که باعث ایجاد التهاب در کولون می‌شود. در گونه‌های هایپروایرولنت باکتری این سلول‌ها می‌توانند به قدری فعال شوند که به مرگ بیمار بینجامد.
به علاوه سلول‌های فاز ساکن تخم‌های باکتریایی سی. دیفیسیلی تولید می‌کنند که در توالت، حمام‌ و دیگر سطوح باقی می‌مانند و باعث افزایش میزان انتقال بیماری می‌شوند.

داروها باید برای درمان سی. دیفیسیل به سرعت تغییر کاربری بیابند
در حالی که محققان قادر به توضیح دقیق چگونگی تأثیر سالیسیلانیلیدها بر توقف رشد سی. دیفیسیل نیستند، به تحقیق پیشین اشاره می‌کنند که نشان داده است ترکیبات مزبور خواص الکتریکی غشاء سلول باکتری را که می‌تواند مانع از بقا آنها شود، تغییر می‌دهند.
با این پس‌زمینة ذهنی، جندا و گوئیت با تلفیق ساختارهایی که اثرات غشاء تغییر دهندة سلول را افزایش می‌داد ترکیبات سالیسیلانیلید جدیدی خلق کردند. محققان دریافتند که این کار باعث می‌شود اثرات متوقف کنندة رشد سی. دیفیسیل حتی در گونه‌های دارای فاز ساکن نیز افزایش یابد.
به علاوه محققان متوجه شدند که این ترکیب جدید تأثیر اندکی بر روی باکتری‌های مفید روده دارد، و سی. دیفیسیل هم علامتی از تحول در توسعة مقاومت در مقابل دارو نشان نداد.
بر مبنای نظر تیم تحقیق، یکی از فواید مضاعف سالسیلانیلیدها در مورد عفونت سی. دیفیسیل این است که آنها در شکل قرص به زمان زیادی برای جذب در جریان خون نیاز دارند. این بدین معنی است که دارو زمان زیادی در روده، یعنی محل مورد نیاز مقابله با عفونت، باقی می‌ماند.
محققان می‌گویند که آنها اکنون در حال آزمایش ترکیبات توسعة یافتة جدید سالیسیلانیلید در مدل‌های حیوانی سی. دیفیسیل هستند، و اکنون در فرآیند مذاکره برای گرفتن گواهی کاربرد سالیسیلانیلیدها برای توسعة دامنة مصرف آنها در درمان عفونت قرار دارند.
کیم دی. جندا می‌گوید: "این ترکیبات سالیسیلانیلدها دارای تمام خواص لازم هستند، و زمان درازی در حیوانات مورد استفاده قرار گرفته‌اند، بنابراین من فکر می‌کنم می‌توان آنها را به سرعت برای استفاده در مورد عفونت سی. دیفیسیل در انسان تغییر کاربری داد."